Cassini uydusu ve Huygens araştırma aracını taşıyan uzay aracı, 15 Ekim 1997’de uzaya fırlatıldı. Amerikan Uzay Ajansı (NASA), Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve İtalya Uzay Ajansı (ASI) ortaklığındaki 20 yıllık misyon böylece başladı. Amaç, basit bir teleskopla o büyülü halkalarını görebildiğimiz Satürn’de yeni keşifler yapmaktı...

1997’da Türkiye nelerle uğraşıyordu? Yolsuzluk, mafyatik ilişkiler, askeri harekâtlar, ayrımcılık ve darbelerle: Susurluk skandalının yankıları sürüyordu. TSK, Kuzey Irak’a çok büyük bir askeri harekât düzenlemişti. Post modern darbe olarak bilinen 28 Şubat’ın ardından dönemin başbakanı Necmettin Erbakan istifa ettirildi. DYP milletvekili Mehmet Ağar ve Sedat Bucak’ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. 

**

Cassini-Huygens, Satürn’e varmak için yedi yıl süren yolculuğunda Venüs’ü iki kez turlayıp görüntüledi. Astroit kuşağının arasından geçti. Satürn’e ulaştığında yıl 2004’tü... İki yeni ay keşfetti. Huygens, en büyük gezegen Titan’a fırlatıldı. 

2002’de iktidara gelen AKP, 2004’te de yerel seçimlerde oyların yüzde 41.47’sini aldı. Deniz Baykal liderleriğindeki CHP ise yüzde 18.23. Pamukova’da hızlı tren faciası oldu. 12 yaşındaki Uğur Kaymaz, babasıyla birlikte evlerinin önünde polis kuşunuyla vuruldu. Valilik "2 terörist öldürüldü" açıklamasını yaptı. 

**

Huygens, 2005’te Titan’a indirildi. Bu arada Cassini, Enceladus adındaki küçük bir ayın olağanüstü özelliklerini keşfetti: Buzla kaplı Enceladus’un güney kutbundan su buharı fışkırıyordu! 

Avrupa Birliği, Türkiye’yi 1999’da aday kabul etmişti. 2005’e gelindiğinde tam üyelik müzakereleri başlatıldı. Hem demokrasinin gelişimi hem ekonomik krizlerin sonunu getireceği umudu hâkimdi. TL’den altı sıfır atıldı. "Türklüğü alenen aşağılamak"la suçlanan yazar Orhan Pamuk’a dava açıldı.

**

Satürn misyonundaki ilk dört yıl, 2008’de tamamlandı. Yoğun bir atmosferi olan Titan’da, bir düzineden fazla sıvı hidrokarbon gölü keşfedildi. Satürn’ün, daha evvel hiç fark edilmemiş yeni halkaları görüntülendi... Enceladus’un buz kaplı yüzeyinin altında bir okyanusun varlığı kanıtlandı... 2010’da NASA, Cassini misyonunu yedi yıl daha uzatacağını açıkladı. 

2010 Türkiye’sinde "KCK operasyonları"yla yüzlerce Kürt siyasetçi tutuklandı. Ergenekon operasyonları genişletilerek sürdü. Kemal Kılıçdaroğlu, CHP’nin Genel Başkanı seçildi. 12 Eylül’de Anayasa değişikliği referandumu kabul edildi. Ve 2.5 yıldır engelli olan YouTube yasağı kalktı.

**

Cassini, 2014’te Titan’ın etrafındaki 100’üncü uçuşunu tamamladı. Bu uçuşlar boyunca Satürn’ün aylarından Dione’da oksijen iyonları bulundu. Gezegenin halkalarında 1 km boyutunda pervane biçiminde objeler keşfedildi. 2015’e gelindiğinde Enceladus’un en az 101 sıcak su kaynağı tespit edildi. 

Güneş sisteminde bu çığır açıcı keşifler yapılırken Türkiye’de 2010-2015 yılları arası yaşananlar da kitaplara sığmaz... Gezi isyanından yolsuzluk skandallarına, Gülen cemaati ile AKP arasında sertleşen mücadeleden Kürtlerle barış sürecinin başlatılıp bitirilmesine kadar radikal olaylara şahit olduk. 2015 Haziran’ında AKP, 13 yıllık tek başına iktidarını kaybedince Güneydoğu ve Doğu’da askeri operasyonlar başlattı, seçimi tekrarlattı. Çözüm süreci bir kez daha bitirildi. 

**

2017’ye gelindiğinde Cassini’nin yakıtı artık bitmişti. Satürn’e yapılacak bir "ölüm dalışı"yla misyonu bitirilecekti. Büyük final yaklaşırken Satürn’le halkaları arasında, korkunç toz fırtınasının hüküm sürmediği bir boşluk keşfedildi. Cassini, bu boşluktan defalarca atlayış yapıp bilgi topladı. 15 Eylül’de son atlayışını yaptı ve Satürn’ün aşırı sıcak ve yüksek basınçlı atmosferinde infilak etti.

Cassini 20 yıllık Satürn misyonunu sonlandırırken askeri darbe girişimini atlatan Türkiye, Olağanüstü Hal ile yönetiliyordu. Kürt şehirlerine kayyımlarla el kondu. Yüzbinlerce insan işinden edildi, binlercesi tutuklandı. Hukuk askıya alındı, sistem değişikliğini oylayacak referandum yapıldı. Dünyanın hiçbir yerinde eşi olmayan "Türk tipi başkanlık" sistemine bu şartlarda geçildi. 

**

17 ülkeden, kadınlı erkekli 260 bilim insanı, 20 yıl boyunca Cassini misyonunda birlikte çalıştı... Enceladus’ta suyun bulunması, gezegen biliminde çığır açtı. NASA, Cassini’den elde dilen bilgilerle "Europa Clipper" misyonunu başlatmaya hazırlanıyor: Bu defa hedef, Jüpiter ve aylarını incelemek olacak.

Uluslararası bir uzay misyonu ile bir ülkenin yakın tarihini karşılaştırmak, biraz "onlar aya biz yaya" demeye geliyor... 

Ancak şu son 20 yıla, hele ki son birkaç yıldaki gelişmelere dönüp bakınca aradaki "fark"ın kapıtılamayacak kadar açıldığı ortada.

Son sürat hukuktan, demokrasiden, eşitlikçilikten koparken bilimden ve evrensellikten aynı süratle uzaklaşıyoruz. 

Bir tarafta kadınlı erkekli bilim insanları, Dünyayı, Güneş Sistemi’ni, evreni anlamak için olağanüstü bir bilgi birikimi elde ediyor ve yeni keşiflere hazırlanıyor... Biz, hâlâ 12 yaşındaki çocukların evlendirilmesini, Kürtlerin seçim hakkının gasp edilmesini, insanların haksız, hukuksuz yere hapse tıkılmasını, hedef gösterilmesini konuşmak zorunda bırakılıyoruz. 

Kendi küçük kabuğuna giderek gömülen, devamlı patinaj yapan, artık bir tarım ülkesi dahi olamayan, insan beyninden doğaya en değerli kaynaklarını çiğneyip, tükürüp atan bir ülkeyiz. 

Rahmetli Çetin Altan, "enseyi karartmayın" diye bitirirdi böyle yazıları. Ben yapamıyorum. 

Not: Netflix’te Death Dive to Satürn/ Satürn’e ölüm dalışı belgeselinde Cassini misyonuna dair detayları öğrenebilirsiniz.