O türküler hep yalanmış

YAŞAM- Hacettepe Üniversitesi Psikiyatri Bölümü, türkülerden yola çıkarak bir araştırma yaptı ve ölüm ve ayrılık sonrasında yaşanan "yas dönemi"ni inceledi. Ölüm sonrası matemin ayrılığa göre daha uzun ve derin yaşandığını tespit eden bilim insanları, "ayrılık sonrası patolojik yas" kavramını psikiyatri literatürü için önerme kararı aldı.

600 KİŞİYLE GÖRÜŞÜLDÜ

Gazete Habertürk'ten Fatmanur Boylu'nun haberine göre "Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtilerinin Yaygınlığı ve Yordayıcı Etmenler" başlıklı araştırmayı, Psikiyatr Arda Bağcaz yönetti. 2 yıl süren araştırmada, 600 kişiyle görüşüldü. Psikiyatr Bağcaz, araştırmayı ve sonuçlarını şöyle anlattı:

UMUT İKİ UCU KESKİN BIÇAK

Araştırmada asıl amacımız matem konusunu incelemekti, sonra "Ayrılık ölümden beter" türkü sözünden yola çıkarak, "Ölümün mü acısı daha fazla, ayrılığın mı?" sorusuna yöneldik. Ölüm yasının daha uzun ve derin yaşandığı sonucuna ulaştık. Ancak ayrılık sonrası yas da hafife alınmamalı. Ayrılıkta halen çözümün olması, umudun olması şiddeti azaltan şeyler. Ancak umudun da olumsuz yönleri var. Umut iki ucu keskin bıçak gibi yasın şiddetini azaltsa da süresini uzatıyor.

HER İNSANDA FARKLI

Matem çok doğal bir süreç ancak bu sürecin uzaması çeşitli hastalıkların varlığına işaret ediyor. Her insanda farklı etkileri görülüyor. Hiç konuşmamak, ölen kişi hakkında konuşmamak, kıyafetini üstünden çıkarmamak, eşyasını olduğu gibi bırakmak, öldüğünü kabul etmemek gibi farklı tepkiler olabiliyor.

ÖLÜM ACISI YAŞAMAMIŞLAR

Araştırmada, normal dışı ölüm sonrası yas oranının yüzde 3, ayrılık sonrası yas oranının yüzde 1.3 olduğu sonucuna ulaştık. Bunlar ciddi oranlar, bipolar, şizofreni gibi hastalıkların oranı bile yüzde 1’dir. Araştırmada, ayrılık sonrası yasın "daha beter" olduğunu ifade edenlerin hayatlarında hiç ölüm acısı yaşamadıkları ortaya çıktı.

DOĞU VE BATI

Doğu’ya gittikçe matem azalıyor. Normal dışı yas Avrupa’da yüzde 6, Çin ve Japonya’da yüzde 2. Doğu’da grup ilişkileri daha baskın. Batı’da bireysellik artıyor. Bu da acının derin yaşanmasına yol açıyor. Kadınlarda, eğitimsizlerde, çalışmayanlarda, gelir düzeyi düşük kişilerde matem daha uzun.

DÜĞÜNE GİTMİYORLAR

Araştırmaya göre yakınlarını kaybedenler, düğüne ve eğlencelere katılmıyor, gülmüyor, renkli ve süslü giymiyor, öleni hatırlatan yerlere gitmiyor, şarkı söylemiyor.