Binlerce yıl önce termal ısıtma kullanılmış

Manisa'da Salihli Turizm Derneği Onursal Başkanı Araştırmacı Mustafa Uçar, Sardes Antik Kenti hakkında bilgiler verdi. Roma Dönemi'nde jeotermal ısınmanın kullanıldığını belirten Uçar, M.Ö. 600'lerde Sardes'e gelen, teoremleriyle tanınan matematikçi Thales'in şehirde kanalizasyon sistemini kurduğunu söyledi. Uçar, "Jeotermali Roma Dönemi'nde, muhtemelen milattan sonra büyük depremin ardından kenti yeniden yapılandırmaları sırasında kullanmaya başlıyorlar. Bazı dükkanların ve evlerin içinde küçük küçük havuzlar var.

Romalılar, belirli saatler içinde şehre soğuk içme suyu, belirli saatlerde de termal sıcak su veriyorlar. Kentte yaşayanlar da ihtiyaçlarına göre havuzlarda suyu yedekliyorlardı. Yine aynı şekilde evlerin yanı sıra dükkanların bulunduğu bölümlerde duvar içinde yukarı doğru çıkan künkler (pişmiş topraktan yapılmış kalın su borusu) bulunuyor. Bu künklerden Gymnasium ana binasının arkasındaki hamam havuzunu doldurmak üzere termal su geçiyor, aynı zamanda da ev ve iş yerlerinin kendi küçük havuzlarını da doldurması sağlanıyormuş. Su hareket halinde olduğu için binaları da ısıtmış oluyorlar. Termal su ile ilk ısıtmayı yapan kent Sardes'tir" diye konuştu.

ŞEHRİN ALTYAPISI MİLATTAN ÖNCE YAPILMIŞ

DHA'da yer alan habere göre Sardes Antik Kenti'nin yüzyıllar öncesinde önemli merkez olduğunu, bilim insanlarının buraya geldiğini, krallar tarafından desteklendiklerini kaydeden Mustafa Uçar, "M.Ö. 600'lü yıllarda, bir Anadolu bilgini, ünlü matematikçi Miletos Thales de Sardes'e geliyor ve kentin kuzey yönündeki bataklık araziyi kurutuyor. Günümüzde çiftçiler tarlalarda künkler buluyor ve o çağda yaşayanların zenginliklerini vurgulamak için 'Karşıdaki dağda hayvanları sağıp, sütlerini bu künklerle şehre yolluyorlar, kraliçe de burada süt banyosu yapıyordu' öyküsünü anlatırlar. Köylülerin tarlalarda buldukları künkler matematikçi Thales'in yaptığı kanalizasyon ve drenaj sistemlerinin parçalarıdır. Buradaki bataklık suyunu Gediz Nehri'ne akıtmış ve bol ürün veren tarlalar oluşturmuşlardı. Kısaca antik Sardes kentinin altyapısı M.Ö. 660'larda yapılmış, belki de tarihteki ilk şehirdir" dedi.

SARDES ANTİK KENTİ'NİN TARİHÇESİ

Sardes Antik kenti, Salihli merkezine 9 kilometre, İzmir'e 82 kilometre uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır. Sardes bilinen tarihe göre paranın ilk basıldığı yerdir. Ayrıca tarihteki ünlü Kral Yolu’nun başlangıcıdır. Uzun süre değerli taş olarak kullanılmış turuncu kuvars taşının Batı dillerindeki karşılığı olan "sard" kelimesi, adını taşın antik çağda çıkarıldığı Sart bölgesinden alır. Bu bölgede kuvars taşı ve altın çıkarımı devam etmektedir. Sart'ta tarihte bilinen ilk tiyatro kalıntıları da mevcut olup gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Ayrıca Sart'ın yaklaşık 5 kilometre kuzeyinde "Bin Tepeler" ismiyle anılan yaklaşık olarak 85 tane mezardan oluşan Lidya kraliyet mezarlığı bulunmaktadır. Sart kasabasında Batı Anadolu'nun Hıristiyanlığın 7 kutsal tapınağından biri olan Artemis Tapınağı yer almaktadır. (HABER MERKEZİ)

Fotoğraflar: Zekeriya İpek