Altı adımda bitki çaylarını kullanma klavuzu

Aynur TEKİN

ARTI GERÇEK - Havaların soğumasıyla birlikte bitki çayı tüketimi artıyor. Peki, bazen boğaz ağrısı için bazen rahat bir uyku için başvurduğumuz bitki çaylarını tüketirken nelere dikkat etmeliyiz? 145 tıbbi ve aromatik bitkinin özelliklerini, nasıl kullanıldığını, ekim ve hasat zamanını akademik kaynaklara dayalı referanslarla anlatan çevrimiçi bitki kütüphanesi Çerçi Yusuf’un Kurucusu Rana Babaç, bitki çayı içerken izlenmesi gereken 6 adımı Artı Gerçek’e anlattı.

SERİN ORTAMLARDA MUHAFAZA EDİN

Birinci adım: Nem, ısı ve ışık tıbbi çayların içindeki etken maddeleri bozar. Dolayısıyla çaylarımızı rutubet almayan, ışık görmeyen -tercihen amber cam kavanozlarda- ve serin ortamlarda muhafaza etmemiz önemli.

İkinci adım: Bir diğer konu ise saklama süresi. Çaylarımızı alıyoruz, içmeyi unutuyoruz ve üzerinden seneler geçse de yine çıkartıp şifa niyetine kullanıyoruz. Bu yanlış. Doğru şartlarda saklasak dahi tıbbi çaylarımızı en fazla bir yıl saklamalıyız. Bunun için bir yöntem; çayımızı aldığımız zaman kavanozun üzerine çayın üretim tarihini yazmak olabilir.

ÜRETİM TARİHİNE DİKKAT

Üçüncü adım: Dikkat edilmesi gereken nokta yazdığımız tarihin satın aldığımız tarih değil, çayın üretim tarihi olması. Yani kurutma tepsilerinden ilk kaldırdığımız veya güvendiğimiz bir üreticinin paketlemeyi yaptığı tarih.

ETKEN MADDE ETKİLEŞİMİNDEN EMİN OLUN

Dördüncü adım: Öncelikle tükettiğimiz her bitkinin etken maddesinin hem birbirleri ile hem de vücudumuzda bulunan diğer maddelerle etkileşimi olabilir. Örneğin ıhlamur diüretik etkisi nedeniyle, lityum kullanan kişilerin vücudundaki lityumun azalmasına ve sağlık problemlerine neden olabilir.

Beşinci adım: Bir diğer önemli nokta her çay aynı şekilde demlenmez. Bitkilerin köklerinden, yapraklarından ve çiçeklerinden elde edilen çayların şifalı etkilerinden faydalanmak için farklı demleme yöntemlerine başvurmak gerekir. En sık kullandığımız ıhlamur, adaçayı, kekik gibi droglar üzerinden bir örnek vermek gerekirse, yaprak, çiçek ve bitkilerin narin kısımlarından tıbbi çay demlemek için, bu kısımların üzerine kaynar su döktükten sonra 15 dakika beklemek gerekir.

BİTKİ ÇAYLARINI KARIŞTIRMAYIN

Altıncı adım: Tıbbi çaylar benzer veya tamamlayıcı özellikte etkin maddelere sahip olmadıkça ve/ya aynı demleme yöntemlerine sahip değilse karıştırılmaması gerekir. Etkin madde içeren bitkisel drog sayısı beşi de geçmemelidir.