Diş sıkma ve gıcırdatmayla ilgili bilgiler
Bruksizm, istem dışı olarak, ağız içinde ki sert ve yumuşak dokularda olumsuz değişikliklere neden olan, diş gıcırdatma veya sıkma şeklinde ki alışkanlıklardır. Bu durum, diş bütünlüğünün bozulmasına, eklem hasarlarına, baş ve yüz ağrılarına neden olabilir.
HABER MERKEZİ – Bruksizm, genellikle uyku sırasında meydana gelen, fonksiyonel olmayan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu dişleri sıkma ve gıcırdatma hareketidir. Uykuda gerçekleştiği için diş sıkma alışkanlığı olan bireyler çoğunlukla böyle bir rahatsızlıklarının olduğunun farkında değildir. Bruksizm sık olarak hastanın uykunun en derin bir basamağından daha hafif bir basamağına geçiş sırasında oluşur.
Bruksizme neden olan birinci faktör strestir. Çok stresli yaşam tarzı olan bireylerde diş gıcırdatmanın görülme sıklığı çok fazladır. Bununla birlikte anksiyete, depresyon ve şizofreni gibi psikolojik hastalıklar bruksizme neden olur. Sigara kullanımı, bireyin ağrı eşini yükseltmekte ve bruksizmi tetikleyebilmektedir. Bruksizm görülen bireylerin çocuklarında da diş sıkma alışkanlığının görülme ihtimali yüksektir. Bruksizm genetik yatkınlık gösteren bir rahatsızlıktır.
Amfetamin, L-Dopa, benzodiazepinler ve türevleri gibi ilaçlar bruksizme neden olabilir. sıkla görülen bir rahatsızlıktır. Genel olarak bakıldığında çocuklarda %18, 18-29 yaş arasında %13, yetişkinlerde %9, 65 yaş üzeri bireylerde %3 olarak görülür. Her iki cinste de eşit oranlarda görülen bruksizm, daha çok genç yaşlarda görülmektedir.
DİŞLERE ETKİSİ
Dişlerde Aşınma (Ön dişlerin kesici kenarlarında, arka dişlerin tüberkül tepelerinde görülür. Bruksizmin şiddetine göre aşınma miktarları değişir. Aşınma, minenin yapısını bozar, dişlerde renkleşmeye ve çürümenin hızlanmasına neden olur.) Dişlerin canlı dokusunun etkilenmesinden dolayı soğuk hassasiyetinde artışa neden olur.
Dişi destekleyen alveol kemiğinde azalma
- Dişlerde sallanmanın başlaması ve zamanla artması
- Mevcut diş eti hastalığının şiddetinin artması
Kaslarda ve çenede ağrı
- Yanak bölgelerinde dişlerin kapanış hizasında tahriş
- Eklemde tıkırdama
- Çiğneme hareketlerinde kısıtlılık
- Çene kilitlenmesi
- Çeneyi açıp kapamada zorluklar
TEDAVİSİ
Bruksizm tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Tedavide amaç, uyku esnasında dişler üzerinde oluşan şiddetli baskıyı azaltarak, diş dokularına verilecek zararın azaltılmasıdır.
Tedavide yaygın olarak kullanılan yöntem, hastadan ölçü alınarak hazırlanan gece plakalarıdır. Hastanın ağzına uygun olarak tek çene için hazırlanan gece plağı, karşıt çenede dişlerle uyumlandırması yapıldıktan sonra hastaya teslim edilir. Gece plakları, 3-6 ay arasında sadece uyku esnasında kullanılır. İyileşmeden sonra yoğun stres olan zaman dilimlerinde 7-10 gün kullanımı tavsiye edilir.
Bruksizmin tedavisi için gece plağını tek başına yeterli değildir. Tedavi tamamlama adına;
- İyi bir ağız hijyeninin sağlanması,
- Stres terapisi,
- Hekimin tavsiye edeceği kas gevşeticiler,
- Hatalı restorasyonların düzeltilmesi, eksik restorasyonların tamamlanması,
- Çürüklerin tedavi edilmesi,
- Diş taşı ve plak temizliği yapılması gerekir.
Diş gıcırdatma ile ilgili tedavi protokollerini bütün diş hekimleri uygulayabilir. Ancak ayrıntı bir muayene ve tam bir teşhis için Eklem Uzmanı olan diş hekimleri tercih edilmelidir.
