Dokuz yaşındaki Pandey’den iklim davası
YAŞAM - Dokuz yaşındaki Ridhima Pandey, Hindistan hükümetinin iklim değişikliği etkilerini azaltmak konusunda kendisine ve Hindistan halkına olan sorumluluklarını yerine getirmekte başarısız olduğunu dile getiren dava dilekçesi ile Hindistan Hükümeti aleyhine dava açtı. Son üç yılda binlerce kişiyi öldürdüğü tahmin edilen yoğun yağışlar, ani seller ve sık rastlanan heyelanlar nedeniyle yıkıma uğrayan Kuzeydoğu Hindistan’nın Uttarakhand Eyaleti'nde yaşayan Ridhima Pandey, dünyanın üçüncü büyük karbon salıcısı olan Hindistan'ın, iklim değişikliği ile ilgili Paris Anlaşması’nı imzalayıp onaylarken verdiği sözleri yerine getirmediğini savunuyor.
iklimadaleti.org sitesinde yer alan habere göre, davada, Hindistan Anayasası'nın, kamu güveni doktrinin, Kuşaklar Arası Eşitlik İlkesinin ve 1980 yılına kadar dayanan dört çevre yasasının uygulanmamasından kaynaklı hukuka aykırılıklar ileri sürüldü. Ülkesinin artan iklim felaketlerini miras olarak almak zorunda kalacağını düşünen Ridhima Pandey, karar alma sürecine katılamamaktan dolayı hayal kırıklığı yaşadığını, ülkesinin çevre politikalarını şekillendirmeye yardımcı olabileceği yaşa gelene kadar oluşabilecek zararların daha da büyümesinin önüne geçmek için, hükümetine baskı yapmayı kendisine görev edindiğini söylüyor.
Ridhima Pandey, The Independent’a yaptığı konuşmada; "Hükümetim aşırı iklim koşullarına neden olan sera gazı emisyonlarını düzenlemek ve azaltmak için adımlar atmakta başarısız oldu. Bu, beni ve gelecek kuşakları etkileyecektir. Ülkem fosil yakıtların kullanımını azaltmak için büyük potansiyele sahip ve Hükümetin bu konudaki eylemsizliği nedeniyle Ulusal Yeşil Mahkeme (National Green Tribunal/NGT)’ye yönelmek zorunda kaldım" değerlendirmesinde bulundu. Ulusal Yeşil Mahkeme (NGT) 2010 yılında kurulan ve yalnızca çevresel davalara bakan uzmanlaşmış bir mahkeme niteliği taşıyor.
Ridhima Pandey dilekçesi ile Mahkemeden Hindistan Hükümeti'ne, atmosferdeki CO2 miktarını bilimsel önerileri de dikkate alarak, 2100 yılına kadar milyonda 350 parçacığın altına düşürmek adına kendi üzerine düşeni yapmasını sağlamak için bir karbon bütçesi ve ulusal iklim iyileştirme planı hazırlamasını emretmesini istiyor. Ridhima Pandey ayrıca, hükümetin fosil yakıtlardan uzaklaşmasını; ormanları, otlakları, toprağı, mangrovları korumasını, büyük çapta ağaçlandırma yapmak suretiyle tarım ve ormancılık uygulamalarını iyileştirmesini talep ediyor.
HÜKÜMET İKLİM İÇİN HİÇBİR ŞEY YAPMIYOR
Açılan davada, Ridhima Pande’yi Ritwick Dutta ve Meera Gopal ile birlikte temsil eden Çevre Avukatı Rahul Choudhary; Ridhima'nın basitçe Hükümetinden, kendisinin ve gelecek nesillerin hayatta kalmak için bağlı olduğu önemli doğal kaynakları korumak için kendi görevini yerine getirmesini istediğini söyledi. Hindistan'daki çocukların iklim değişikliği ve etkileri konusunda şimdiden haberdar olduğunu vurgulayan Avukat Rahul Choudhary; Hindistan Anayasasının, ormanlar, göller, nehirler ve vahşi yaşam dâhil olmak üzere doğal çevrenin korunması ve geliştirilmesi ve canlı varlıklar için merhamet göstermenin her vatandaşın vazifesine olduğunun altını çizdi.
Davada, yenilenebilir enerji seviyelerinde ilerlememe, kirletici projeler için çevresel etki raporlarının sağlıklı bir şekilde incelenmemesinin ve ağaçlandırma girişimlerinin izlenmemesi de dahil olmak üzere üç önemli unsurun vurgulandığını söyleyen Avukat Rahul Choudhary, "Bir yandan mevzuatta bir boşluk var, öte yandan mevzuat olduğunda ise uygulanmıyor. Bu dava ile ilgili en önemli şey, Hükümet'in iklim değişikliği konusunda hiçbir şey yapmadığını anlaması gerektiğidir. Dünya'ya bir şeyler yaptığını göstermek için evraklar imzalanıyor ama gerçekte hiçbir şey yapılmıyor" dedi.
İLK ÇOCUK DAVASI DEĞİL
Ridhima Pandey tarafından açılan dava, iklim değişikliğini önleme eylemi eksikliği nedeniyle açılan ilk dava değil. Amerika’da, yaşları 9 ila 20 arasında değişen 21 kişilik bir genç grup, Federal Hükümet’in fosil yakıt üretimini desteklediğini ve gelecek kuşakların hayatta kalmasını tehlikeye atan sera gazı emisyonlarının yarattığı risklere karşı ilgisiz kaldığını iddia ederek dava açmıştı. Benzer davalar Belçika ve Yeni Zelanda’da da devam etmekte; Pakistan, Avusturya ve Güney Afrika’da şimdiden kazanılmış durumda. Hollanda’da ise, mahkeme Hükümet’e karbon salınımlarını önümüzdeki beş yıl içinde dörtte bir oranında azaltmasını emretti.
Amerika’daki "İklim Çocukları" davasında öncü olan ve çocukları iklim değişikliğinden korumak amacıyla hareket eden kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan "Our Children’s Trust" oluşumunda yetkili yönetici olan Julia Olson’a göre, bu iklim davası, isyan eden ve kendilerinin en temel hakkı olan stabil bir iklim sistemini koruma arayışıyla ve bilimsel dayanaklı bir iklim eylemi talebiyle hükümetlerini mahkemeye veren küresel gençlik hareketinin bir kanıtıdır…
