Afganistan'ın kuzeyindeki son büyük şehir olan Mezar-ı Şerif, Taliban militanları tarafından ele geçirildi
Cumhurbaşkanı Eşref Gani, birkaç gün önce asker toplamak için şehre gitti. Taliban şu anda ülkenin çoğunu kontrol ediyor ve başkent Kabil'e yaklaşıyor.
Çeyrek milyondan fazla insan şiddet nedeniyle yerinden edildi ve birçoğu güvenlik bulma umuduyla Kabil'e gitti.
Taliban tarafından ele geçirilen bölgelerdeki kadınların burka giymeye zorlandıklarını ve militanların sosyal kuralları çiğnedikleri için insanları dövüp kırbaçladıkları da bildiriliyor.
Batılı ülkeler vatandaşlarını tahliye etmeye çalışıyor.
Mezar-ı Şerif nasıl düştü?
Yerel yetkililer, Afganistan'ın dördüncü büyük şehri olan Mezar-ı Şerif'in büyük ölçüde savaşmadan düştüğünü söyledi.
Başkenti Mezar-ı Şerif olan Belh eyaletinden bir milletvekili olan Abas Ebrahimzada, Associated Press haber ajansına, önce ulusal ordunun teslim olduğunu ve ardından hükümet yanlısı güçlerin ve diğer milislerin pes etmesine yol açtığını söyledi.
Mezar-ı Şerif, Özbekistan ve Tacikistan sınırlarına yakın olan büyük bir ekonomik merkezdir. Taliban şehri en son 1990'larda ele geçirmişti.
Etnik Özbek savaş ağası Abdul Rashid Dostum ve önde gelen etnik Tacik lider Atta Mohammad Noor'un eyaletten kaçtığı bildiriliyor. Nerede olduklarına dair ayrıntılar bilinmiyor.
Bu hafta başında Bay Ghani ile yaptığı kriz görüşmelerinin ardından, Bay Dostum küstah bir ses tonuyla şunları söyledi: "Taliban birkaç kez kuzeye geldi ama her zaman tuzağa düştüler."
Cumartesi günü Paktika ve Kunar eyaletlerinin başkentleri de dahil olmak üzere diğer bölgeler de Taliban'ın eline geçti.
Kunar'daki Asadabad kentinden gelen doğrulanmamış görüntülerde, insanların Taliban bayrağını sallayarak ve sokaklarda yürüdükleri görülüyor.
Taliban şu anda ülkedeki eyalet başkentlerinin yarısından fazlasını kontrol ediyor. Hükümet kontrolü altında kalan tek büyük şehirler Kabil ve Celalabad'dır.
Afgan hükümeti Taliban'ı durdurmak için bir şey yapıyor mu?
Cumartesi günü erken saatlerde önceden kaydedilmiş bir TV adresinde Bay Ghani, insanların daha fazla yıkımını ve yerinden edilmesini önlemek için Afgan silahlı kuvvetlerinin yeniden seferber edilmesinin en önemli önceliği olduğunu söyledi.
Bay Ghani, insanlara "empoze edilen" bir savaşın "daha fazla ölüme" yol açmasına izin vermeyeceğini söyledi ve "cesur" güvenlik güçlerini övdü.
Konuşma, bazılarının Bay Ghani'nin istifasını duyurmak üzere olabileceği yönündeki spekülasyonların ortasında geldi.
BM, komşu ülkelere, yerlerinden edilmiş Afganların güvenliğe ulaşabilmeleri için sınırlarını açık tutmaları çağrısında bulundu. BM Genel Sekreteri António Guterres, durumun kontrolden çıktığını söyledi.
ABD, her gün binlerce insanı başkentten dışarı taşımaya hazırlanıyor
İngiltere vatandaşlarının geri çekilmesine yardımcı olmak için bu hafta sonu yaklaşık 600 İngiliz askerinin şehre gelmesi bekleniyor. Ayrıca, İngiliz kuvvetlerine yardım eden ve şimdi Taliban'dan misilleme riskiyle karşı karşıya olan Afganların yer değiştirmesine de yardımcı olacaklar.
Diğer Batılı ülkeler de vatandaşlarını tahliye ediyor, Afganistan'daki varlıklarını azaltıyor ve bazı durumlarda büyükelçiliklerini tamamen kapatıyor. (BBC)
