Burkina Faso, Mali ve Nijer'den konfederasyon kurma hazırlığı: Biri daha Fransızcayı resmi dil olmaktan çıkardı
Libya'da Muammer Kaddafi yönetiminin 2011'de NATO destekli cihatçılarca devrilmesine önayak olarak pandoranın kutusunu açtıktan sonra cihatçı terörle mücadele gerekçesiyle 2014'te Sahel bölgesinde Barkhane Operasyonu'na girişip Mali, Burkina Faso, Çad, Moritanya, Nijer'e binlerce asker konuşlandıran Fransa, son birkaç yıldır bölgede istenmiyor. Orta Sahel bölgesinde askeri darbelerle Fransız sömürü düzenine karşı yönetimler başa gelirken, Paris'le hem askeri anlaşmalar hem de kültürel bağlar çöpe atılıyor. Bunun son örneği, Burkina Faso'nun Fransızcayı resmi dil olmaktan çıkarması oldu.
Eylül 2022'de iktidarı ele geçiren Burkina Faso Devlet Başkanı İbrahim Traore, Fransızca'nın resmi dil statüsünü değiştiren anayasa değişikliğini onayladı.
Anayasa değişikliğiyle bundan böyle "çalışma dili" olarak sınıflandırılan Fransızca'nın yerine ulusal yerel diller resmi dil statüsü aldı.
Burkina Abandons French As An Official Languagehttps://t.co/xvW9Vcj7V4
— Inside Business Nigeria (@insidebizng) December 7, 2023
Bakanlar Kurulu açıklamasında, bunun "kültürü demokratik olarak güçlendirmek ve hukukun üstünlüğünü pekiştirmek için siyasi, idari ve kurumsal reformların başlatılmasından oluşan geçişin ana misyonlarından birinin gerçekleştirilmesinin parçası olduğu" belirtildi.
FRANSA'NIN YERİNE RUSYA'YA İLGİ
Burkina gibi ordu tarafından yönetilen ve Fransa ile ilişkileri çok kötüleşen Mali de temmuzda referandumla anayasasını değiştirerek Fransızca'yı resmi dil olmaktan çıkarmıştı.
Traore'nin iktidara gelmesinden bu yana Burkina, eski sömürge gücü ve tarihi ortağı Fransa'dan uzaklaşıp Rusya'ya yaklaştı.
Burkina'daki anayasal değişiklikle üst düzey siyasileri yargılayan Yüksek Adalet Divanı veya Faso Arabulucusu gibi kurumlar kaldırılırken Anayasa Konseyi'nin misyonlarının genişlediği görülüyor. Zaten güçlü Ulusal İstihbarat Teşkilatı'nın (ANR) da anayasa koruması altına alınarak statüsü pekiştiriliyor.
SAHEL DEVLETLERİ İTTİFAKI'NA KONFEDERASYON OLMA TAVSİYESİ
Bu arada ABD'nin Foreign Policy dergisi, Sahel askeri hükümetlerinin konfederasyon arayışına dikkat çekti. Buna göre Burkina Faso, Mali ve Nijer'deki cuntalar siyasi, ekonomik ve savunma ittifakını güçlendirmek için harekete geçiyor.
Sahel Military Governments Seek Confederation - Juntas in Burkina Faso, Mali, and Niger move to cement a political, economic, and defense alliance. https://t.co/fiZtP4IZRd
— Colin P. Clarke (@ColinPClarke) December 6, 2023
Haberde Burkina Faso, Mali ve Nijer dışişleri bakanlarının Mali'nin başkenti Bamako'da yaptığı iki günlük toplantıdan bu ülkelerin konfederasyon kurması tavsiyesinin çıktığı aktarıldı.
Toplantıda eylül ayında oluşturulan ve her ülkenin dış saldırganlığa karşı savunmasına diğerlerinin yardım etmesini taahhüt eden yeni Sahel Devletleri İttifakı'nın ayrıntıları ele alındı.
ASKERİ MÜDAHALEYLE TEHDİT EDEN ECOWAS'A NİSPET
Toplantının askeri ve ekonomik entegrasyona ilişkin tavsiyelerinin çoğu, 2020'den bu yana birbirini takip eden askeri darbelerin ardından, Gine dahil cunta liderliğindeki ülkelerin üyelikten çıkarılmasıyla 11 üyeli kalan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) temel konseptine benzer ve nispet niteliğindeydi.
PARA BİRLİĞİ OLUŞTURMAK DA GÜNDEMDE
Burkina Faso, Mali ve Nijer maliye bakanları, yatırım bankası ve ekonomik istikrar fonunun yanısıra para birliği oluşturmanın yollarını da değerlendirdi.
Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop, hazırlanan tavsiyelerinin her ülkenin devlet başkanına sunulacağını söyledi. (Africa News, Foreign Policy, Dış Haberler)
