Sırbistan’a götürülen işçilere alacakları ödenmedi, işçiler eylemde

Gençağa KARAFAZLI- Mehmet Rebii ÖZDEMİR

ARTI GERÇEK - Corona günlerinde, işçilere yönelik hak gaspları sık sık gündeme geliyor. Türkiye'den Sırbirstan'a çalışmaya götürülen onlarca işçi de ücretlerini alamadıkları gerekçesiyle 10 gündür eylem yapıyor.

Boşnak firmaları olan Asfa Group ve Enka/Soha'nın Türkiye’den, Sırbistan'ın Kraljevo kentindeki askeri lojman inşaatında çalıştırılmak üzere götürdüğü onlarca işçi, ücretlerini alamadıkları için inşaat şantiyesinde eylem yapıyor.

Şirketin turist vizesiyle götürdüğü işçiler çalışma izinleri olmadığı için "kaçak" duruma düşmüş. Emeğin Gücü Derneği bugün (Cuma) sınır dışı edilen 27 işçi ile beraber Sirbistan'ın İstanbul Konsolosluğu önünde basın açıklaması yapacak.

Asfa Group ve Enka/Soha yetkililerinin kendilerini Sırbistan’da mağdur ettiğini, eylemde bulundukları şantiyede dayanacak güçlerinin kalmadığını belirten işçiler, seslerini duyurabilmek için "Türkiye medyasına" başlığıyla yayınladıkları ve Artı TV'ye gönderdikleri mektupta yaşadıklarını anlattı.

Sırbistan'da hakları gasp edilen ve rehin kalan işçiler: Burada 10-12 bin işçi var. Aslında bizim ülkemizde çalışan Afganlılar, Suriyeliler ne sıkıntı çekiyorlarsa biz de yurt dışında aynı sıkıntılara maruz kalıyoruzhttps://t.co/5qxrJkuCka pic.twitter.com/7SbelOvmmu

— Artı Gerçek (@artigercek) December 25, 2020

Samsun’un Asarcık ilçesinden olan işçilerden Musa Bengi mektubunda şu ifadeleri kullandı: "Samsunlu 12 işçi arkadaşımla ASFA ve ENKA Holding aracılığıyla Sırbistan'ın Kraljevo iline 22.09.2020 tarihinde askeri lojman inşaatına çalışmak için, bu pandemi döneminde canımızı hiçe sayarak, ekmek parası kazanmak için İstanbul 3'üncü havalimanından uçağa bindik. Aynı tarihte Sırbistan’ın Belgrat Havalimanı'na indik. 

Şirketler bizi buraya çağırırken uçak bileti alınması için WhatsApp üzerinden pasaport fotoğraflarımızı istediler. Biz de "çalışma iznimizi, oturum ve gerekli evrakları almıyor musunuz" diye sorduk. "Her şeyi siz buraya gelince ortalama 10 gün içinde alıyoruz" dediler. İmza ve resmi işleri Sırbistan’da hallettiklerini söylediler. 

Sadece Türkiye’de Halk Bankası'ndan Euro hesabı açmamızı, buraya gelince bütün işlemlerin burada halledileceğini belirttiler. Biz de inandık. Ben buraya kalıpçı formeni olarak 12 işçi kardeşimle beraber geldim. 23.09.2020 tarihinde Kraljeva askeriye lojmanlarında Asfa firmasında iş başı yaptık. 

'SÖZLERİNİ TUTMADILAR, 3 AY TURİST VİZESİYLE ÇALIŞTIRDILAR'

Sırbistan Kej firması ana firma olarak bizim sahadaki çalışmalarımızı, proje müdürleri ve şefleriyle birlikte takip ettiler. Oturum ve çalışma izni için verdikleri sözü tutmamışlardı. 10 günlük süre dolmuştu. Her gün türlü türlü bahane ve yalanlarıyla hep yakın tarihler vererek bizi tam 3 ay oyaladılar. Biz 3 ay boyunca turist vizesiyle çalışmak zorunda kaldık. Bu süre içerisinde Türkiye’den işçi getirmeye sürekli devam ettiler. 

'BİZİ TEHDİT ETTİLER'

Mağdur olanların sayısı 25 kişiye ulaştı. Yemekleri yenmiyor. Botlarımız delik, ayaklarımız su içinde yağmur çamur demeden bizi işe çıkarttılar. Çıkmak istemediğimizde ise bizi önce psikolojik baskıyla ve sürekli çalışma iznimiz olmadığı için bir kuruş vermeden kapı dışarı atmakla tehdit ettiler. Bizi "bilet dahi almadan, valizlerinizi sürüye sürüye yaklaşık 300 kilometre yolu yürüyerek göndeririz" tehdtidine maruz bıraktılar. Biz de alın terimiz ve çocuk çoluğun rızkı için, bu ülkeye geldiğimiz için sesimizi çıkaramadık ve çalışmak zorunda kaldık.

'3 AY ÇALIŞTIK 15 GÜNLÜK ÜCRET ÖDENDİ'

3 ay gibi bir süre çalıştık. 3 ay süre içerisinde bize ödenen toplam para avans olarak ara ara verildi. 15 günlük çalışmamız ya ödendi ya ödenmedi. Biz burada çok mağduruz. Ailelerimiz Türkiye'de korku ve endişe içinde. Biz de burada korku ve endişe içerisindeyiz. Turist vizemiz doldu. Her an sınır dışı edilmek üzereyiz. Haklarımızı vermeden bizi sınır dışı edecekler.  

'TÜRKİYE KONSOLOSLUĞU DA YARDIMCI OLMADI'

Biz Türkiye vatandaşı olarak Sırbistan Belgrat Türk Konsolosluğunu aradık. Bulunduğumuz durumu anlattık. Onlar da bize oturum, çalışma izni olmadığından ve İŞKUR üzerinden gelmediğimiz için yardımcı olmayacaklarını ve'geçmiş olsun' diyerek telefonu kapattılar. 

'45 İŞÇİ SINIR DIŞI EDİLDİ'

Şirket Türkiye’den getirdiği bütün işçileri turistik vizeyle Sırbistan’a götürüyor. Burada insanları 3 ay çalıştırıyor durumu anlayan ve karşı çıkan işçileri hemen Türkiye ye geri gönderiyor, gönderdikleri işçilerin paralarını vermiyorlar. Yaklaşık 45 kişi bu şekilde Türkiye’ye geri dönmek zorunda kaldı. Bizim grubumuz yaklaşık 45 kişiydi. Grubumuzdan bazı arkadaşlar eylemde direnemedi çünkü aç kaldık, susuz kaldık ve sınır dişi edildiler haklarını almadan. Buraya getirilen işçileri köle gibi kullanıp sokağa atıyorlar.

'BİZİ BURDAN KURTARIN, SİZ BİZE YARDIM EDİN'

Biz Türkiye vatandaşı olarak bu kadar mı sahipsizdik. Sizlerden "MEDYADAN" isteğimiz ne olur bir an önce yardım etmenizdir. Öncelikle çalıştıklarımızı haklarımızı ve bizi bir an önce bu Sırbistan devletinden kurtarın. Ailelerimize sağ salim teslim edin. Ne olursunuz emekçilerin hakkını ve çocuklarımızın hakkını başkalarına yedirmeyin. Ne olur bize yardım edin. Çok mağduruz. Her şey için öncelikle Emeğin Gücü Derneği'ne ve bizim için mücadele eden ve edecek olanlara, hepinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Şimdilik iyiyiz, herhangi bir darp, şiddet ve tartaklama yapmadılar. Bir an önce kurtarılmazsak, ilerleyen zamanda neler olacağını bilemiyoruz. Allah'a emanet olun. Her şey için tekrar teşekkür ederim".

DERNEK BAŞKANI: DEVLETİMİZ SIRBİSTAN’DAKİ İNŞAAT İŞÇİLERİNE SAHİP ÇIKMALI

Sırbistan’da hakları gasp edilen ve rehin kalan işçilerle ilgili, "emekçiler sahipsiz değildir" diyen Emeğin Gücü Derneği Başkanı Mustafa Adnan Akyol da şunları söyledi:

"Yıllardır işçilerin yurt dışında çalıştıklarını, devlet de bakanlıklar da hükümetler de çok iyi bilirler. Turist vizesi ile götürüldüklerini de bilirler, oralarda perişan olduklarını bildikleri halde hiçbir şey yapmazlar. Sırbistan’daki arkadaşlarımızın da en büyük sorunu budur. Yurt dışındaki konsolosluklarımız veya ataşeliklerimiz bütün olan bitenlere tanıktırlar ancak hiçbir müdahalede bulunmamaktadırlar. 

'PASAPORTLARINA EL KONULARAK TEHDİT EDİLİYORLAR'

Pasaportlarına el konuluyor. Sigortasız kayıt dışı çalıştırılıyorlar. 'Sizlere oturma izni alacağız' diyerek kandırılırlar. İşin bitmesine yakın sıra maaş almaya geldiğinde 'pasaportlarınız bizde, hiçbir halt yiyemezsiniz' diyerek mobbing uygularlar. Psikolojik baskılar cabası.

'SIRBİSTAN’DA 10 BİN İŞÇİ MAĞDUR'

Bu şekilde mağdur edilen sadece Sırbistan’da 10-12 bin işçi var. Aslında bizim ülkemizde çalışan Afganlılar, Suriyeliler ne sıkıntı çekiyorlarsa bizim yurttaşlarımız da yurt dışında aynı sıkıntılara maruz kalıyorlar. Yurttaşlarımızın yurt dışında böyle sıkıntılar yaşamasının en büyük suçlusu Çalışma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı'dır. Sırbistan’daki arkadaşlar için yarın (bugün) Sırp büyükelçiliği önünde basın açıklaması yaparak arkadaşlarımıza yapılan insanlık dışı uygulamaları kınayacağız. Bu konuda herkesin desteğine şiddetle ihtiyacımız var. Özellikle de medyamızın desteğine çok ihtiyacımız var. "

Öte yandan HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni Sırbistan’da mağdur edilen işçilerin sorunları ile ilgili TBMM ilgili bakanlığın cevaplaması isteğiyle soru önergesi verdi.