Suriye zirvesinde liderler 'siyasi çözüm' vurgusu yaptı

Türkiye'nin ev sahipliğinde Almanya, Fransa ve Rusya liderlerinin katıldığı Suriye konulu zirve, bugün İstanbul'da düzenlendi.

Cumhurbaşkan Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, Vahdettin Köşkü'nde yapılan zirvede Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Federal Cumhuriyeti Şansölyesi Angela Merkel sahadaki durumu, İdlib mutabakatını ve siyasi süreci görüştü.

Türkiye, Rusya ve İran'ın oluşturduğu "Astana Formatı"ndan ve ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Suudi Arabistan ve Ürdün'ün üyesi olduğu "Küçük Grup (Small Group) Formatı"ndan temsilciler, ilk defa ortak bir zirvede buluşmuş oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvenin duyurusunu ilk olarak, 29 Temmuz'da, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib'de bir insani felaket olasılığı gündeme geldiği dönemde yapmıştı.

CANLI BLOG

16:35 Dörtlü zirve, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın açıklamasıyla başladı. Liderlere toplantıya katılımlarından dolayı teşekkür eden Erdoğan, zirve öncesi yaptığı ikili görüşmelere değinerek "Beklentileri boşa çıkarmayacağımızı umuyorum" dedi. Erdoğan, dünyanın gözlerinin bu toplantıda olduğunu da sözlerine ekledi.

16:25 Dört liderin bir araya geldiği zirve başladı.

15:59 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, Vahdettin Köşkü'nde ikili görüşme yapıyor.

15:46 Erdoğan Macron görüşmesi başladı.

14:41 Erdoğan, Putin'le ikili görüşme yapıyor.

14:20 Erdoğan, Merkel'i Vahdettin Köşkü'nde kabul etti. İki lider, basına kapalı bir görüşme gerçekleştirdi.

13:56 Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un İstanbul'daki zirve için havalanmadan önce telefon görüşmesi yaptığını açıkladı.

13:12 Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dörtlü zirve için Vahdettin Köşkü'nde.

13:11 Almanya Şansölyesi Angela Merkel İstanbul'a geldi.

13:09 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin İstanbul'a geldi.

#Putin arrives in #Turkey to talk #Syria with #Erdogan, #Macron and #Merkel https://t.co/8U5S185kMT pic.twitter.com/FGJgRn9I4X

— RT (@RT_com) 27 Ekim 2018

12:12 Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Suriy zirvesi öncesi Rus mevkidaşı Sergey Şoygu'yla bir araya geldi.

12:04 Zirve öncesi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile bir görüşme gerçekleştirdi.

İDLİB'DE SON DURUM

Eylül ayında varılan İdlib mutabakatında uzlaşılan maddeler şöyleydi:

- İdlib çevresinde Suriye ordusu ile silahlı grupları ayıran 15-20 km derinliğinde silahsızlandırılmış tampon bölgeler oluşturulacak.

- 10 Ekim'e kadar bölgedeki tank, roketatar ve havan gibi ağır silahlar teslim edilecek.

- 'Radikal terörist örgütler' 15 Ekim'e kadar silahsızlandırılmış bölgeden çekilecek.

- 2018 sonuna kadar M4 (Halep-Lazkiye) ve M5 (Halep-Hama) otoyollarının güvenliği sağlanıp trafiğe açılacak.

- Silahsızlandırılan bölgelerde denetimden Türk ve Rus askerleri sorumlu olacak.

- Türkiye, İdlib'deki gözlem noktalarını güçlendirecek

19:15 Zirve sona erdi. Toplantı yaklaşık 3 saat sürdü. Zirvenin ardından Erdoğan, Putin, Merkel ve Macron ortak basın toplantısı düzenledi.

Erdoğan şunları söyledi:

"Suriye konusunda aldığımız kararların hayırlı olmasını diliyorum. Bir siyasi çözüme ulaşılması için neler yapılabilir konusunu ele aldık. Astana formatında yürütülen işbirliği uluslararası topluma örnek olmuştur. Verimli istişareler gerçekleştirdik. İhtilafa sadece askeri yollarla çözüm olunamayacağına dair görüşümüzü teyit ettik.

Anayasa komitesinin kuruluş sürecinin yıl sonunda tamamlanması için çağrı yaptık.

Bugün; Afrin, El Bab ve Cerablus’ta barış vardır.

Türkiye, ne sınırlarında ne de Suriye'nin herhangi bir bölgesinde terör gruplarının palazlanmasına müsamaha göstermeyecektir.

Fırat’ın doğusunda güvenliğimizi tehdit edenleri kaynağında bertaraf edeceğimizi söyledik.

Fırat'ın batısında olduğu gibi doğusunda da milli güvenliğimize yönelik tehditleri kaynağında bertaraf etmeyi sürdüreceğiz.

Türkiye, ne sınırlarında ne de Suriye'nin herhangi bir bölgesinde terör gruplarının palazlanmasına müsamaha göstermeyecektir.

Suriyeli kardeşlerimize önemli mesajlar verdik.

Soruna çözüm bulma çabamızı sürdürmekte kararlıyız. Bu çabamız İran’ı da ilgilendirmektedir. İran’ı da bilgilendireceğiz…"

Rusya Devlet Başkanı Putin:

"Rusya’nın Türkiye’nin İran’ın Astane formatı çerçevesinde yürüttükleri faaliyetler sayesinde Suriye topraklarının büyük bir bölümü teröristlerden arındırıldı. Ve ülke adım adım barışa ilerliyor. Suriye’de barış, sadece diplomatik yollarla mümkün olabilir. Suriyeliler kendi kaderlerini kendileri tayin etmelidirler. Radikal unsurların temizlenmesi gerekiyor. Bu hedef de güncel bir hedeftir. Sayın Erdoğan ile bizim Avrupalı meslektaşlarımızı, Rus-Türk muhtırasının hayata geçirilmesiyle ilgili bilgilendirdik. Orada çatışmasızlık bölgesi gibi geçici bir tedbir olduğunu düşünüyoruz.

Türkiye’nin bu silahsızlanmış olan bölgeden, hem muhaliflerin hem ağır silahların çekilmesi için çaba sarf edeceğini ümit ediyoruz. Bizim Türk partnerimiz elinden geleni yapıyor. Silahlı saldırıda bulunacaklarsa Rusya, Suriye hükümetinin bu terör tehdidinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olacaktır. Mültecilerin ülkesine dönüşü görüşüldü. Son derece faydalı görüşmeler için teşekkür etmek istiyorum."

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron:

Bugünkü önceliğimiz tabii ki terörle mücadele. Bu mücadele alanda devam ettirilen bir mücadele. Ve hiçbir zaman bunun askeri ve siyasi bir numaralı öncelik olduğunu unutmamak gerekiyor. Terörist gruplara karşı mücadelemiz var. Bu gruplar çok vahim saldırılar gerçekleştirdi. Terörle mücadeleyi sürdürürken aynı zamanda bugün yapılacak askeri harekatların insani yardım konusunda saygı göstermemiz gerektiğini unutmuyoruz. İdlib konusunda açık şekilde söyledik. Rejimin İdlib’e yapacağı askeri saldırı kesinlikle kabul edilemez olacaktır. Burada Türkiye’nin Avrupa’nın istikrarı söz konusu. Rusya ve Türkiye, harfiyen yerine getirilmesi gereken bir mutabakata vardılar. Biz bunu sonuç bildirgemizde de belirttik. Gerçekten İdlib’de kalıcı ateşkesin test edilmesi son derece önemli. Kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkes olmasına çok önem veriyoruz. Kimyasal silahların kullanılması kabul edilemez. Siyasi süreç konusu… Suriye’de aslında iki savaş süre geliyor. Hep birlikte teröristlere karşı sürdürdüğümüz bir savaş var. Bir de Suriye’deki rejimin kendi muhaliflerine yönelik sürdürdüğü bir çatışma. Ve bunun sonucu olarak milyonlarca sığınmacı. Bu süreç sürdürülebilir değil. Tüm Suriyelilerin ülkelerine dönüşü sağlayacak bir siyasi çözüm gerekiyor. Biliyoruz ki bugün rejim askeri olarak yeniden fetih mantığında davranıyor. Bu da Suriye’nin istikrarını sağlayacak bir adım değil. Henüz Anayasa Komitesi toplantısını yapmış değil. Sene sonuna kadar Anayasa Komitesi ile listenin onaylanmasını ve bu toplantının yapılmasını istiyoruz. Bu konuyla ilgili irademiz tamdır. Bunun mutlaka hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz."

Amanya Başbakanı Merkel:

"Daha fazla insani felaket olmaması için elimizden geleni yapmak istemekteyiz. Burada sadece askeri açıdan değil, siyasi açıdan bir çözüm bulmak gerekiyor. Suriye'de bir çok insani felaket gördük, nüfusun yarısından fazlası ya yurt içinde ya da yurt dışında, Ürdün, Türkiye'de olan mülteciler bulunmaktadır. Daha fazla insani felaket olmaması için elimizden geleni yapmak istemekteyiz. Türkiye ve Rusya arasında İdlib konusunda verimli bir çalışma gerçekleşmiştir. Zaten silahsızlandırma açısından İdlib bölgesinde büyük bir başarı elde edilmiş bulunmaktadır. Kesinlikle kimyasal silahların kullanılmaması doğrultusunda kararlı olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Ve gerekli olan siyasi çözümün ne kadar önemli olduğunun altını çizmek istiyorum. Anayasa Komitesi'nin yıl sonuna kadar bir araya gelmesinin önemli olduğunu düşünmekteyiz. Diğer taraftan ele aldığımız konu; sığınmacıların ülkelerine geri dönebilmeleri. BM ile sıkı bir işbirliği yapılması gerekiyor. Geri dönen insanların tutuklanmaması gerekiyor. Belli insani altyapının yerine getirilmesi gerekiyor. Bu şekilde bir sükunetin olması, insanların geri dönebilmeleri için siyasi bir çözüm gerekmektedir. Suriye'nin yine bütün halkı için güvenli bir vatan olması gerekmektedir. Ortak bir irademiz vardı. Çünkü çözüm aciliyeti hepimizin gördüğü bir gereksinim. Bu açıdan siyasi sürecin özellikle de şimdi tam da bu zamanda bulunması çok çok önemli. Ve bizlerin İdlib'in barışçıl bir çözüm kapsamında insani bir felaket olmadan barışçıl çözüm bulunması yolunda çalışmaya devam edilmeli." (DIŞ HABERLER SERVİSİ)