Dersim katliamında ölenler anıldı: Dersim halkından özür dileyin
Seksen iki yıl önce bugün Türkiye Devleti tarafından Dersim'de gerçekleştirilen askeri harekat sırasında yapılan katliamda hayatını kaybedenler, siyasi partiler, demoktarik kitle örgütleri, Dersim Dernekleri ve Demokratik Alevi Dernekleri tarafından anıldı.
Katliamın gerçekleştiği Dersim başta olmak üzere İstanbul ve İzmir'de düzenlenen tören ve eylemlerde Seyit Rıza ve idam edilen diğer Dersim ileri gelenlerinin mezar yerlerinin açıklanması ve Dersim adının iade edilmesinin öncelikli talep olduğu dile getirildi.
MUNZUR'A KARANFİLLER BIRAKILDI
Dersim'de birçok siyasi parti ve sivil toplum örgütü, katliamın yapıldığı bölgelerden biri olan Marçik’te bir araya geldi.
Anmaya, Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, Emek Partisi (EMEP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF), Demokratik Alevi Derneği (DAD), Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) ve yurttaşlar katıldı.
Konuşmanın ardından yaşamını yitirenler adına Harçik suyuna karanfiller bırakıldı. Yapılan lokmaların dağıtılmasının ardından anma sona erdi.
Anmanın ardından Dersimliler, saat 19.38’i gösterdiğinde bu kez Seyit Rıza Meydanı’nda düzenlenen etkinlikte bir araya geldiler.
KATLİAMDA HAYATINI KAYBEDENLER İZMİR'DE DE ANILDI
İzmir Karşıyaka İskelesi önünde bir araya gelen Dersimve Alevidernekleri üyeleri adına açıklamayı Demokratik Alevi Dernekleri Şube Başkanı Hüseyin Orhan yaptı.
1937-38 yıllarının Dersim tarihinin en kanlı sayfalarını teşkil ettiğini belirten Orhan, Dersim seferlerinin başlanıcının 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı olduğunu hatırlattı.
Dönemin Türkiye ordusunun karadan ve savaş uçaklarıyla havadan kendi halkını katlettiğini ifade eden Orhan, geride kalanların bir çoğunun sürgün sırasında yollarda kaybolduğunu belirtti.
4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı’nın açığa çıkmasından sonra 2010 yılından başlayarak 4 Mayıs tarihini bu belgeye istinaden "Roza Şiyaye" yani "Kara Gün" olarak ilan ettiklerini vurgulayan Orhan, Roza Şiyaye anmalarının o tarihten bu yana gerçekleştirildiğini aktardı.
Katliamın gerçekleştiği 1937-38 sürecine Türkiye'nin nsaıl getirildiğini anlatan Demokratik Alevi Dernekleri Şube Başkanı Hüseyin Orhan, Dersim’in yüzyılları kapsayan bir kuşatmayı yaşadığını ve hala yakılıp yıkıldığını ifade etti.
"Dersim tarihte kalan bir travma ve süreç değildir" diyen Orhan, yaşanan şiddet sarmalıyla halen sürdüğünü söyledi:
"1994 sürecinde köylerimiz bir kez daha yakılmış, yüz binlerce insanımız göçertilerek dünyanın dört bir yanına savrulmuş, yerel ekonomi çökertilerek yoksulluk daha da derinleştirilmiştir. Doğamız orman yakmaları ve barajlarla tahrip edilmiş ve edilmekte, asimilasyon ise daha da derinleştirilerek sürdürülmektedir."
‘SEYİT RIZA'NIN MEZAR YERİ AÇIKLANSIN, DERSİM ADI İADE EDİLSİN’
Geçen yıllar içinde inanç kimliğinin ve ana dilin yok olma tehlikesi yaşadığını belirten Orhan, Seyit Rıza ve idam edilen diğer Dersim ileri gelenlerinin mezar yerlerinin açıklanması ve Dersim adının iade edilmesinin öncelikli talepleri olduğunu söyledi:
"Bu toprakların kadim halklarından, kadim kültürlerinden biriyiz. Varız, fazlalık değiliz, bu toprakların gerçeğiyiz. Toplumsal varlığımıza, haklarımıza saygı bekliyor ve anayasal güvenceye kavuşturulmasını talep ediyoruz. Bunun yolu ise dünyada ki benzer örnekleri üzerinden tarihle yüzleşmekten geçmektedir. Seyit Rıza ve idam edilen diğer Dersim ileri gelenlerinin mezar yerlerinin açıklanması, cenazelerin Dersim’e nakline engel olunmaması ve Dersim adının iade edilmesi öncelikli taleplerimizdir. Özgürlükçü ve eşitlikçi, demokratik bir ülkeye, geleceğe olan ümidimizi ve inancımızı koruyoruz."
4 MAYIS 'DERSİM 38 TERTELESİ GÜNÜ' İLAN EDİLSİN
İstanbul Kadıköy’de anma yapan Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF), 4 Mayıs’ın 'Dersim 38 Tertelesi Günü' ilan edilmesini istedi.
Saat 19.38’de başlayan anmaya yöre dernekleri, Alevi dernekleri, HDP milletvekilleri Ali Kenanoğlu ve Dilşat Canbaz katıldı. Anmanın yapıldığı yere mumlarla '37-38' yazılarak kırmızı karanfiller ve lokmalar bırakıldı.
Dersim Katliamı’nda hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşu ile başlayan anmada ortak basın metni okundu.
4 Mayıs’ın "Dersim 38 Tertelesi Günü" olarak kabul edilmesini talep edilen metinde "4 Mayıs 1937 Bakanlar Kurulu Kararı, Dersim’de imha ve sürgün süreci açısından bir başlangıç teşkil ettiği için 2010 yılında Dersim halkından geniş bir kesimini temsil eden katılımcılar ile birlikte yaptığımız toplantıda; 4 Mayıs’ın ‘Dersim 38 Tertelesi Anma Günü’ olarak kabul edilmesine karar verdik" denildi.
'ANALARIN TALEPLERİNE KULAK VERİLMELİ'
Galatasaray Meydanına oturmalaraı yasaklanan Cumartesi Anneleri'ne ve Çcezaevinde açlık grevi yapan çocukları için eylem yapan annelere yönelik polis şiddeti de yapılan açıklama ile protesto edildi:
"Dersim’de ağlatılan anaları, şimdi Galatasaray Meydanı’nda çocuklarının akıbetini sormasına izin vermeyerek, Gebze’de, Bakırköy’de, Diyarbakır’da açlık grevindeki çocukları ölmesin dedikleri için ağlatıp yerlerde sürüklemektedirler. Analara yapılan bu zulüm bir an önce son bulmalı, anaların ve çocukların taleplerine kulak verilmelidir."
'DERSİM İSMİ İADE EDİLSİN, İNANCIMIZA ÖZGÜRLÜK TANINSIN'
Dersimliler yaptıkları açıklamada taleplerini de sıralandı:
- Arşivler Açılsın Dersim ismi iade edilsin
- Dersim halkından özür dilensin
- Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi ve Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın
- Dillerimize ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın
- Munzur’daki Baraj projeleri iptal edilsin!"
Konuşmaların ve şiirlerin ardından Dersim Katliamı’na yakılan 'Daye daye' ağıdı hep bir ağızdan okundu.
Lokma duası ile devam eden tören, katliamda hayatını kaybedenler anısına Kadıköy rıhtımından denize karanfiller bırakıldı.
(HABER MERKEZİ)
