Taliban ile iki yıl: Afganistanlı kadınların yaşamında neler değişti?
Artı Gerçek - Afganistan'da iki yıl önce bugün iktidarı zorla ele geçiren ve o zamandan bu yana ülkeyi katı şeriat hükümlerine göre yönetmeye başlayan Taliban "başkent Kabil'i ele geçirmelerini ve ülke genelinde şeriata dayalı şekilde güvenliği tesis etmelerini" kutladı. Taliban, 20 yıl süren sonuçsuz savaşın ardından ABD öncülüğündeki yabancı güçler çekilirken yıldırım taarruzuyla 15 Ağustos 2021'de başkente girmiş, ABD destekli Devlet Başkanı Eşref Gani ülkeden kaçmış ve yıllarca Batı desteğiyle kurulan Afgan güvenlik güçleri dağılmıştı. Taliban 1996-2001 yılları arasındaki ilk iktidar döneminde uyguladığı katı kuralları yumuşatacağı vaadinde bulunsa da bu gerçekleşmiş değil.
TALİBAN SÖZCÜSÜ: HER ŞEY ŞERİAT AÇISINDAN AÇIKLANIYOR
Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid yaptığı açıklamada "Kabil'in fethinin ikinci yıldönümünde Afganistan'ın mücahit ulusunu kutluyor ve bu büyük zafer için Yüce Allah'a şükretmelerini istiyoruz" dedi. Mücahid, "Artık ülkede genel güvenlik sağlandı, ülke topraklarının tamamı tek bir liderlik altında yönetiliyor, İslami bir sistem yürürlükte ve her şey şeriat açısından açıklanıyor" ifadelerini kullandı.
15 AĞUSTOS TATİL İLAN EDİLDİ
Taliban 15 Ağustos'u tatil ilan ederken, başkentte güvenlik sıkılaştırıldı ve askerler kontrolleri arttırdı. Gün boyunca Taliban'ın geçit törenleri yapması bekleniyor Afganistan'da önceki yıllara oranla saldırılar azalsa da Birleşmiş Mileltler yine de sivillere yönelik, bazıları Taliban'ın rakibi IŞİD tarafından üstlenilen düzinelerce saldırı olduğunu söylüyor.
KADIN VE KIZ ÇOCUKLARIN HAKLARI BENZERSİZ ŞEKİLDE GERİLEDİ
Batı destekli hükümetlerin yirmi yıllık yönetimi sırasında geniş hak ve özgürlüklere sahip olan pek çok kadının durumu Taliban'ın geri dönüşünden bu yana daha da kötüleşti. BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Mohammed yaptığı açıklamada "Taliban'ın Afganistan'da yönetimi ele geçirmesinin üzerinden iki yıl geçti. Afgan kadın ve kız çocukların yaşamlarını, haklarını ve geleceklerini altüst eden iki yıl" dedi.
Taliban'ın iktidara gelmesinden bu yana 12 yaşından büyük kız çocuklar çoğunlukla derslere alınmıyor. Birçok Batılı hükümet için bu yasak, Taliban yönetiminin resmen diğer ülkelerce tanınması umudunun önündeki en büyük engel.
Son iki yılda Taliban yönetiminin kadın ve kız çocuklara yönelik yasakları şu şekilde:
- 18 Eylül 2021: Kız çocuklara 6. sınıftan (ortaöğretim) itibaren eğitim yasaklandı
- 23 Aralık 2021: Erkek şoförlerin, “İslama uygun takılmış hicab” giymeyen ya da yanında aileden bir erkek olmayan kadınları, 72 kilometreden uzağa götürmeleri yasaklandı
- 27 Mart 2022: Kadın ve kız çocukların parklara girmesi kısıtlandı, kadınlara yanında erkek olmadan iç ve dış hat uçuşlar yasaklandı
- 7 Mayıs 2022: Kadınların uygun bir hicab ile tercihen bir burka giyerek dışarı çıkması veya sebepsiz yere evden çıkmaması zorunlu tutuldu
- 21 Mayıs 2022: Kadın televizyon sunucularının yüzlerini kapatması zorunlu tutuldu
- 1 Haziran 2022: Dördüncü ve altıncı sınıf arası tüm kız çocukların okulda yüzlerini kapatması istendi
- 23 Ağustos 2022: Kadın hükümet görevlilerinin evlerinde kalmaları zorunlu tutuldu
- 10 Kasım 2022: Kadınların spor salonlarını kullanması yasaklandı
- 20 Aralık 2022: Kadınların üniversiteye gitmesi bir sonraki bildiriye kadar askıya alındı
- 22 Aralık 2022: Kadınlara ve kız çocuklara, 6. sınıftan itibaren tüm eğitimler yasaklandı
- 24 Aralık 2022: Kadınların ulusal ve uluslararası STK’larda çalışması askıya alındı
- 4 Nisan 2023: Afgan kadınların BM’de çalışması yasaklandı
- 21 Temmuz 2023: Güzellik merkezleri kapatıldı
- Ağustos 2023: 10 yaşından büyük kız çocukların okula gitmesi bazı bölgelerde yasaklandı. (DIŞ HABERLER, BBC TÜRKÇE)
Hakan Fidan, Taliban hükümetinden Molla Baradar ile Ankara'da görüştü
Taliban’dan kız öğrencilere eğitim yasağı
2021'de sonlanan işgalin ardından ABD ile Taliban arasında ilk temas
