Adıyamanlı Ermeni şair Manuşyan'ın mezarı bugün Panthéon'a taşındı
Artı Gerçek - Fransa'da Nazi işgaline karşı direnişin sembol isimlerinden Adıyamanlı Ermeni şair Misak Manuşyan'ın mezarı bugün ülkenin önde gelen kültür, bilim ve siyaset insanlarının anıt mezarlarının bulunduğu Pantheon'a taşındı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un geçen yıl imza attığı kararnameyle, mezarı Pantheon'a taşınacak şair Manuşyan, anıt mezara defnedilecek ilk yabancı ve Komünist direnişçi olacak. Anıt mezara bugüne kadar defnedilenler arasında Madam Curie ailesi, Victor Hugo, Jean Jacques Rouesseu, Voltaire, Emile Zola gibi Fransa'nın ulusal sembolleri olarak görülen isimler var.
AİLESİ ERMENİ SOYKIRIMI SIRASINDA KATLEDİLDİ
1906'da Adıyaman Besni'de doğan ve 1915 Ermeni Soykırımı sırasında, Garabed adlı erkek kardeşi dışında bütün aile üyeleri katledilen Manuşyan, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda, kardeşiyle birlikte Anadolu'dan Suriye'ye sürgün edildi ve 1925'e kadar Fransızların himayesinde bulunan bir yetimhanede kaldı. 1925'te Fransa'nın Marsilya kentine göç eden Ermeni şair, buradan da ayrılarak başkent Paris'e yerleşti.
1920'lerin ikinci yarısında Citroen fabrikasında işçi olan Manuşyan ayrıca, Fransa'da yayımlanan bir edebiyat dergisinde Ermeni kültürünün korunmasıyla ilgili çalışmalar da yaptı.
ANTİ-FAŞİST MÜCADELENİN SAFLARINDA: GÖÇMEN DİRENİŞÇİLERİN LİDERİ
Şairin Fransa'daki yılları da İkinci Dünya Savaşı dönemine denk geldi ve Manuşyan burada Nazilere karşı yürütülen anti-faşist mücadelenin saflarına katıldı.
Nazi işgali sırasında göçmen direnişçilerin liderliğini yapan şair, nazi güçlerine karşı sabotaj eylemleri gerçekleştirdi.
22 ANTİ-FAŞİST YOLDAŞIYLA KURŞUNA DİZİLDİ
Manuşyan, 21 Şubat 1944 tarihinde Naziler tarafından yakalanan 22 arkadaşıyla birlikte Paris'te bulunan Mont Valerien Tepesi'nde kurşuna dizilerek öldürüldü. Bu haber Nazilerin duvarlara astığı afişlerle halka duyuruldu.
ŞİİRE KONU OLDU: KIZIL AFİŞ
Manuşyan, kendisi gibi FKP üyesi olan Louis Aragon’un 1956’de yazdığı, daha sonra anarşist şair ve müzisyen Leo Ferre tarafından bestelenecek olan, “Kızıl Afiş” (L'Affiche Rouge) adlı şiire konu oldu.
Manuşyan ile birlikte öldürülen partizanların isimleri şöyle: İspanyol Celestino Alfonso, Romen Olga Bancic - Joseph Boczov, Fransız Georges Cloarec- Roger Rouxel- Robert Witchitz, İtalyan Rino Della Negra - Spartaco Fontano - Césare Luccarini - Antoine Salvadori - Amédéo Usséglio, Macar Thomas Elek - Emeric Glasz, Polonyalı Maurice Fingercwajg - Jonas Geduldig - Léon Goldberg - Szlama Grzywacz - Stanislas Kubacki - Marcel Rayman - Willy Szapiro - Wolf Wajsbrot, Ermeni Arpen Lavityan.
Eşi Meline savaş bittikten sonra 1948'de Ermenistan'a geri döndü ve Manuşyan'ın şiirlerini 'Bir Özgürlük Tutsağı' adıyla kitaplaştırdı. Şairin kitabı Aras Yayıncılık tarafından 2009'da Türkçeleştirildi.(Kaynak; Evrensel, 1OHaber, Liberation)
