Antony Bourdain’i özlemek

Gitarist Alex Skolnick Newlines Dergisi’ne yakın dostu, ünlü şef, televizyon yapımcısı ve yazar Antony Bourdain’i yazdı. Bourdain’i "Roadrunner: A Film About Anthony Bourdain" filmi üzerinden hatırlatan Skolnick’in makalesinin geniş bir özetini paylaşıyoruz:

"Geçen yıl Beyrut'taki trajik patlama, Lübnan'ın değerli olan bir çok şeyini elinden aldı. İnsanlar öldü, evler yıkıldı, anıtlar silindi. Kaybedilen hayatların elbette yeri doldurulamaz. Ancak Beyrut'un sevilen kuruluşlarından en az biri bir diriliş yaşadı. Mütevazı ama popüler restoran Le Chef, hayırsever bir ruh onu gözetlediği için tekrar faaliyete geçti. 

Patlamadan sonra, gazeteci Richard Hall restoran sahiplerinin restoranı yeniden inşa etmesine yardımcı olmak için bir bağış kampanyası düzenlediğinde, 'Russell Crowe'dan oldukça büyük bir bağış aldı. 

Bu kişinin gerçekten 'Gladyatör' filminin süperstarı olup olmadığından emin olamayan Hall, onay istedi. Crowe yanıtladı: 'Evet. Anthony Bourdain adına yaptım. Hâlâ buralarda olsaydı muhtemelen o da yapardı diye düşündüm.'

Bourdain, 2006 yılının Temmuz ayında 'No Reservations' adlı şovunu çekmek için Beyrut'a gelmişti ve ziyaret ettiği ilk restoran Le Chef oldu. Gösterişsiz, lokantanın benzersiz atmosferini, enfes yemeklerini ve asi enerjisini severdi. 

Bourdain, 'mutlu bir yemek ve seyahat şovu yapmak' için oradaydı. Ancak kısa süre sonra İsrail ile Hizbullah arasında savaş çıktı ve şehir saldırılarıyla vurulmaya başlandı. 

Bourdain, İsrail jetlerinin Beyrut havaalanını bombalamasına tanık oldu, şehirde mahsur kaldı. Şehrin kuzeyindeki bir tepede bir otelde güvenli bir şekilde saklanırken savaşın seyrini izledi. Ancak, yerel çalışanlardan oluşan ekibi, ailelerini güvenli bir yere taşımak için kaçmak zorunda kaldı. Haftalarını içe dönük bir ruh hali içinde geçirdi. Bu acı deneyimin onun üzerinde kalıcı bir etkisi oldu. Bourdain dramatik savaş görüntülerini yayınlamamaya karar verdi..

Bourdain, 'Dünyayı gezmeye başladığımdan beri birkaç yıl içinde kendimi değişirken buldum' demişti:

'Hayatı sadece restoran mutfağının dar prizmasından görmüş bir adamın sıkışık, alaycı dünya görüşü değişmişti. Pek çok yerde bulundum, çılgınca farklı geçmişlere, ülkelere ve kültürlere sahip pek çok insanla tanıştım.… 

Yemek masasının, dünyanın farklı taraflarından insanların her zaman oturup konuşup yiyip içebilecekleri ve dünyanın tüm sorunlarını çözmüyorlarsa da, en azından ortak bir noktada buluşabilecekleri bir yer olduğuna inanmaya başladım. Şimdi o kadar emin değilim. Belki de dünya hiç de öyle değildir. Umarım, gerçekten umuyorum, bu konuda yanılıyorum.'

Bu deneyim onun insancıl gerçekçiliğini şekillendirdi. 8 Haziran 2018'de Bourdain intihar ettiğinde, kaybı dünya çapında hissedildi.

Karanlık bir gündü. 60'ların ve 70'lerin büyük rock 'n' roll starlarının ölümlerini öğrendiklerinde nerede olduklarını hatırlayan önceki nesiller gibi, biz de Anthony Bourdain'in ölümünü duyduğumuz an onu sonsuza dek aklımıza kazıdık. 

Muhtemelen kendisi Sid Vicious veya Joey Ramone ile karşılaştırılmayı tercih ederdi. Ancak Bourdain, ölümüyle, Jim Morrison veya Jimi Hendrix düzeyinde yankılanmaya yetecek kültürel şöhrete sahipti ve gerçek bir rock yıldızıydı. 

Kitap yayıncıları ve televizyon yapımcıları tarafından keşfedilmeden önce, tüm yetişkin hayatını New York City restoranlarının gizli girişlerinde, kavurucu, endüstriyel ocaklar üzerinde terleyerek geçiren orta yaşlı bir adamın böyle bir etki bırakacağını o tarihlerde çok az kişi hayal edebilirdi. Ama o bunu başardı. 

Daha önce yasaklanmış bölgelere yeni bir ışık tuttu, bizi kültürler, mutfaklar ve -daha da önemlisi- İran, Myanmar ve Kongo gibi Amerikalı izleyicilere yabancı olan yerlerin insanlarıyla tanıştırdı. Ve bunu, ilkeyi, kârın veya sansasyonalizmin önüne koyarak yürekten yaptı.

'Roadrunner: Anthony Bourdain Hakkında Bir Film', dokunulamayacak kadar sıcak bir tabağın üzerine gümüş bir kap gibi geliyor. Bourdain’in ölümünün ardından hakkında yazılmış her şeyi okuyan ve her şeyin nasıl ters gittiği konusunda hem arkadaşları, hem de yabancılarla tartışan bizlerin zihni sorularla dolu. 

Her şeyi çözen adam o değil miydi? İnançlarını satmadan başarılı olan o değil miydi? Yemek, hikaye anlatımı ve seyahat yoluyla çok fazla neşe yayabilen bir adam değil miydi? Seyircisine getirdiği neşeyi kendisi de hissedemiyor muydu? Bu kadar başarılı biri böyle bir eylemi nasıl gerçekleştirebilir?

Film, yanıtladığından daha fazla soruyu gündeme getiriyor ancak bunda filmin ya da yapımcı Morgan Neville'in hiçbir suçu yok. Üzerinde çalışmak için kelimenin tam anlamıyla binlerce saatlik görüntüye sahip bir ekip olarak birçok yöne gidebilirdi, ancak hiçbir yol muhtemelen herkesi memnun edemezdi. Son derece duygusal referanslar, hem röportaj yapılan kişiler hem de izleyiciler için bir terapi seansı hissi veriyor.

'Roadrunner', bizi Bourdain'i ün kazanmadan önceki haliyle tanıştırıyor. Televizyon öncesi yıllarından kalma kapsamlı görüntüleri var. Onu New York Union Square yakınlarındaki Les Halles restoranında baş aşçı olarak günlük işinde görüyoruz; evinde görüyoruz. Bir Yunan trajedisindeki kahraman gibi, Bourdain de kendisini bekleyen müthiş yükselişten habersizdir, ancak seyirci onun hikayesini biliyor ve filmi izlerken nihai düşüşün önlenebileceği tüm kavşakları arıyor…

Bourdain'in hayalindeki işin asla bir kariyer planının sonucu olmadığını, daha çok doğru insanların yazılarına rastlayarak ve onları bir TV şovu olarak hayal etmesinin sonucu olduğunu öğrenmek büyüleyici. 

Yazarlık kariyeri de aynı derecede tesadüfiydi - bir arkadaşının Bourdain'in eğlenceli e-postalarını yüksek sesle, saygın bir New York yayıncılık endüstrisi temsilcisi olan karısına okumasının sonucuydu. 

Bourdain'in The New Yorker'daki 1999 tarihli makalesi, 'Bunu Okumadan Önce Yemeyin', ardından artık ikonik anıları 'Mutfak Sırları' bir heyecan yarattı. The New York Times'ın 'En Çok Satanlar' listesine girdi ve ünlü televizyon programcısı Oprah’ın konukları listesine girdi…

Kamera önündeki çekimlerde, herkesin daha sonraki ekran varlığıyla ilişkilendirdiği karizmasını gizleyen belirli bir çekingenlik görüyoruz. 

Bourdain'in ölümü hala gerçek dışı gelebilir, ancak bunun habercisi olan sinyaller vardı. Biri bağımlılık eğilimlerinin ciddiyetiydi. 

Görünüşe göre bu dürtüleri yaratıcı arayışlara yönlendirmiş ve kanalize etmişti: Yemek pişirme, yazma, film yapımı ve daha sonra dövüş sanatları.

Bu anlamda akla kısa sürede üne kavuşan, her şeyini kaybeden, bağımlı olup hapse giren, sonra bağımlılıktan kurtulan ve şu anda en iyi eserlerinden bazılarını üreten efsanevi söz yazarı David Crosby gibi müzisyenleri getirdi. Yine de, Bourdain alışkanlıktan kurtulmuş olsa da, bağımlılığın izlerini taşıyordu.

Bourdain baharat, yağ ve un kullanımında ustaydı, ancak kelimeleri kullanış biçimi onu ünlü şeflerden ayıran en önemli şeydi. Gazeteci  Hunter S. Thompson'a göre Gordon Ramsay, Julia Child, Jamie Oliver gibi televizyonun diğer önde gelen yemek programcısı şefleriyle daha az ortak noktası varmış gibi görünüyordu. 

Ama Ernest Hemingway, Jack London, Virginia Woolf, Sylvia Plath ya da David Foster Wallace ile aynı düzeyde edebi başarı elde etmemiş olsa da, hepsi gibi, kelime ve deneyim arasındaki boşluğu silmeye çalıştı. Ve hepsi gibi o da kendi eliyle öldü.

Ancak buradaki asıl eksiklik, Bourdain'in hayatının son yıllarında yer alan yüksek profilli sevgilisinin filmde olmaması. İtalyan aktör, film yapımcısı ve kült film yapımcısı Dario Argento'nun kızı Asia Argento'yu dahil etmeme kararı belki de akıllıca bir karar, çünkü "Roadrunner" Bourdain dostları ve hayranları için gecikmiş bir anıt işlevi görüyor. 

Film Bourdain'in, Argento ile karşılaşana kadar mutlu, sağlıklı ve yaşam sevinci dolu bir insan olduğu yolundaki yanlış görüşü ortadan kaldırmaya yardımcı olmuş bile olabilir. Bourdain, tanışmalarından çok önce derin, varoluşçu bir umutsuzluk içindeydi.

Kendi deyimiyle şovunun 'yemek pornosu' bölümleri ne kadar heyecan verici olsa da, aslında daha yüksek bir amaca hizmet etti: İnsanlar arasında daha fazla anlayış sağlamak. 

Batı Virjinya'dan Batı Şeria'ya, kendisinden ve birbirinden farklı kültürel ve siyasi görüşlere sahip olanları dinledi ve yargılamadı. En iyi yerel yiyecek ve şarapla, küresel bir eşitleyici, insanlık için bir şampiyon olarak ortaya çıktı.

Turist değil gezgin olmamızı istedi. Latin Amerika, Orta Doğu ve Asya'daki yanlış yönlendirilmiş dış politikalardan, üç fast food devi tarafından yönetilen gıda sanayi kompleksine kadar ABD askeri ve kültürel emperyalizm tarihine meydan okudu. Bazı açılardan, Hemingway'in bir zamanlar yazılarıyla yaptığı şeyi Amerikalılar için yaptı. O, onların dünyaya karşı anlayışlı rehberiydi."

Kaynak: https://newlinesmag.com/essays/missing-anthony-bourdain/