Onur Köybaşı: 'Süperstar', bu kültüre başkaldırı, haylaz bir duruş
Şair Onur Köybaşı ile yeni kitabı “Süperstar”ı ve şiir macerasını konuştuk. Köybaşı kitabı için "Şiirlerimde popüler kültüre oldukça göndermeler var. Süperstar, bu kültüre başkaldırı, haylaz bir duruşu da sergileyerek kapsayıcı bir görev üstlenmiş oldu" dedi.
İlker Cihan BİNER
Onur Köybaşı'nın kaleme aldığı şiirler bir yazma performansı olmakla beraber varoluşsal ve etik boyutlar barındırır. Şair kederi, acıyı, neşeyi, yas mevzusunu, aşk tutkusunu, politik dertleri yazarken ironiyi, güncel meseleleri ters çevirmeyi ya da kazımayı elden bırakmaz. Hatta bu katmanlılık onun şiirlerini görsel sahnelere dönüştürürken kelime seçimleriyle, cümle dizilimleriyle kimi zaman da işitsel etkiler yaratır.
Böylesine geniş bir zihin alanına sahip şair Onur Köybaşı ile yeni kitabı “Süperstar”ı ve şiir macerasını konuştuk.
Lafı dolandırmadan söyleşiye bağlanalım.
Yeni çıkan şiir kitabınızın adı “Süperstar”. Popüler kültüre has bir konumu neden eserinizin ismi olarak belirlediniz? Bunun hikayesini bizlerle paylaşır mısınız?
Dosya, yayınevine (160.kilometre) gittiğinde ismi başkaydı. Dosyanın editörlüğünü Ahmet Güntan yaptı ve gerek bazı kritik yerlere temas ederek, gerek o sihirli dokunuşlarıyla kitap son hali şekillenirken "Süperstar" ismini Güntan önerdi ve ben de severek kabul ettim. Süperstar ismi aklımda hiç yoktu aslında. Sonrasındaysa ne kadar güzel ve doğru bir isimde karar kıldığımızı da görmüş oldum.
Şiirlerimde popüler kültüre dair oldukça göndermeler var. Süperstar, bu kültüre başkaldırı, haylaz bir duruşu da sergileyerek kapsayıcı bir görev üstlenmiş oldu. Ayrıca müziğin bir Süperstarı varken şiirin neden olmasın ?
Kitabınızdaki şiirleri kaleme alırken hangi şairlerden, yazarlardan etkilendiniz?
Süperstar 2020-2023 yılları arasında yazmış olduğum şiirlerden oluşuyor, bazıları çeşitli dergilerde yayınlanmıştı. Yayınlanmış olan bazı şiirleri yeniden revize ettim ve içime sinene kadar onlarla oynadım; eğdim büktüm, bazı kelimeleri ekledim bazılarını ise çıkarttım. Ve böylece dört yılın z raporu oluşmuş oldu. Şiirleri kaleme alırken birçok kurgu ve kurgu dışı kitaplar okudum, ama özellikle bu yazar ya da şu
şairden etkilendiğimi net bir şekilde söyleyebileceğimi düşünmüyorum. Ama döne döne okuduğum yazar ve şairler var.
Maurice Blanchot, Monika Maron, Lâle Müldür, Ahmet Güntan, Enis Akın, Metin Kaygalak, Kemal Varol, Behçet Necatigil... ilk aklıma gelen ufkuma zenginlik katan isimler.
Bugüne kadar kaç tane şiir kitabı kaleme aldınız?
2010 yılında Şizofren Heceler ile başladı yolculuğum, sonrası da geldi. Sanırım ben biraz sabırsızlığıma da yenik düşen biriyim. Hemen olsun bitsin ve insanlar okusun yazdıklarımı isterim. Bu sebeple oldukça fazla ürettim ve ürettiklerimi de kitap haline getirdim. Sırasıyla: Şizofren Heceler, Vedasız Perşembe, Taşkuşağı, Viyadükler, Beni Yalnız Anla, Kabuğunu Arayan Yara, Unutma Duvarı, Punk Dna, Double
Sh.Out, Meltdown. Süperstar benim 11. şiir kitabım.
Şiirlerinizi yazarken görsellik de ön planda. Sevdiğiniz ressamlar ya da görsel sanatçılar var mı?
Küçüklüğümden beri resimde oldukça yeteneksiz biriyimdir. Sanırım şiirde sözcüklerle zihinde bir duyguyu resmetmeyi becermeyi başardım. Bazen yazarken duyguyu fotoğraflayabiliyorum ya da bilmiyorum.
Nan Goldin’in bende oldukça özel bir yeri var mesela, onun dünyasına yakın hissediyorum şiirlerimi. Onun toplumsal normlara meydan okuyuşu, hem estetik hem duygusal olarak derinlikli bakışı beni çok etkilemiştir, etkilemeye de devam etmektedir. Çağdaş sanat dünyasında benim için önemli bir figürdür.
Bunun yanı sıra: Egon Schiele, Giorgio Chirico, Yayoi Kusama, Hayv Kahraman, Bahram Hajou, Paula Rego, Manuel Estheim ve Andy Warhol aklıma ilk gelenler ve beni güçlü bir şekilde etkileyen sanatçılardır. Günümüzde ise Ercan Arslan’ı oldukça etkileyici ve başarılı buluyorum.
Gelecek projelerinizden bahseder misiniz? Ufukta yeni bir kitap var mı?
Kitap henüz çok yeni, bu sene "Süperstar" için çeşitli şehirlerde okuma performansları yapmayı düşünüyorum. Onun haricinde bir proje var beni çok heyecanlandırıyor. Ama henüz görüşme aşamasında olduğum için söyleyemiyorum.