Ünlü ABD’li iktisatçı Paul Krugman, 2008 ekonomi Nobelinin sahibidir, 28 Mart 2022 tarihli New York Times gazetesinde "Putin and the Myths of Western Decadence" başlıklı (Putin ve Batının Ahlaki Çöküş Mitleri) harika bir makale yayınladı.
Bu yazının üzerinde de Thomas Couture imzalı, "Romalıların Ahlaki Çöküşü" isimli, 1847 tarihli bir tablonun resmi var, tablo eski Roma döneminde bir orji sahnesini, eşcinsel görüntüler de içeren bir grup seksi anlatıyor.
Krugman sütununda genellikle ekonomi yazıları yazıyor, muntazaman izliyorum, bu yazı bir ekonomi yazısı değil gibi ama belki de en damardan bir ekonomi yazısı başka bir açıdan.
Ukrayna savaşının başlaması ile çok sayıda ülkede deklare ya da o ana kadar kendini deklare etmemiş Putinciler ortaya çıktılar.
Krugman bu yazısında Türkiyeli Putincilere değinmiyor, bizim ülkemizde de her yerden pıtrak gibi Putinciler çıkmaya başladı.
Bu Putinciler, en doğal haklarıdır, haklı oldukları yönler de olabilir, batıyı çok sert eleştiriyorlar.
Bu eleştirilerin önemli bir yerinde de batının ahlaki çöküşüne göndermeler var.
Peki, ahlaki çöküş ne demek?
Bu Putinciler, isterseniz popülistler, Orbancılar, Erdoğancılar, Bolsonarocular da diyebilirsiniz, ahlaki çöküş vurgusunu 1847 tarihli "Romalıların Ahlaki Çöküşü" isimli tablosunda anlatılanların yaygınlaşmasına yapıyorlar.
Bu Putincilere göre Batı ahlaken çökmektedir, hatta çökmüştür çünkü eşcinsellik çok görünür olmuştur, "gay pride" yürüyüşleri gerçekleşmektedir şehirlerde, LGBT hakları olağan insan hakları haline gelmiştir, çok sayıda batı ülkesinde iki erkek, iki kadın yasal evlilikler yapabilmektedirler, okullarda erken yaşlarda cinselliğe yönelik dersler almaktadırlar, kadın hakları çok öne çıkarılmaktadır, vs.
Tüm bu gelişmeler batının ahlaki çöküşünün göstergeleridir Putincilere göre.
Paul Krugman da o Nobel almış iktisatçı rahatlığı ve mizahı ile bu insanlara, bu eleştirilere hak verdiğini ve batının gerçekten büyük bir ahlaki çöküş içinde olduğunu belirtmektedir bu gazete makalesinde.
Ancak, Krugman bu ahlaki çöküş eleştirisine hak verirken şunu söylemektedir:
"Doğrudur, batı ülkelerinde büyük bir ahlaki çöküş vardır ama ahlaki çöküşün nedeni öyle LGBT hakları, aynı cinsten iki insanın yasal evliliğinin tanınması, eşcinselliğin yaygınlaşması, serbest aşk vs. değildir; batının ahlaki çöküşünün nedeni batının kendi kimliğini oluşturan değerlerden, hukuk devletinden, demokrasiden, insan haklarından uzaklaşmasından, en azından insan hakları ihlallerine sessiz kalmasından kaynaklanmaktadır.
Krugman’ın bu saptamasına bilemem bizim ülkemizde kaç kişi katılacaktır acaba?
Krugman Putinciler diye nitelediği grubun ahlaki çöküş kriterlerinin özel alana yönelik kriterler olduğunu, eski Roma’nın da bu orji sahnelerinden değil başka kamusal nedenlerden tarihe gömüldüğünü söylemektedir.
Krugman batının da çok dikkatli olması gerektiğini, batının ve batı değerlerinin bir tehdit altında olduğunu ama bu tehdidin eşcinsellik yaygınlaşmasından kaynaklanmadığını, gerçek tehdidin hukuk devleti, demokrasi, insan hakları gibi batıyı batı yapan değerlerden uzaklaşmasından kaynaklanabileceğini ifade etmektedir.
Krugman bu yazıyı yazdığında daha Orban Macaristan’da seçim zaferini kazanmamıştı, acaba bugün bu sonucu nasıl yorumlamaktadır?
Paul Krugman kendi ülkesi ABD’ye de çok sert eleştiriler getirmektetir.
Trump’ın kaybettiği başkanlık seçimi sonrası 6 Ocak 2021 günü Amerikan demokrasisinin mabedi Capitol’e gerçekleşen vahşi saldırıya değinmekte Krugman ve bu saldırının düzenlenmesinde bugün hala ABD Yüksek Mahkemesinde (Supreme Court), bir tür ABD AYM’si, halen görev yapan bir hakimin eşinin de kanıtlanmış payı olduğunu belirtmekte ve ABD çökecekse hukuk devleti ilkelerinin ABD’de bu ölçüde ayaklar altına alınmasından kaynaklanacağını yazmaktadır.
Krugman yazısının özeti olarak da şöyle bir ifade kullanmaktadır: "Batı çökecek ise bu çöküş aile değerlerinin aşınmasından değil, hukuk devleti, demokrasi, insan hakları gibi evrensel değerlerin batıda gerilemesinden kaynaklanacaktır".
Ne düşünürsünüz?
Küreselleşmenin bir boyutu da bu olsa gerek, Krugman’ın ABD eksenli açtığı bu tartışma mesela bizim ülkemize nasıl cuk oturmaktadır değil mi?
Türkiye’de işler çok kötü gidiyor ise acaba bunun nedeni eşcinsellerin, çok daha görünür oldular artık, Taksim’e çıkıp gösteri yapmak istemeleri mi yoksa hukuk devletinin çökmesi, devletin en tepesi tarafından çökertilmesi, kamu ihale skandalları, yargının çökmesi mi olacaktır?
Sizce bu sorunun yanıtı nedir?
