Ahmet Nesin
CHP'den HDP'ye oy gelmedi
Ben çoğu zaman yazacağım yazıyı 1-2 gün önceden başlık olarak duyuruyorum. Bunun kendime göre nedenleri var, çok da önemli değil ama her seferinde beklediğim tepkiler geliyor, yazının başlığına tepkiler yazılıyor, büyük bir çoğunluk "Ahmet Nesin bu başlığı neden attı, yazıyı okumak lazım" demiyor. Yazıyı okumadan karşı çıkıp, daha akıllı olduklarını beyan etmek daha keyifli bişey olsa gerek. Neyse, yazıyı okuyup da itiraz eden herkesle sonuna kadar tartışmaya hazırım.
İlk olarak CHP tabanıyla CHP seçmenini birbirinden ayırmak gerekiyor. CHP seçmeni iyi anlamda yanar döner seçmendir ve her zaman CHP'ye oy vermeyebilir, bunun çok örneklerini gördük seçimlerde. CHP seçmeninin içindeki yanar döner grup daha çok 68 ve 78 kuşağından kalan sol, sosyalist ve devrimcilerdir. Bunların en kalabalık olan grubu şu anda ÖDP'dir. 1980 öncesi CHP'nin gençlik kollarına baktığınızda değişik sosyalist örgüt üyelerini görürsünüz ve o dönemden başlayan CHP'nin Sol Kanadı denilen grup bu arkadaşlardan oluşur. Benim Devrimci Yol grubundan ayrılmamın CHP Kadıköy İlçe Binası'nda yaptığımız bir tartışmanın sonrası olduğunu söylersem, ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız sanırım.
Şimdi gelelim CHP'nin yada seçmenlerin barajı aşması için HDP'yi destekleme mantığına. Yine empati kuracağım ve bir CHP'li olsam nerelerde HDP'yi desteklemem gerektiğini yazmaya çalışacağım. İlk olarak sorun milletvekili çıkarmak değil barajı aşmak diye bakmam gerekiyor soruna, çünkü başka partinin daha çok vekil çıkarması olmamalı benim derdim, derdim demokrasi adına HDP'nin barajı aşması olmalı. O zaman yapacağım iş, zaten CHP'nin daha önce de vekil çıkaramadığı illerde HDP'yi destekleme kararı alırım. Peki öyle mi oldu, seçim sonuçları hiç de öyle söylemiyor.
1 Kasım 2015 | 24 Haziran 2018 | |
Diyarbakır | %1.96 | %2,5 |
Iğdır | %2,13 | %2,8 |
Van | %1,87 | %2,6 |
Mardin | %1,75 | %3,3 |
Hakkari | %1,62 | %3,7 |
Sadece 5 ili aldım ama diğerlerinde de durum aynı. Yani CHP zaten hiç vekil çıkaramadığı hiçbir Kürt ilinde HDP'yi desteklemediği gibi oyunu da %1 oranında arttırmış. Bunun CHP'ye bir faydası olmuş mu derseniz sadece Şanlıurfa'da 1 vekil çıkarmış, o da millet ittifakının sayesinde. Yani CHP burada millet ittifakını düşünerek Kürt illerinde de vekil çıkarabilmek adına HDP'ye destek vermemiş.
CHP seçmeninden HDP'ye gelen oylar tam tersine batıda olmuş. İşte benim iddiam da bu, batıda CHP'den gelen oylar CHP tabanından değil, demokrasi adına (Ki bu doğru bir tavırdır) CHP'yi destekleyen sosyalist ve devrimci seçmenlerden gelmiştir. Bu insanların büyük bir çoğunluğu hâlâ kendilerince sosyalizmi destekleyen ama kendi inançlarından dolayı HDP'nin içinde yer almayan gruplardır.
Seçim sonuçlarına baktığımızda HDP'den CHP'ye çok değil ama cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce'ye ciddi bir kayma olmuş. Geçen yazımda yazmıştım, Muharrem İnce'ye gelen %31'lik oyun CHP'ye bir faydası olmadığını, çünkü bir aday kendi oyunu yükseltirken partisinin oyunu düşürüyorsa onun parti başkanı olma isteminde bence bir sorun vardır.
Seçim sonrası yapılan analizlerde CHP'den HDP'ye kendi oyundan %5'lik bir kayma olduğu ortaya çıkıyor. Ben de bunun esas anlamda CHP tabanından değil, zaten o kadar yada biraz daha fazlası olan batıdaki seçmenlerden geldiğini söylüyorum. Bu yazıma kızan CHP'liler daha çok İYİ Parti'ye giden oyları geri getirebilirler mi, onu düşünseler daha iyi ederler. Çünkü HDP'ye giden oylar en azından yerel seçimlerde tekrar CHP'ye geri dönecektir ama İYİ Parti'ye gidenler dönmeyebilir. Yada demokrasi adına kurdukları ittifakın neden hemen seçim sonrası dağıldığını araştırsınlar, Erdoğan'ın seçilmesiyle demokrasi savaşımı bitti diye bakıyorlarsa orada da bir sorun var derim.
Son olarak bu seçimde HDP'ye oy veren CHP'li seçmen kendisinin ve ailesinin geçmişine iyi baksın, onlar ülkenin o günkü durumuna göre CHP'yle diğer demokrat partiler arasında oylarını hep değiştirebilen kişilerdir ve bu çok da doğaldır. O yüzden diyorum ki, CHP'den HDP'ye gelen oylar CHP tabanından çok CHP seçmeninden gelmiştir. Bir de son yıllarda evlerinden ayrılmak zorunda kalan Kürtlerin bir kısmının batıya yerleşmesiyle batıda oyları artmıştır HDP'nin.
CHP'nin HDP'yi destekleyeceği söylentisiyle HDP'nin oyları %15-18 arası olarak hesap edildi ve çalınan oylarla %13-15 arasında duracağı varsayıldı. Yani tahmini 7 Haziran seçimleri gibi olacağı düşünüldü (Ki o seçimde dediğimin tersine sosyalistler dışında da CHP'liler oy verdi HDP'ye) ama olmadı. Olmamasının üç nedeni var, birincisi HDP bundan önceki 1 Kasım seçimlerinde CHP olmadan da barajı aşmış ve bu kesin oy CHP'nin sosyal demokratlarını rahatlatmıştı, HDP bir anlamda garanti vermişti, ikincisi de Muharrem İnce'nin getirdiği hava partiyi tekrar CHP'ye yönlendirmişti. Son neden de kurulan ittifakla CHP daha önce çıkaramadığı kadar vekil çıkarabilirdi ve bu da kendi partisine yönelmesi açısından gayet normaldi.
Son olarak şunu söylemeliyim, bu yazıyı şikayet olarak yazmadığım gibi CHP'nin kendi açısından da doğru olanı yaptığını açıklamak istedim. Esasında bu yazı bir 7 Haziran 2015 seçimiyle, 24 Haziran CHP-HDP seçmen ilişkilerini karşılaştırmaktı. O kadar kızmayın, en yakınımdakilerden biliyorum, yıllarca CHP'ye oy verip son seçimlerde HDP'ye oy verenleri. Ama şunu da biliyorum, o insanlar ya 68 yada 78 kuşağının devrimcileri, CHP'yi devlet partisi olarak görmek istemeyen kuşak. En doğru açıklamasıyla CHP'yi Erdal İnönü dönemindeki gibi görmek isteyen bir kalabalık sol.