“Visual Capitalist” sitesi IMF kaynaklarına dayalı olarak 2023 için bir dünya ekonomisi fotoğrafı yayınladı geçen hafta, bu verilerin bilinmesinde yapılacak analizlerin daha sağlıklı olması için yarar olduğu kanısındayım.

Dünya ekonomisi 2023 sonu itibariyle 105 trilyon dolar mertebesinde olacak; bu arada Türkiye milli gelirinin de bir trilyon dolar kadar olacağı tahmin ediliyor, Türkiye ekonomisi (bir trilyon ABD doları) hala dünya ekonomisinin (105 trilyon dolar) yüzde birinin üzerine çıkabilmiş değil, oysa nüfus (86 milyon) payı dünya nüfusunun (8 milyar) yüzde birinden daha fazla.

Türkiye’nin yakın bir orta vadede dünya ekonomisi içindeki payını (<%1) dünya nüfusu içindeki payının (>%1) belirgin bir biçimde üzerine çıkarmayı hedeflemesi ve başarması gerekiyor ama bu hukuk devleti düzeyi ve bu eğitim kalitesiyle bu hedef imkansıza yakın gözüküyor.

Gelelim dünya ekonomisinin ve özellikle G7 ülkeleri ile BRICS denen ülkelere; BRICS Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika demek ama son alınan kararla Suudi Arabistan, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İran, Etyopya da artık BRICS üyesi devletler oluyorlar.

G7 ülkeleri ise ABD, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, Japonya, Kanada ve İtalya.

G7 ülkelerinin 2023 sonu itibariyle toplam gelirleri 45.9 trilyon ABD doları ve bu gelir dünya toplam gelirinin yüzde 43’ü kadar.

Bu 45.9 trilyon doların ülkeler arası dağılımı ise şöyle:

ABD: 26.9 trilyon dolar

Almanya: 4.3 trilyon dolar

Japonya: 4.4 trilyon dolar

Fransa: 2.9 trilyon dolar

Birleşik Krallık: 3.2 trilyon dolar

İtalya: 2.2 trilyon dolar

Kanada: 2.1 trilyon dolar

BRICS üyesi ülkeler ve yeni katılan ülkelerin gelir toplamı ise 30.8 trilyon dolar ve bu gelir dünya gelirinin yüzde 29’u kadar.

Çin: 19.4 trilyon

Hindistan: 3.7 trilyon dolar

Brezilya: 2.1 trilyon TL

Rusya: 2.1 trilyon TL

Güney Afrika: 0.4 trilyon TL

Yeni katılan Suudi Arabistan, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, İran, Etyopya’nın ise toplam gelirleri 3.1 trilyon dolar.

Gelelim bir de nüfus konusuna:

G7 ülkelerinin toplam nüfusu 800 milyon.

BRICS ülkelerinin toplam nüfusu 3.3 milyar, yeni katılan ülkelerin nüfusu ise 420 milyon dolayında yani yeni BRICS grubunun (yeni katılımlarla genişlemiş BRICS ismi ne olacak?) 3.8 milyara yani dünya nüfusunun (8 milyar) yaklaşık yarısına yaklaşıyor.

Bu verilerden hareket ederek G7 ülkelerinde kişi başına düşen gelir 52 bin dolar düzeyinde iken, genişletilmiş BRICS ülkelerinde kişi başına gelir 8 bin dolar düzeyinde.

Sonuç

Peki BRICS ülkelerinin bu grubu oluşturmalarında ve genişleme sürecine girmelerinin arkasında ne yatıyor?

Bu sorunun yanıtını kimse net olarak bilmiyor ama ilk akla gelen ihtimaller dolar esaslı bir dünya ticaret sisteminin bir ölçüde dışına çıkmak istiyor olabilirler; ancak, genişletilmiş BRICS grubu ülkeleri, mesela Brezilya, Arjantin, Mısır, Güney Afrika acaba gerçekten dolar esaslı bir dünya ticaret sisteminin dışına çıkmak isterler mi, emin değilim doğrusu.

G7 grubunun en büyük avantajı ise kendi içlerinde daha uyumlu bir sistem oluşturmuş olmaları.

Yazıyı şöyle bitirelim: G7 ve genişletilmiş BRICS grubu dışında kalan tüm ülkelerin ve nüfuslarının, yaklaşık 3.5 milyar nüfusun dünya gelirinden aldıkları pay ise 29 trilyon dolar, kişi başına 8 bin dolar.

Başka bir ifade ile G7 ülkelerinde (0.8 milyar nüfus) kişi başına gelir 52 bin dolar iken G7 dışında dünyada kişi başına gelir 8 bin dolar.

Şunu da unutmayalım, G7 ve yeni BRICS dışında kalan ülkeler derken İsviçre, İskandinav ülkeleri, Kuveyt, İsrail, Belçika, Hollanda, Danimarka, Güney Kore, Singapur, Avustralya, İzlanda, İrlanda gibi çok zengin ülkeler de var ve bu ülkeler G7 ve yeni BRICS dışında kalan ülkelerin kişi başına gelirini çok yukarı çekiyor, bu ülkeleri dışarıda tutarsanız çok önemli bir nüfus için çok düşük bir kişi başına gelir düzeyi çıkıyor karşımıza.

Dünyanın içine düştüğü karmaşaya belki buradan da bakabiliriz, mesela, Filistin sorununun kökeninde gelir bölüşümü adaletsizlikleri yatmıyor muhtemelen ama İsrail’de kişi başına gelir 45 bin dolar iken Gazze’de sadece 2 bin dolar.

Eser Karakaş: Kadıköy Saint Joseph lisesi muzunu. 1978’de Boğaziçi Üniversitesi İİBF’den mezun oldu. Doktorasını 1985 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yaptı. 1996’dan itibaren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü’nde profesör olarak ders verdi. Bahçeşehir Üniversitesi İİBF’de Dekanlık yaptı. 2016 yılında 675 sayılı KHK ile ihraç edildi. 2008 yılından itibaren Strasbourg Üniversitesi Science Po’da misafir öğretim görevlisi olarak bulunuyor.