Hakkındaki hapis cezası Yargıtay tarafından onanan HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği düşebilir mi?

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’a göre, Gergerlioğlu’nun mahkumiyet aldığı dosya, içeriği bakımından Anayasa 14 kapsamına girdiğinden, hakkında herhangi bir dokunulmazlık tartışması yapılamaz.

Anayasa’nın 14. Maddesi, hak ve özgürlüklerin kötüye kullanımı yasağını düzenliyor.

Gergerlioğlu hakkındaki dava, 2016 yılında bir internet sitesindeki haberi sosyal medya hesabından paylaştığı için açılmıştı. 2018 yılının Şubat ayında yerel mahkeme tarafından 2 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum olmuştu. Gergerlioğlu, haziran ayında ise milletvekili seçilmişti.

Milletvekili seçilmesine karşın, yargılama sürdü, ceza önce istinafta onandı ardından Yargıtay’ın önüne geldi. Yargıtay’da da bir dokunulmazlık tartışması yapıldı. Yargıtay da onama kararında Anayasa’nın 14. Maddesine dikkat çekti. Kararda, hak ve özgürlüklerin kötüye kullanımını düzenleyen Anayasa 14. maddesinin dokunulmazlık kapsamı dışında olduğu yorumu yapıldıktan sonra, onama kararı verildi.

Hem Mustafa Şentop hem de Yargıtay, Anayasa 14’ün dokunulmazlığı düzenlenen Anayasa 83’ün dışında olduğuna işaret ediyor.

Peki gerçekten öyle mi?

Gergerlioğlu’nun avukatı Kerem Altıparmak’ın tam da bu konuda hem Mustafa Şentop’a hem de Yargıtay’a bir uyarısı var:

"Anayasa 14. Maddeyi dilediğiniz gibi yorumlayamazsınız!"

Bir hakkın kötüye kullanımını düzenleyen Anayasa’nın 14. Maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 17. Maddesinde karşılık buluyor. Altıparmak, bu maddenin "Sözleşmedeki haklardan yararlanma imkanını ortadan kaldıracak kadar hakkın kötüye kullanımından bahsedildiğine" dikkat çekiyor.

Ne demek bu?

"Mesela soykırımı savunmak, açıkça ırkçılık yapmak, şiddete davette bulunmak gibi durumlar…"

Kerem Altıparmak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin nefret söylemi "açık bir biçimde şiddet ve nefretin olduğu durumları" işaret ediyor.

Bu kriterler karşısında Gergerlioğlu, ne yapmış?

Bir haberi paylaşmış!

Altıparmak, "Bir haberi RT etmenin, bir hakkın kötüye kullanılması olduğuna ilişkin bir tane bile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı bulamazlar" diyor.

Altıparmak’a göre Gergerlioğlu’nun suçlanmasına ilişkin ifadenin ağırlığının tartışılması gerekiyor. Altıparmak, "14. Maddeyi uygulayabilmek için çok ağır bir nefret söyleminin olması gerekir" uyarısında ısrarla bulunuyor.

Altıparmak, "Çok ağır bir nefret söyleminden bahsediyor, ancak bu dosyada bundan bahsedemezsiniz. Faaliyet olması gerekir" diyor.

Altıparmak’ın anlattıklarına bakılırsa, Gergerlioğlu’nun dosyasını Anayasa 14’e sokmak çok zor. Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin Anayasa 14’e dayanarak düşürülmesi oldukça zorlama bir yorum olacak.

Kerem Altıparmak, önümüzdeki hafta Gergerlioğlu hakkındaki dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacak. İlk başvuru ifade özgürlüğünün ihlaline yönelik.

İkinci başvuru noktası ise seçme ve seçilme hakkının ihlaline ilişkin.

Gergerlioğlu, hakkındaki davaya rağmen milletvekili seçilmiş olabilir, ancak Yargıtay’ın onama kararı ile birlikte milletvekilliğinin düşürülmesi tartışmaları da beraberinde geliyor. Seçme ve seçilme hakkı, sadece seçilme hakkını değil, görevini yerine getirme hakkını da koruyor.

Altıparmak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Demirtaş kararındaki ihlale ilişkin tespitlerinden birinin de bu olduğuna dikkat çekiyor.

Ve Türkiye’deki yargılamaların değişmez ihlal noktası, Adil yargılanma hakkının ihlali. Gergerlioğlu hakkındaki başvuruda bu ihlal de Anayasa Mahkemesi’ne taşınacak.

Altıparmak, özellikle Yargıtay kararında, Gergerlioğlu’nun mahkum olduğu paylaşıma ilişkin içerik tartışmasının yapılmadığını belirtiyor. Haberin hala kullanıldığı, haberi yazanlar hakkında soruşturma yapılıp yapılmadığı, haberle ilgili işlem yapılmazken haberi paylaşanla ilgili soruşturma yapılmasına ilişkin soruların hiçbirine mahkeme kararlarında yanıt verilmiyor. Kararların gerekçeleri bu kapsamda eksik, Gergerlioğlu’nun iddialarına gerekçeler de yanıt verilmiyor. Tüm bu noktalar da adil yargılanma hakkının ihlali kapsamında Anayasa Mahkemesi’ne taşınıyor.

Gergerlioğlu bu davayı 2020 yılının Nisan ayında Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı. Aradan 11 ay geçmesine karşın herhangi bir karar vermeyen Yüksek Mahkeme’ye ikinci başvuru da önümüzdeki hafta yapılacak.

Anayasa Mahkemesi kararını ne zaman verir bilinmez ama TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Anayasa 14’e güvenip Gergerlioğlu hakkındaki kararı apar topar Meclis’te okutursa Gergerlioğlu’nun dediği gibi Berberoğlu’nunkine benzer yeni bir skandal Meclis’i bekliyor olacak.