Dünkü kadın istatistikleri (TÜİK, Kadın Araştırmaları, 2022) yazım ülkemiz geneli ile ilgili iken bugün aynı istatistiklerin bölgesel farklılıklarına değinmek istiyorum.

Ancak, konuya girmeden, dün yazmadığımı fark ettiğim iki konuyu tamamlamak istiyorum; bunlardan birincisi Türkiye’de artık kadınların %80.9’unun internet kullanıyor ve %42.7’sinin ise alışverişlerini, siparişlerini internet üzerinden yapıyor olmaları.

Ülkede böyle bir kadın profili oluşmuş iken 6284 sayılı yasayı (mealen, kadına karşı şiddeti önleme yasası) koalisyon pazarlığı yapmak pek bir zeka göstergesi gibi durmuyor.

Ancak, hala evli kadınların ancak %15.9’unun eğitim düzeyi eşlerinden yüksek, bu oranın daha yukarılara çekilmesi gerekiyor kısa ve orta vadede.

TÜRSAB verilerine göre de nüfusun yüzde onunda pasaport var ama burada da erkeklerin pasaport sahibi olma oranı kadınlara oranlar yaklaşık dört kat daha fazla*.

Gelelim kadın istatistiklerinin bölgesel dağılımına.

-Dün bu konuya bir giriş yapmıştık ama yine de bir hatırlatalım.

Türkiye genelinde istihdam oranı yani toplam çalışanların 15-65 yaş arası nüfusa oranı %45.2 iken kadınların istihdam oranı yüzde 28.0, erkeklerin istihdam oranı yüzde 62.8.

Kadınlar aleyhine çok olumsuz bir görünüm bu.

-En yüksek istihdam oranı %52 ile Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerinde iken en düşük istihdam oranı yüzde 29.9 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinde.

Bu görünüm de ülkenin bölgesel dengesizlikleri için çok net bir gösterge.

-En yüksek kadın istihdam oranı %36.8 ile Trabzon, Ordu, Giresun, Rize ve Artvin illerinde.

En düşük kadın istihdam oranı ise %14.5 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerimizde.

Urfa ve Diyarbakır’da kadın istihdam oranı %15.9 iken Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de bu oran %19.6.

Bu oranlara bakarken Türkiye genelinde kadın istihdam oranının yüzde 28 olduğunu hatırlayalım.

İstihdamın bölgesel dengesizliği kadınlar için daha da belirgin.

-En yüksek erkek istihdam oranı yüzde 70 ile Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illerimizde.

En düşük erkek istihdam oranı ise %46.7 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinde.

Urfa, Diyarbakır, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de erkek istihdam oranı %54.2.

Bu erkek istihdam oranlarını okurken de lütfen Türkiye genelinde erkek istihdam oranını yüzde 62.8 olduğunu düşünelim.

İstihdamın bölgesel dağılımında da erkekler aleyhine bir durum var.

-Mardin, Batman, Şırnak, Siirt, Urfa, Diyarbakır, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’de hem erkek istihdam oranı hem de kadın istihdam oranı Türkiye genelinde kadın ve erkek istihdam oranlarının epey altında.

Bu sorun çok ciddi bir sorun.

Kürt meselesi diye adlandırılan sorununun (bence bu sorun bir Türk milliyetçiliği sorunudur) en özünde kanımca ekonomik göstergeler yatmaz ama bu tablonun da bölge sorununu biraz daha ağırlaştırdığını görmek lazım.

*Pasaport verisini ilk yazımı okuyan Ahmet Nesin gönderdi, çok teşekkür ederim.

Eser Karakaş: Kadıköy Saint Joseph lisesi muzunu. 1978’de Boğaziçi Üniversitesi İİBF’den mezun oldu. Doktorasını 1985 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yaptı. 1996’dan itibaren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü’nde profesör olarak ders verdi. Bahçeşehir Üniversitesi İİBF’de Dekanlık yaptı. 2016 yılında 675 sayılı KHK ile ihraç edildi. 2008 yılından itibaren Strasbourg Üniversitesi Science Po’da misafir öğretim görevlisi olarak bulunuyor.