Eser Karakaş
Kişi başına gelirde 86. olmak
2021 sonu yaklaşırken 2021 yılına ilişkin küresel istatistikler de yayınlanıyor.
Son yayınlanan bir çalışmaya göre (Visual Capitalists İnternet Sitesi) ülkemiz Türkiye 193 dünya ülkesi içinde kişi başına gelir (ABD doları) seviyesi olarak 86. Sırada.
Aşağıda siz okurlara aynı çalışmadan üç tablo sunuyorum, daha doğrusu uzun tablodan üç parçayı, on ülkelik dilimi aktarıyorum.
Birinci tablo Türkiye’nin içinde bulunduğu sıralamanın on ülkesini gösteriyor, 81. Sıradan 90’a kadar; Türkiye 86 sırada maalesef ve kişi başına gelirde Gabon’un, Gine’nin arkasında.
Türkiye kadar kötü yönetilen Brezilya ise bizim biraz arkamızda.
Türkiye’yi yönettiğini (!!!) söyleyen o "yerli ve milli" isimler, partiler var ya, acaba bu tablodan büyük üzüntü duyuyorlar mı; hiç zannetmiyorum, çünkü onların işleri tıkırında.
TABLO 1
|
Kişi başına (Nominal, 2021, ABD doları) |
Ekvator Ginesi (81) |
$8,000 |
Gabon |
$7,785 |
Dominik Cumhuriyeti |
$7,740 |
Thailand |
$7,675 |
Iran |
$7,668 |
Türkiye (86. Sıra) |
$7,659 |
Saint Vincent ve Grenadines |
$7,401 |
Botswana |
$7,036 |
Kuzey Makedonya |
$6,933 |
Brezilya (90) |
$6,728 |
TABLO 2
Bahreyn (41) |
$23,710 |
Kuwait |
$23,138 |
Litvania |
$22,752 |
Aruba |
$22,710 |
Slovakya |
$21,606 |
Suudi Arabistan |
$20,742 |
Yunanistan (47. sıra) |
$20,521 |
Latvia |
$19,934 |
Macaristan |
$17,645 |
Barbados (50) |
$17,472 |
Tablo 2 ise kişi başına küresel gelir sıralamasında 41 ile 50 arasındaki ülkeleri gösteriyor.
Bu tabloyu neden veriyorum?
Şayet, Türkiye 2012 sonrası o inanılmaz, benim açımdan anlamsız, "yerli ve millilere" göre ise siyasi ve ekonomik rant elde etme açısından anlamlı hataları yapmamış olsa idi, 2003-2008 arası hukuk ve iktisat politikalarını devam ettirebilse idi sürdürülebilir bir yüzde altılık büyüme oranı istikrar oranı olur, dolar değer kazanmaz ve ülkemiz bu grup ülkeler içinde olur idi.
Daha 2014 senesinde kişi başına dolar bazında gelirimizin on iki bin beş yüz (12500$) dolar olduğunu hatırlarsak, yüzde altılık bir büyüme oranı ile Yunanistan’a yaklaşmak mümkün olabilecek idi.
2014’de 12 bin beş yüz dolarlık gelirden 2021’de 7 bin 649’a gerilemek kolay rastlanacak bir başarı (!!!) değil doğrusu.
Başka bir ifade ile Erdoğan bu çok vahim hataları yapmamış olsa idi Türkiye 2021 senesinde kişi başına gelir sıralamasında en azından 48 ya da 49. sırada olabilir idi.
Bu durum, bu basit saptama Erdoğan’ın yaptığı hatalar ile Türkiye’yi kişi başına gelir sıralamasında yaklaşık kırk sıra arkaya (bugün 86. sıradayız) attığını gösteriyor.
Sadece bu örnek bile Erdoğan’ın büyük başarısızlığının çok sarih bir anlatımı.
TABLO 3
|
$125,923 |
|
$90,478 |
İsviçre |
$90,358 |
|
$76,408 |
|
$66,144 |
|
$63,645 |
|
$62,113 |
|
$58,371 |
|
$58,029 |
|
$57,660 |
Tablo 3 ise kişi başına gelir sıralamasında en yukarıdaki on ülkeyi gösteriyor.
Ben haddimi bilirim, Türkiye iyi yönetilse idi bu ülkeler arasında olabilir idi falan demiyorum ama kırklı sıralar çok rahat erişilebilir bir sıra aralığı idi şayet vahim kurumsal (mesela Merkez Bankası bağımsızlığı) ve kuramsal (mesela "enflasyonun sebebi faizdir???") hatalar yapılmamış olsa idi.
Bir adım daha ileri gideceğim.
Yunanistan 1 Ocak 1981’de AB’ye (AET) girdi, biz ise Kenan Evren rejiminin dibine.
Biz de 1 Ocak 1981’de Yunanistan ile beraber AET’ye girebilse idik, bugün muhtemelen kişi başına gelirde Yunanistan’ın içinde olduğu onluk dilimin (41-50) en azından bir dilim önünde (31-40) olurduk.
Umarım bu büyük yanlışlar bir gün detaylı olarak tartışılır.
Okurlara çok önemli bir tavsiyem, internetten 12 Eylül darbesine tam bir hafta kala dönemin Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen’in MSP’nin (Başkan Erbakan) verdiği gensoru ile düşürülmesinin hikayesini okumaları.
Hem CHP, hem Adalet Partisi bu gensoruya destek verdiler.
Neden mi?
Hayrettin Erkmen AET’ye tam üyelik başvurusu yapmaya niyetlenmiş idi, Kudüs meselesi bahane edildi ve düşürüldü.
TBMM tutanaklarını okudum, Deniz Baykal oturduğu yerden "Erkmen düşeceksin" diye bağırıyor.
Demirel’den Baykal’a, Baykal’dan Erbakan’a siyasi beşeri sermaye kalitemiz bu.
Arada Hayrettin Erkmen gibiler de gelmiş ama düşürülmüşler.
Sonuç: Kişi başına gelirde 7 bin 659 dolarla 86. sıra.
Al gözüm seyreyle.