Rus "Wagner Grubu" Batı basınında özel askeri şirket olarak geçiyor. Özel Silahlı Şirketler, devlete bağlı olmayan şirketlerdir, askeri ve güvenlik alanlarında çalışırlar ve gelirlerini buradan sağlarlar. Klasik tarzda resmi şirket olarak çalışıp vergi ödüyorlar. Ama Rusyalı "Wagner Grubu" resmi olarak kayıtlı değil, çünkü Rusya kanunlarına göre böyle şirketler kurmak yasak. Moskova bu şirketin kendilerini temsil ettiğini reddediyor.
"Wagner" ismi de resmi değil. Kurucusu olan Dmitry Utkin, Alman kompozitör Richard Wagner’den aldığı "Wagner" kod ismiyle anılıyor.
Utkin daha önceleri Suriye’de bulunan "Slavyan kolordusu" birliğindeydi. Oradan ayrılıp "Wagner Grubu"nu kurdu. Net bir bilgi olmamasına rağmen Wagner Grubu’nun sayısının 1000-6000 arasında olduğu tahmin ediliyor.
Özel Silahlı Şirketler insanları devşirme merkezleridir. İnsanları göreve göre işe alıyorlar ve iyi para ödüyorlar. Belli hedefler için belli gruplar oluşturup göreve gönderiyorlar.
Bazı uzmanlar, "Wagner Grubu" hakkında Batı basınında yer alan bilgilerin yanlış olduğunu ve Rusya’nın propagandasından öte bir şey ifade etmediğini söylüyor. Bu yönlendirmenin amacının ise Rusya Savunma Bakanlığı bünyesinde yer alan ve "Slavyan kolordusu" ismiyle bilinen, sonradan "Wagner Grubu"na dönüştürülen birimi gizlemek olduğu söyleniyor. Bu şirketin sahibi Dmitry Utkin, 2013 yılına kadar Rus askeri istihbarat servisi GRU'da çalışıyordu.
Wagner Grubu, 2017 yılına kadar doğrudan GRU tarafından yönetiliyor, finansmanı ve donanması devlet tarafından sağlanıyordu. Bu şirketi Rusya devleti yönetiyordu. Şirket zamanla daha fazla özerklik elde etmeyi başardı ve en son Rusya’nın Suriye’deki iç savaşta kazandığı başarılardan dolayı daha da bağımsızlaştı. Rusya ordusu Suriye’de iyice yerleştikten sonra devlet, Wagner Grubu’nu askeri alanda kullanmayıp şirketin sadece devlet hizmetinde kalmasına karar verdi.
Wagner Grubu’nun Rusyalı işadamı Yevgeny Prigozhin’e ait olduğu biliniyor. Y. Prigozhin, politikada fazla etkisi olmasa da Rusya Devlet Başkanı’na yakın bir işadamı. Putin’in işlerine koşuyor, onun için tören ve farklı etkinlikler düzenliyor. Bundan dolayı Prigozhin’e "Putin’in aşçısı" lakabı takılmış. Prigozhin, Putin’in adamı olmakla beraber tüm işleri Kremlin tarafından belirleniyor.
Putin, Wagner Grubu gibi şirketlerin Rusya’nın etkisini artırmak için iyi bir araç ve askerleri veya istihbarat birimlerini göreve göndermenin daha ince bir yöntemi olduğunu düşünüyor.
Son dönemlerde Wagner Grubu, Afrika kıtasında öne çıkıyor. Rusya, Afrika kıtasındaki kaynaklara ilgi duymaya başladıktan sonra, Kremlin’in etkisini artırmak için bu şirketi burada kullanmaya başladı. Suriye’de olduğu gibi Orta Afrika Cumhuriyeti de Wagner şirketiyle elmas madenlerini ve farklı doğal kaynakları korumak için anlaşma sağlamış gibi gözüküyor.
Rusya, politik durumu belirsiz olan ülkelerde Özel Silahlı Şirketleri kullanmayı tercih ediyor. Öncelik ise NATO veya AB’nin genişlemesiyle bağlantılı olan ülkeler.
Ama askeri şirketler bununla sınırlı kalmayıp farklı bölgelerde de çalışıyorlar. Yeter ki bu Rusya’nın faydasına olsun.
Putin bundan sonra da kendi çıkarları için Özel Silahlı Şirketleri kullanacak gibi gözüküyor. Wagner Grubu ve diğer şirketler şimdiye kadar üzerlerine düşen görevleri başarıyla tamamladılar ve ciddi bir kayıp vermediler.
Özetlersek, şöyle bir sonuca varırız: Tarih birçok kez bu tür özel orduların sadakatine güvenilemeyeceğini göstermiştir. Ama yine de birçok politikacı için hedeflerine ulaşma yolunda iyi bir yöntem.
