Nihayet Moskova ve Washington Rusya ve ABD başkanlarının görüşme zamanını ve yerini belirleyebildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Donald Trump 16 Temmuz'da Helsinki’de görüşecekler. Putin ve Trump arasındaki ilk görüşme 7 Temmuz Hamburg’da G20 zirvesinde gerçekleşti. Bu zirve Amerika-Rusya ilişkilerinin gittikçe kötüleşen koşularında geçti ki bu kötüleşme süreci 2014 yılında Barak Obama'nın başkanlık döneminde başlayarak Rusya’nın 2016'daki ABD başkanlık seçimlerine karıştığı suçlamasıyla daha da ağırlaşmıştı.
İlk görüşme 30-40 dakika olarak planlanmasına rağmen 2 saat 15 dakika sürmüştü. Bunun 40 dakikası Rusya’nın ABD seçimlerine karışma iddialarının tartışmasına ayrıldı. Trump, Kremlin'in ABD seçimlerine karışmadığına yönelik gerekçelerini kabul etmişti. Ayrıca Suriye ve Ukrayna'nın durumu, Kore nükleer problemi, terörizmle mücadele ve siber güvenlik problemleri de tartışıldı. Bu tartışılan konuların bazılarında anlaşmalara da varılabildi.
Bu anlaşmalar sonucunda Suriye’nin güneybatısında çatışmasızlık bölgesi ilan edildi ve ABD ile Rusya çatışmasızlığın garantörlüğünü üstlendi. Bir de her iki ülke arasında Ukrayna sorununun çözümü için haberleşme kanalının oluşturulması, siber güvenlik konusunda iki ülkenin yer aldığı özel çalışma grubunun oluşturulması ve yeni elçiler atamada kolaylık sağlama kararlaştırıldı. Her iki devlet başkanının ikinci görüşmesi ise 10 kasım 2017 yılında Danang'da yapılan APEC toplantısında gerçekleşti. Burada tam bir görüşme yapılamadı ancak selamlaşma ve fotoğraf çekme imkanı bulunabildi. Ama resmi yemeğe Trump ve Putin ayrı gittiler. Ve 11 Kasım'da APEC ekonomi liderlerinin ortak fotoğraf çekimine giderken iki lider kısa olsa da konuşabildi.
Üçüncü görüşme ise çok titiz bir şekilde hazırlanıyor ve ne olacak sorusu akıllarda. Şimdiye kadar bu görüşme için herhangi ciddi bir adım atılmamıştı. APEC toplantısından sonra Trump ve Putin birkaç kez telefon görüşmesi yapmıştı 2017'de (21 Kasım ve 17 Aralık) ve 2018'de (12 Şubat ve 20 Mart'ta). Son telefon konuşmasında yapılma ihtimali olan toplantının örgütlenmesi gündeme gelmişti. Daha da ötesi 2018 yılının bahar aylarında Beyaz Saray yönetimi birkaç defa Trump'ın Putin’le görüşmek için istekli olduğunu ama henüz tam bir netlik sağlanmadığını açıklamıştı. Görüşmenin gerçekleşebilmesi için ABD’nin Rusya elçisi Jon Huntsman girişimlere başlamıştı ve bu görüşmenin ana gündemi Suriye, Ukrayna ve nükleer silah denetimi olacak gibi gözükmekte.
ABD Başkanı'nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton'un 27 Haziran'da Moskova'yı ziyaret etmesinden sonra Putin ve Trump'ın görüşmesinin Viyana’da değil Helsinki’de 16 Temmuz'da NATO toplantısından sonra gerçekleşeceği belli oldu.
Bu görüşmenin birkaç saat sürmesi; resmi protokol bölümünden, yüz yüze görüşmelerden ve ortak basın açıklamasından oluşması bekleniyor. Putin ve Trump'ın görüşme sonucunda ortak açıklama yapması ihtimali de var ki bunun iki ülkenin ilişkilerinin düzelmesi yönünde atacakları adımları içermesi bekleniyor. Ayrıca uluslararası arenada istikrar ve güvenlik sağlama konularında işbirliği sağlanmasını içerebilir.
Her iki ülke arasındaki uzlaşma ihtimali çok az. Putin ve Trump görüşmesi gerçekleşse de çok iyi bir adımın atılma ihtimali azdır. Tüm beklentilere rağmen büyük ihtimalle bu görüşme anlamsızlaşacak ve sadece görüşmüş olacaklar. Putin bir kez daha Trump'ın gerçekten de Rusya’yla ilişkileri düzeltmek niyetinde olduğunu ama elinden bir şeyin gelmediğini görmüş olacak.
Bu görüşmelerin ciddi bir anlaşmayla sonuçlanacağına inanmıyorum. Ama yine de böyle bir görüşmenin yapılabilmesi kendi başına büyük bir olaydır.
Vurgulamak gerekir ki böyle bir görüşme çoktan yapılmamıştı. Trump ve Rusya etrafında oluşan negatif havayı göz önünde bulundurursak o zaman bu adımın iyi bir adım olduğunu görürüz. Liderler ayrıntılı iki taraflı görüşme gerçekleştirecekler yani başka bir toplantı gölgesinde veya başka bir etkinlik çerçevesinde değil.
