İşxan Miroyev
Rusya’nın yeni hükümeti nasıl olacak?
Yeni seçimleri kazandıktan sonra Vladimir Putin’in iç politikada atacağı ilk adım parlamento için yaptığı konuşmanın gereklerini uygulama ve yeni hükümet oluşturma olacak.
Yeni yönetimdeki değişikliklerin hükümete de, başkanın yönetiminde de gerçekleşeceği beklenmekte. Putin’in kendisi birçok sefer yeni «hükümet sözcüğünü» kulandı. Tabi hangi eski bakanın görevini devam edeceğine hangisinin görevinin daha da yükseltileceğine ve hangisinin emekliye ayrılacağına dahil kimse tahminde bulunma cesaretini gösteremiyor.
Ama kesin olan şey hükümetin değişmesidir çünkü yasalar böyle hüküm ediyor. 7 Mayıs günü yemin töreninden sonra hükümet lağvedilecek. Yasanın 35. madesi «Yeni devlet başkanının görevi» fıkrasına göre yeni başkan yemin ettikten sonra hükümet kendisini lağvediliyor. Ondan sonraki iki haftalık süre içerisinde devlet başkanı yeni başbakanı adayını meclis onayına sunması gerek. Ondan sonraki bir hafta içerisinde yeni başbakan devlet başkanına kendi hükümetinin adaylarını onaya sunmalı.
2012'de Vladimir Putin iktidara gelir gelmez hemen meclise Dimitri Medvedev’in adaylığını sunmuştu. Milletvekilleri de hemen itirazsız onayladılar. O dönemki hükümet bakanları çoğunlukla eski bakan ve devlet başkanlığı yönetiminden oluşturuldu ki bunlarla 2008y o döneme dek çalışmaktaydı. Medvedev ise tersine kendi ekibini Kremlinden başbakanlığa transfer etti.
Birçok defa Medvedev’in görevden alınacağı konuşuldu ve her seferinde o bu konuşmaları dikkate almadı ve görevi hakkında herhangi bir değerlendirmede bulunmadı. Seçimlerden hemen sonra hükümetten ekonominin ve sosyal alanın devlet başkanı devir gününe kadar aralıksız çalışmasını sağlamalarını buyurdu.
Birçok değerlendirme Medvedev’in görevden ayırılacağını ve ya Gazprom yönetimine ya da Yüksek mahkemeye atanacağını yani meskeni Sanit-Petersburg'a döneceğini yazmakta.
Peki Medvedev’in yerine kim başbakanlık görevini üslenebilir? Birçok isim söyleniyor bunlardan bazıları merkez bankasının başkanı Elvira Nabiullina, Moskova’nın belediye başkanı Sergei Sobyanin, Sanayi ve Ticaret bakanı Denis Manturov. Tabi ki bunlara geleneksel olarak eski finans bakanı Aleksei Kurdrin de dahil. Tabi ki böyle bir gelişme D. Medvedev’e karşı acımasızlık olurdu. Medvedev 2011'de büyük bir skandalla Aleksei Kudrini finans bakanı görevinden aldı. Herkes televizyonlarda Kurdrinin nasıl bir alaycı bakışla Medvedeve baktığına şahit oldu. Görevden ayırılma önerisine Kudrin «Ben kararımı başbakanla (V. Putin’le) danıştıktan sonra veririm» diye cevap verdi. Medvedev bu cevaba kızarak «Kiminle isterseniz danışabilirsiniz ama ben devlet başkanı olduğum surece bu kararları kendim veririm» diye çıkıştı.
Tabi ki hangi bakanın ayrılıp ayrılmayacağına ilişkin tartışmalar boştur. Bu oyun büyükçe oynanacak buna hükümet, yerel liderler, büyük şirket yönetimleri ve sivil kurumlar dahil olacak. Ondan dolayı da tahminler yürütmek boşunadır. Hata söylenen isimlerin anlamsız olduğunu ve tek önemli olan şeyin Vladimir Putin’in yakın çevresinin dengeli olmasıdır.
Bence Putin bile bunu tam kestiremez. Halen düşünme arifesindedir. D. Medvedev en büyük favori olmasına rağmen başbakanın kim olacağı sorusu yanıtsızdır.
Tabi ki değişimler kaçınılmazdır ama en önemli olan soru kimin başbakan olacağıdır. Bir seçenek Medvedev’in görevde kalması çünkü bilinen, öngörülen ve güvenilir bir kişidir Putin açısından. Diğer bir seçenek ise beklenmeyen bir aday daha önceleri de olduğu gibi (Mihail Fradkov 2004-2007 arası başbakan olarak atandı, Viktor Zubkov eylül 2017'den mayıs 2018'e kadar başbakan görevini yürüttü). Yada moda deyim olan «teknokrat» bir aday ki ta seçimlere kadar hangi iş verilse onu yerine getiren ve seçimlerden önce görevden ayrılan birisi.
İkinci bir önemli konu ise şahıslar değil hükümetin üstleneceği görevler. Bazı olumsuz reformların uygulanması mesela emeklilik yaşının yükseltilimi ki başkanlık seçimleri sonrasına ertelenmişti. Şimdi onları uygulama zamanı geldi. Medvedev bile bunların uygulanmasının zamanı geldiğini kabul etti.
Bunları uygulama sorumluluğunu alan kişi halk nezdinde olumsuz bir iz bırakacağını göze alabilmeli. Ve o zaman görevde kalan bakanlar gidenlere nazaran daha çok şansız konuma düşecekler.