Saçma sapan anket sorusuna saçma sapan yanıt

Ekonomi bozuk. Anket yapılıyor ve ‘ekonomiyi kim düzeltir?’ diye soruluyor. Seçenekler arasında ülkeyi yöneten yani ekonomiyi bozan da var. Bu saçmalık değil mi?

Büyük olasılıkla bu yazıma anketçiler kızacaktır ama onların da fazla suçu yok.

Türkiye’de sistem zaten saçma sapan işlediğinden, ben dâhil herkes bu karmaşanın içinde doğruları bulmaya ya da anlatmaya çalışıyoruz ve doğal olarak saçma sapanlığın da bir parçası oluyoruz zaman zaman.

Neyse ki yandaş medya bu saçma sapanlığın farkına varmadığından köşe yazılarında ya da TV programlarında haykırarak "Son anketi gördünüz mü, halka ekonomiyi kim düzeltir diye sorduklarında %60-70 Erdoğan diyorlar" diye övünüyorlar.

Tabi bu övünmenin saçma sapanlığını anlamak için işin ta başına gitmek gerekiyor.

Anketçiler böyle bir soruyu sorabilirler mi, elbette ki sorabilirler ama yanıt olarak (a) şıkkı, (b) şıkkı koyduğunda iş saçma sapan bir duruma geliyor, çünkü şıklara Recep Tayyip Erdoğan’ı da ekliyor.

Bu soru neden sorulur, ekonomi bozuk olduğu için, yani var olan hükümet ekonomiyi yönetemediği için sorulur. Peki o zaman sorunun devamı nasıl olmalı, ya hiçbir şık koymazsınız ya da o koyulan şıkların içine iktidar partisini ya da hükümetin başının adını yazmazsınız, çünkü o yazdığınız kişi ekonomiyi bozduğu için siz bu soruyu soruyorsunuz.

Daha doğrusu bu sorunun yanıtında yer alacak bütün şıklar muhalefet partilerinden olmalıdır, iktidardaki parti düzeltecek yeteneğe sahip olsa zaten o ekonomi bozulmaz ve anketlerde bu soruya gereksinim duyulmazdı.

Yapılan anketlerde AKP ve Erdoğan ciddi bir düşüşe geçmesine karşın nasıl oluyor da ekonomi anketinde hep birinci çıkıyor, bunu ben de sizin gibi kendi kendime hep sordum.

Burada devreye iktidar psikolojisi giriyor.

Yani, başka bir adayın adını verseniz bile muhalefetin ekonomiyi düzeltme olasılığı olmadığından insanların büyük bir kısmı gayrı ihtiyari "Erdoğan" ya da "AKP" yanıtını veriyorlar.

Zaten görüyorsunuz, aynı anketteki diğer sorularda oran aynı şekilde iktidara gitmiyor, yanı bu bir Erdoğan özelliği değil, aynı şekilde Kemal Kılıçdaroğlu ya da diğer partiler iktidarda olsa, aynısına yakın oy alırlar, çünkü yukarıda da dediğim gibi ekonomiyi iktidar düzeltir.

Bunun dünyada başka örnekleri var mı diye sorarsanız, dünyadaki anketleri takip etmiyorum ama Almanya’da buna benzer bişeyler yaşanıyor ve yaklaşmakta olan seçimler bana çok ilginç geliyor. Bildiğiniz gibi Merkel 16 yıldır Almanya’yı yönetiyor ve ülke bütçesini artıya yükseltti.

İlginç bir şekilde partisinin oyları ülke ekonomisi artıya çıktığından beri düşmeye başladı.

Ters orantılı bir durum var ve bu bizim ülke olarak pek anlayabileceğimiz bir şey değil. Aynı Türkiye’de de ekonomiyi bozan birisine "Ekonomiyi düzeltir" diye güvenoyu verilmesi gibi.

Peki, ekonomiyi kim düzeltir sorusu hiç isim verilmeden sorulsa Erdoğan yine %60-70 arası oy alabilir mi, yüksek oy alır ama bu oranda alabileceğini sanmıyorum.

Burada esasında sorunun ikinci yanlışlığından bahsetmek istiyorum, başbakanlar ya da Erdoğan durumundaki yöneticiler ekonomiyi, sağlığı, eğitimi ya da benzeri sorunları kendileri mi düzeltiyor, yoksa bu bir ekip işi mi? Esasında ekonomiyi kim düzeltir sorusu damat Berat Albayrak zamanında da soruluyor ve yanıt Erdoğan olarak çıkıyor, diğer parti liderleri de onu takip ediyorlardı.

Oysa bu soru her partinin ekonomiyle ilgilenen isimleri ve dönemin bakanının ismi sorulsa yine değişik yanıtlar geleceğini düşünüyorum. Bu halkın mantığında her şeyi başbakanların yaptığı tezi hep ağır basmış durumda, bir kişiye biat etmek hep var beynimizin bir yerinde. Oysa dünyada artık ekip mantığı diye bir şey var ve bir insanın hepsini çözebilmesi olanaksız.

Erdoğan’da sürmenaj olabilir diye yazmamın nedeni de buydu zaten, hepsini çözmeye kalkışırsan, hiçbirinde başarılı olamazsın ve aynen bu duruma düşersin.

Sonuçta soru yanlış sorulup, yanlış yanıt verilince Erdoğan da kendisini ekonomist sanmaya başladı.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Ahmet Nesin Arşivi