Koronavirüs paketi: Erdoğan'ın açıkladığı 100 milyar nereden gelecek?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından dün açıklanan "Ekonomik İstikrar Kalkanı" paketinin iç kaynaklarla finanse edileceği, önemli bir kısmının da Merkez Bankası’nın 14 Mart günü açıkladığı önlemlerle oluşan ilave finansman imkanları ile Hazine garantili Kredi Garanti Fonu finansmanıyla karşılanacağı belirtildi.

Dünya gazetesinde yer alan habere göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı kaynakları, finansman konusunda çalışmanın yapıldığını belirtti. Uygulamanın zamana yayılı özelliği nedeniyle de iç kaynaklarla finanse edilmesi, gerekli görülmesi halinde başka kaynak arayışlarının gündeme gelebileceğini vurguladılar.

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan eylemlerin önemli bir kısmı bankaların yapacağı kredi ve finans uygulamalarına dayanıyor. Merkez Bankası’nın dün aldığı kararlar büyük oranda bankalara ilave finansman ve likidite imkanı tanınmasına yönelikti.

Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan kararlar içinde de Hazine Garantili KGF kredi hacminin 25 milyar TL’den 50 milyar TL’ye yükseltilmesi düzenlemesi bulunuyor.

Merkez Bankası dün açıkladığı program ile bankaların gün içi ve gecelik ihtiyaç duyacağı tüm likiditeyi sağlama yanında, 91 gün vadeli repo ile piyasa fonlaması, politika faizi üzerinden depo işlemi, açık piyasa işlemlerinde limit ar artırımı, swap ihaleleri ile dolar yanında euro ve altın karşılığı TL gibi bankalara ilave likidite imkanları sağlamıştı.

Ayrıca, zorunlu karşılıklardaki indirimle 5,1 milyar dolar bankalarda serbest kalmıştı. Sadece bu imkanın dahi 30 milyar TL’nin üzerinde bir finansman doğurması dikkat çekiyor. Bankaların reel sektöre vereceği kredilerle ilişkilendirilerek politika faizinin 1,5 puan altında Merkez Bankası kaynaklı ilave finansman ve swap ihaleleriyle politika faizinin 1 puan altında ABD, euro ve altın karşılığı TL verilmesi kararı alınmıştı.

İhracatçı firmaların vadesi gelen reeskont ödemelerinin de ötelenmesiyle firmaların 7,6 milyar dolarlık bir tutarın piyasada kalacağı vurgulandı.

ZİRVEDE ALINAN EKONOMİK TEDBİRLER

Dünkü "Koronavirüsle Mücadele Eş Güdüm Toplantısı" sonrasında "Ekonomik İstikrar Kalkanı" adı verilen bir paket açıklandı. Covid-19 salgınının etkilerini azaltmak için toplamda 100 milyar liralık bir kaynak seti devreye alındı.

Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından devreye sokulacağı açıklanan tedbirler şu şekilde:

1- Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizayon sektörleri için muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primleri nisan, mayıs ve haziran ödemeleri 6’şar ay ertelendi.

2- Konaklama vergisi kasım ayına kadar uygulanmayacak.

3- Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri nisan, mayıs ve haziran ayları için 6 ay süreyle ertelendi.

4- İç havayolu taşımacılığında 3 ay süreyle KDV oranı yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi.

5- Covid-19 salgınıyla ilgili tedbirlerden etkilendiği için nakit akışı bozulan firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelenecek ve gerektiğinde bunlara ilave finansman desteği sağlanacak.

6- İhracattaki geçici yavaşlama sürecinde kapasite kullanım oranlarının korunması amacıyla ihracatçıya stok finansmanı desteği verilecek.

7- Bu dönemde işlerinin olumsuz etkilendiğini beyan ederek talepte bulunan esnaf ve sanatkârların Halkbank’a olan kredi borçları, nisan, mayıs ve haziran anapara ve faiz ödemeleri 3 ay süreyle ve faizsiz olarak ertelenecek.

8- Kredi Garanti Fonu limitini 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkartılacak, kredilerde önceliği gelişmelerden olumsuz etkilendiği için likidite ihtiyacı oluşan ve teminat açığı bulunan firmalar ile KOBİ’lere verilecek.

9- Vatandaşlar için uygun ve avantajlı şartlarda sosyal amaçlı kredi paketleri devreye alınması teşvik edilecek.

10- 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktar yüzde 80’den yüzde 90’a çıkartılacak, asgari peşinat yüzde 10’a düşürülecek.

11- Virüsün yayılmasına karşı alınan tedbirlerin etkisiyle nisan, mayıs ve haziran aylarında temerrüde düşen firmaların kredi siciline "mücbir sebep" notu düşülmesi sağlanacak.

12- Tek başına yaşayan 80 yaş üstü yaşlılar için sosyal hizmet ve evde sağlık hizmetlerinden oluşan periyodik takip programı devreye alınacak.

13- Asgari ücret desteği devam edecek.

14- Mevzuattaki esnek ve uzaktan çalışma modellerinin daha etkin hale getirilmesi temin edilecek.

15- Kısa Çalışma Ödeneği devreye alınacak, bundan faydalanmak için gereken süreçler kolaylaştırılacak ve hızlandırılacak. Böylece faaliyetine ara veren iş yerlerindeki işçilere geçici bir gelir desteği verirken, işverenlerin de maliyeti azaltılmış olacak.

16- En düşük emekli maaşı 1.500 liraya yükseltilecek.

17- Emeklilerin bayram ikramiyesi nisan ayı başında ödenecek. Yine emeklilerin maaş promosyon ödemelerinin de, şubelere gitmelerine gerek kalmaksızın, doğrudan hesaplarına yatırılması sağlanacak.

18- Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın belirlediği kriterlere göre ihtiyaç sahibi ailelere yapılacak nakdi yardımlar için ilave 2 milyar liralık bir kaynak ayrılacak.

19- İstihdamdaki sürekliliği temin etmek amacıyla 2 aylık telafi çalışma süresi 4 aya çıkartılacak.