Şeker pancarı üreticileri zorda: Artan maliyetler, kuraklık, kota uygulaması üreticiyi zorluyor
Şenol BALI
VAN - Türkşeker, bu yıl şeker pancarı alım fiyatını yüzde 28 artırarak ton başına 1855 TL olarak açıkladı. Ancak artan enflasyon nedeniyle mazot, ilaç, gübre, işçilik ve nakliye masraflarında ise yüzde 300'e varan artış yaşandı. Kuraklık nedeniyle yeterli sulama yapılmadığı için şeker pancarında rekolte düşerken, bir diğer sorun da kotanın doldurulamaması. Kotayı dolduramayan çiftçiler ödemelerde kesinti yapılmasından şikayetçi.
ÇİFTÇİLER HAFTASONU YOL KAPATTI
Şeker pancarı üreticileri, Gevaş ilçesi Uysal Mahallesi’ndeki Akdamar toplama alanında kilometrelerce kuyruk oluşması nedeniyle ürünlerini teslim edemeyince pazar günü yol kapatma eylemi yaptı. Çiftçilere, yarın (1 Kasım) yeniden alıma başlanacağı sözü verildi. Üretimde ve ürettikleri ürünleri satmakta zorlanan çiftçiler yaşadıkları sorunları Artı Gerçek'e anlattı.
'MALİYETLER FAZLA, ZARAR EDİYORUZ'
Gevaş’a bağlı Kazanç Köyünden çiftçi Raci Akdaş, "Bu sene kuraktı, iki defa sulayabildik. Pancarın verimi düştü. Pancarın kilosunu 180 TL gibi bir rakamdan alıyorlar. Bu rakam belirlenirken beş kilogram şeker 30 TL idi, şu an 130 TL ama üreticiye verilen fark sadece 10 TL. Traktör önceki sene 200 TL'ye nakliye yapıyordu, bugün 700 TL’yi ancak kabul edebiliyor. Maliyetler çok fazla. Zarar ediyoruz" dedi.
'KOTAYI TUTTURAMADIĞIM İÇİN CEZA ALACAĞIM'
Şeker pancarına konulan kota uygulamasına da değinen Akdaş, “Ben bu yıl 60 ton yazmıştım ama yüksek ihtimal çıkaramayacağım. Verim düşük çünkü. Bir ara 'kotayı düşürün' dediler, kuraklık var diye. Düşürdük yine de belirttiğimiz rakamı bulamayacağız. Çoğu insan ceza yedi. Nerden bilelim verimin nasıl olacağını? Devlet vatandaşı ile kavga ediyor resmen" diye konuştu.
'KURAKLIK VERİMİ DÜŞÜRDÜ'
Kazanç Köyünde çiftçi Haydar Erbay ise “Üreticiyiz ama zorlanıyoruz. Hasat yaptık kotayı dolduramadık. Nakliye masrafları da çok fazla. Verim düşük oldu bu sene. Kuraklık vardı, sadece dört defa su verebildik. Geçen senelerde sekiz defa suluyorduk" dedi.
'ÇİFTÇİ NASIL KAZANACAK?'
Ziraat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı Engin Işık da artan maliyetlerin çiftçilerin üretim yapmasını zorlaştırdığını dile getirdi. Işık, "Kurum şeker pancarının tonunu 1860 TL’den alıyor, ki oldukça düşük bir rakam. Maliyetler arttı. Bu meblağ çiftçiyi kurtaracak bir oran değil. Kota bildiren çiftçi bunu teslim edemez ise cezai duruma düşüyor ve çiftçiden kesinti oluyor. Fiyatlar kışın belirleniyor ve yıl içinde revize edilmiyor, üretim maliyetleri artıyor. Bu meblağın belirlendiği zamanda mazot 21 TL idi, şimdi 40 TL’yi aştı.İki katı yani. Bu durumda çiftçi nasıl kazanacak? Çaresiz kalan çiftçide eskisi gibi heyecan kalmadı" diye konuştu.
'EKİPMAN MALİYETİ 3 MİLYON TL'YE KADAR ÇIKIYOR'
Şeker pancarı üreticilerinin en temel sorunlarından biri de ekipman sorunu olduğuna dikkat çeken Işık, şöyle devam etti:
"İnsanlar ürünü toplayacak ekipman bulamıyor. Kurumun da o yönlü bir desteği yok. Böyle bir destek teşvik edici olurdu. Herhangi bir ekipmanın fiyatı 1.5 ila 3 milyon TL arasında. Çiftçinin bunu alma gücü yok. Kurum, gübre vererek, ara ödemeler yaparak üreticiyi ayakta tutmaya çalışıyor ama çiftçi en çok hasat dönemindeki taşıma ve nakliye sürecinde sorun yaşıyor. Üretim son yıllarda düşme eğiliminde."
'SUSUZLUK NEDENİYLE DEKAR BAŞINA 2,5 TON KAYIP VAR'
Yeterli sulama yapılamadığı için rekoltenin düştüğünü dile getiren Işık, "Şeker pancarı suyu seviyor. Yaz aylarında sulanması lazım ki kök gelişsin. Su sorunu olduğunda gelişmiyor. Biz de kooperatif olarak ektiğimiz şeker pancarından dekar başına 7 ton beklerken şu an 4.5 ton alabildik. 2.5 ton kaybımız var. Bunun sebebi sulama. Su azaldı çünkü. Tüm bölgede durum bu. Sular yetersiz, çay ve akarsular eskisi gibi akmıyor. Böyle olunca verim de düşüyor" ifadelerini kullandı.
Antep'te fıstık üreticileri taban fiyat istiyor: 'Emeğimiz üç beş tüccarın cebine giriyor'
Pamuk fiyatı üreticiyi memnun etmedi: 'İki kilogram pamukla bir litre mazot alamıyoruz'
Fındık fiyatı 110 TL'yi gördü: 'Üretici kontrollü davranırsa daha da yükselecek'
