Bir Macar hikâyesi ama Tuna boylarında bir aşk hikâyesi pek değil.
Daha doğrusu, başka türlü bir hikâye ama yazıyı sonuna kadar okuduğunuzda neden bu konuyu gündeme getirdim, muhtemelen bir düşünceniz olacaktır.
Lorin Meszaros isimli Macar işadamının ismini daha önce hiç duydunuz mu?
Meszaros Macaristan Başbakanı Victor Orban’ın çocukluk arkadaşı.
Hem Başbakan Victor Orban hem Meszaros aynı şehirde, Felcsut’da büyüyorlar.
Victor Orban 2010’da Başbakan oluyor.
Meszaros da uzun seneler Felcsut’da belediye başkanlığı yapıyor, çocukluk arkadaşı Orban Başbakan, kendisi de işadamı oluyor.
Meszaros’un çok sayıda şirketi var ama Opus Global isimli şirket grubun en büyük şirketi.
Burası çok önemli (ben de bu tabiri Bakanımızdan beri çok kullanıyorum) Lorin Meszaros’un zenginliği kamu ihalelerinden geliyor.
Burası da çok önemli, Meszaros Çin şirketleri ile işbirliği yapıyor, ihalelere beraber giriyorlar.
Budapeşte-Belgrad otoyolunu bir Çin-Macar ortaklığı olan RM International isimli bir şirket yapıyor, söylemeye gerek yok, Meszaros (RM International) Macar ayağı bu ortaklığın.
Bu Çin sevdası da kamu ihaleleri sevdalıları için nereden çıkıyor, bu da ayrı bir yazı konusu olabilir.
2016’da 682 milyon avro, 2017’de 907 milyon avro, 2018’de 803 milyon avro ihale almış devletten bu işadamı.
2019’da bir milyar avroyu aşmış ihale tutarı.
Macaristan devletinde bu paralar pek yok ama AB muslukları açmış, ihale paraları hep AB bütçesi parası.
Ünlü ABD dergisi Forbes’e göre Meszaros Macaristan’ın ikinci büyük zengini.
İktidardaki Fidesz partisinin ise siyaset finansörü.
Mart 2019 itibariyle 1.2 milyar avro şahsi serveti olduğu iddia ediliyor Meszaros’un.
Macaristan muhalefeti Orban, Meszaros, iktidardaki Fidesz partisi parasal ilişkilerini yolsuzluk ve ahbab-çavuş kapitalizmi kavramları ile tanımlıyorlar.
Macaristan Transparency International’ın (Uluslararası Saydamlık) oluşturduğu endekse göre AB üyesi olmasına rağmen 64. sırada yer alıyor ve bu, ülke için 1989 sonrası en kötü sıralama.
Ben de bu bilgileri zaten Transparency International bülteninden derledim bu sütuna aktarmak için.
Bu Macar hikâyesi acaba size neler düşündürdü?
28 AB üyesi ülke var ama Türkiye Cumhurbaşkanının en iyi AB ülke yöneticisi dostu Victor Orban.
Macaristan ile Türkiye’nin en önemli farkı Macaristan’ın AB üyesi olması.
Macaristan’ın kamu ihaleleri yolsuzluk paraları 28 AB üyesi ülkenin vergi mükellefleri.
Bizde ise durum biraz farklı, kaynaklar büyük ölçüde yerli ve milli.
Ama, yöntemler çok benziyor.
