Bütçe kanunu metni ya da TBMM’ye yeni mali yıldan tam yetmiş beş gün önce sunulması gereken (anayasal ilke) bütçe kanun teklifi okunması kolay metinler değillerdir, konuyla mesleki yakınlığı olanlar daha kolay okurlar.

Ancak, bütçe kanun teklifi TBMM’ye sunulduğunda Maliye ve Hazine Bakanlığı aynı zamanda bütçe gerekçesi adı verilen bir kitapçık da yayınlar, Bakanlığın sitesine konur, milletvekillerine de dağıtılır.

Türkiye’de kamu kesiminde ve böylece de Türkiye ekonomisinde neler yaşandığını ve yaşanacağını merak edenler için bu bütçe gerekçesi kitapçığı çok önemlidir, okunması çok daha kolaydır, kamu kesimine ilişkin yaklaşık her türlü düzgün veriye buradan ulaşabilirsiniz.

Bendeniz de her sene bütçe gerekçesini indiririm, bütçeyi izlerim, üniversitede görevli iken de zaten Bakanlıktan kitapçık olarak gönderilir idi.

Bu sene de 2021 Bütçe Gerekçesini okuyorum ve arada ilginç şeylere rastlıyorum.

Bütçede ve gerekçesinde kamuya ilişkin her türlü veriye ulaşmanız esastır, demokrasi, hukuk devleti böyle emrederler, kamuya ilişkin bir veriye bütçede ulaşamıyorsanız orada büyük bir demokrasi açığı var demektir, bunun tek istisnası örtülü ödenek detaylarıdır.

Cumhurbaşkanlığı bütçesi, Saray da diyorlar, basında, siyasette çok tartışılıyor, ben de duruma birinci kaynaklardan yani tekliften ve bütçe gerekçesinden baktım, gerçekten anlamsız ölçüde büyük bir ödenek teklifi söz konusu, Erdoğan "itibardan tasarruf olmaz" diyor ama bu ödenek teklifi itibarı, mitibarı çok aşan bir şey ve bu ekonomik krizde bu "itibar ödeneği???" Erdoğan’a muhtemelen siyasi bir maliyet olarak dönecek.

Ancak, bütçe gerekçesinde Saray’a ilişkin başka bir nokta daha çok dikkatimi çekti.

Gerekçelerde senelerdir tüm kamu birimlerinde mevcut lojman, sosyal tesis, taşıt, telefon (santral, direkt sabit hat artı cep numarası) görülebilir.

Türkiye kamu birimleri için bir sosyal tesis ve taşıt cenneti, ama bu konuya da girmeyeceğim.

Taşıt ve telefon konularında üniversitelerden bakanlıklara kadar her birimin elinde bulunan araba ve telefon hatlarının sayıları vardır.

Bu sene nedense Cumhurbaşkanlığı kurumunun elinde bulundurduğu taşıt ve telefon hatları sayısı karşısında "sıfır" yazıyor.

Neden?

Cumhurbaşkanlığı araba ve telefon kullanmaktan mı vazgeçti?

Ben burada bu taşıtların plaka numaralarının ve telefon hatlarının numaralarının gözükmesini falan söylemiyorum, güvenlik açısından bu kabul edilemez ama Cumhurbaşkanlığının elinde kaç araba var, bunu vergi mükelleflerinin bilmelerinde ne sakınca olabilir, anlamakta zorlanıyorum.

Geçen seneki bütçe gerekçesine de baktım, 2020 bütçe gerekçesinde (2020 bütçesi) Cumhurbaşkanlığının taşıt ve telefon hat sayıları mevcut.

Nedense bu sene (2021) birileri böyle bir karar almış ve bir kamu kurumunun, Cumhurbaşkanlığı, elinde bulundurduğu araba ve telefon hat sayılarına ulaşamıyoruz.

Bu durumun güvenlik meselesi ile ilişkisi olamaz, akla da sağduyuya da aykırı.

Tek aklıma gelen mesele yavaş yavaş kamunun kendini biraz daha az saydam haline getirme isteği ama bu gidiş iyi bir gidiş olamaz.

Cumhurbaşkanlığının ödenek teklifi çok yüksek ama en azından görüyoruz, tartışıyoruz, eleştiriyoruz.

Göremediğimiz şeyleri ise nasıl eleştireceğiz, nasıl değerlendireceğiz, belli değil.

Cumhurbaşkanlığının kullandığı tüm arabalar kiralık dahi olsa yine de orada görmeliyiz.

Kimse kızmasın, gidiş hiç iyi bir gidiş değil, bu detay konular da çok önemli kanımca.