Dünyanın her yerinde, kadınlar ve kız çocukları sokakta, parkta, pazarda, iş yerinde, toplu taşıma araçlarında, yani kamusal alanda sözlü, cinsel, fiziksel, ekonomik ve psikolojik şiddete maruz kalıyorlar.
2010 yılında Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), 15 ilde ‘Kamusal Alanda Kadına Yönelik Şiddet’ araştırması gerçekleştirmişti. Araştırmada yüz yüze görüşülen 972 kamu emekçisi kadına, sokak ve işyeri başta olmak üzere, kamusal alanda şiddete ilişkin deneyimlerini, şiddete maruz kalıp kalmadıklarını, şiddetle baş etme yollarını ve kullandıkları dayanışma ağlarını ortaya çıkarmayı hedefleyen sorular yöneltilmişti. Kadınların dörtte biri, sokakta fiziksel taciz ve sarkıntılığa maruz kaldığını ifade ederken, yüzde 24,7’si izlenip takip edildiğini, yüzde 22,1’i ise aşağılayıcı ve küçümseyici davranış ve tavırla karşı karşıya kaldığını belirtmişti.
Kadınların, sokakta kendilerine yöneltilen şiddete karşı koyma mekanizmalarına bakıldığında, ‘bağırma’ başta geliyordu. Kadınların beşte biri sokakta şiddete uğradıklarında hiçbir şey yapmadığını/yapamadığını, yüzde 13,8’i ise cevap vermekten kaçındığını belirtmişti. Neticede, kadınların yüzde 33’ü sokakta karşılaştıkları şiddete karşı hiçbir şey yapmadığı/yapamadığı anlaşılmıştı.
SOKAKTA GÜVENDE HİSSEDİYOR MUSUNUZ?
Peki siz, yaşadığınız kentte kendinizi güvende hissediyor musunuz? Sokakta yürürken sizi tedirgin eden şeyler oluyor mu? Sözlü tacizle karşılaşıyor musunuz? Yanınızdan geçerken omzunuza çarpan, aracınızla giderken trafikte sizi sıkıştıran oluyor mu?
Toplu taşıma araçlarında yalnız kalmaktan kaçınıyor musunuz?
Loş veya karanlık sokaklar, yanmayan sokak lambaları yolunuzu değiştirmenize neden oluyor mu?
Sokakta bazen bir çukura denk gelip düşme tehlikesi geçiriyor musunuz? Kaldırım yüksek olduğu için asfalt kenarında yürümek zorunda kaldığınız oluyor mu?
Bu soruların birini, birkaçını veya belki de hepsini "Evet" diye yanıtlıyorsanız, demek ki siz de kamusal alanda şiddete maruz kalıyorsunuz.
Kadınların sokakta yürürken, alışveriş yaparken ya da otobüse binerken güvende hissetmemeleri, sosyal, ekonomik ve siyasi hayata katılımlarını sınırlıyor. Dolayısıyla kadınlar ile kız çocuklarının güçlenmesinin ve toplumsal hayatta eşit bireyler olarak yer almasının ön koşulu, şiddetten arındırılmış bir hayat.
DAYANIŞMANIN SEMBOLÜ ATEŞ BÖCEKLERİ
Birleşmiş Milletler Kadın Biriminin (UN Women) dünya çapında yürüttüğü 16 günlük aktivizm kampanyasının Türkiye ayağında, kamusal alanda kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddete son verilerek güvenli şehirler yaratılmasına katkı sağlamak amaçlanıyor.
Bugün, yani 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde başlayan ve 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne kadar sürecek olan kampanyanın bu yılki teması ‘Karanlığı Aydınlat.’ Kampanyanın ilham kaynağı ise ateş böcekleri. Zira ateş böcekleri, birbirlerini korumak ve gecenin karanlığında birbirlerini kollamak için yanıp sönen ışıklarıyla sessiz bir iletişim içindeler. Bu ışıklı iletişim, hayatta kalmalarını sağlıyor. Işık, güveni simgeliyor.
"Bu kusursuz iletişim, şiddet gören kadınlar için neden bir çözüm olmasın?" diye düşünen BM Kadın Birimi, dayanışmanın sembolü ateş böceklerinden ilhamla kamusal alanda şiddete dikkat çekerek herkesi birer ateş böceği ‘yakmaya’ çağırıyor. Bu ateş böcekleri, kadınların ve kız çocuklarının yaşadıkları kentlerde kendilerini güvende hissetmedikleri yerleri aydınlatacak. Tek yapmanız gereken, atesbocekleri.info sitesindeki interaktif Türkiye haritasına birer ateş böceği bırakarak, bulunduğunuz kentte kendinizi güvende hissetmediğiniz yerleri belirlemek. BM Kadın Birimi daha sonra, interaktif haritada işaretlenen güvensiz noktalara dair bilgiyi ilgili yerel yönetimlerle paylaşarak gerekli önlemlerin alınmasına, kentlerimizin kadınlar ve kız çocukları için daha güvenli yerler olmasına katkı vermeyi hedefliyor.
