12 Haziran Pazar günü Fransa’da Ulusal Meclis’i oluşturmak üzere milletvekili seçimlerinin ilk turu yapıldı. Her ne kadar seçimi kıl payı önde tamamlamış olsa da sonuç görevdeki Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron için yine de bir yenilgi oldu.
Macron'u destekleyen 3 partiden oluşan merkez sağ ile Jean-Luc Mélenchon’un liderliğindeki 'Halkçı, Ekolojik ve Sosyal Yeni Birlik' (NUPES) ittifakı arasında başa baş bir mücadele yaşandı. 2017'ye kıyasla Macron için açık bir kayıp olan seçim sonucu Jean-Luc Mélenchon için de gurur duyacağı bir zafer olarak yorumlanabilir.
Mélenchon’un stratejisi işe yaradı. Bazı bakanlar 19 Haziran'daki ikinci turda seçilememe riskiyle karşı karşıya kaldı. Kimi seçim bölgelerinde ise sadece aşırı sağcı Marine Le Pen’ile Sol ittifakın adayları yarışacak.
Seçimin ilk turunda oy kullanma hakkına sahip olanların yarısından azı oy kullandı. Hem Macron’u etkisiz hale getirmek isteyenler hem de NUPES’in önünü kapamaya çalışacak olanlar oy kullanmayan bu çoğunluğu harekete geçirmeye çalışacaklar. Bu da önümüzdeki günlerde seçim kampanyasının daha çok kutuplaştırabilir.
Sayım işlemleri bittikten sonra Sol ittifak NUPES, İçişleri Bakanlığı’nı parlamento seçimlerinin sonuçlarını açıklarken manipülasyon yapmakla suçladı. Mélenchon'un Boyun Eğemeyen Fransa (La France Insoumise) partisinin 13 Haziran Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "NUPES ‘çeşitli solcular’ başlığı altında hatalı bir şekilde listelenen kişilerin oylarını aldı. Bu yapay olarak Başkan Emmanuel Macron'un ittifakının önde olduğu izlenimini verdi" denildi. Fakat bakanlık seçim sonuçlarını açıklarken Sol ittifak tarafından sunulan resmi listeye dayandıklarını açıkladı.
SOL İTTİFAK MECLİSTE GÜÇLÜ GRUP OLACAK
Seçimin ilk turunda seçmenin eğilimini gözlemleyebiliyoruz ama Fransız Ulusal Meclisi'ne nihai şeklini ancak ikinci oylama verecek. Dört seçim bölgesinden üçünde, Macron'un ittifak grubundan bir aday, aşırı sağdan veya soldan bir adaya karşı yarışacak. Bu seçimlerin Macron için gerçek bir yenilgi olup olmadığı da önümüzdeki pazar akşamı netleşecek. Ama kesin olan, sol birlik NUPES'in parlamentoda güçlü bir grup olacağıdır.
Marine Le Pen'in sağcı popülist Ulusal Cephesi de muhtemelen sahip olduğu milletvekili sayısını en az üç katına çıkaracak. Aşırı sağcı Le Pen, ırkçı Éric Zemmour'a karşı da büyük bir galibiyet elde etmiş oldu. Medya yıldızı olan Zemmour ilk olarak başkanlık yarışında başarısız olmuştu. Kendi seçim bölgesinde dahi ikinci tura kalamadı.
Macron’un önümüzdeki pazar günü yapılacak ikinci tur seçimlerde de aynı sonucu elde ederse artık yapmak istediği her yasa için mecliste ittifak kurması gerekecek. Belki de bu durum Fransa demokrasisine iyi gelecek. Son yıllarda Ulusal Meclis Macron neye karar verirse ona onay veren bir hal almıştı.
Elbette Macron planladığı reformları hayata geçirmek istiyor. Bunların başında da emeklilik reformu geliyor. Macron, başkanlık kampanyası sırasında emeklilik yaşını 65'e çıkarmak istediğini açıklamıştı. Uzun zamandır Avrupa için askeri işbirliğini genişletmeyi de planlıyor. Sol ittifak NUPES, Macron’un tasarladığı reformların önünde duracak olursa ikinci döneminde de reformlarını hayata geçiremeyebilir. Görevdeki ilk döneminde pandemi, ardından patlayan Ukrayna savaşı, yükselen enerji fiyatları ve buna bağlı gelişen ekonomik kriz Macron’un yapmayı tasarladığı reformları gerçekleştirmesinin önündeki engeller oldu.
Sosyalistler, komünistler ve Yeşiller’den oluşan yeni koalisyon NUPES’in ajandasında ise Macron’a kızgın olan vatandaşların beklentilerini karşılamak öncelikli. Bu nedenle vergilerin düşürülmesini, sanayinin yeşil politikaya uygun düzenlenilmesini, hükümetin kamu harcamalarını artırmasını istiyor.
Mélenchon’un kurduğu ittifakın mecliste güçlü olacağının ortaya çıkması ise AB’nin önemli ilk gücü Almanya’da hoşluk yaratmadı. Almanya basınının Mélenchon’u tarif ederken kurduğu ilk cümle "Ukrayna'ya yönelik saldırganlık savaşına kadar Putin'in dostu ve NATO'nun rakibi" oluyor. Mélenchon’un AB'nin neoliberal bir sömürü kulübü olarak görüyor olması da ayrı bir sorun olarak görülüyor. Almanya için NUPES aşırı sol bir parti.
Ne olursa olsun ulusal meclis için yapılan seçimin sonucu, Fransa halkının düşen satın alma gücü, yükselen enerji fiyatları, Macron’un emeklilik reformuna ve ekoloji politikasına karşı duydukları güvensizlik nedeniyle sola kaymayı tercih ettiğini gösteriyor.
