Türkiye çok can sıkıcı günlerden geçiyor.
Kişi başına gelir de, toplam milli gelir de ABD doları cinsinden 2007 seviyelerinin altında.
Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir komşu ülke ile savaş ilan etmeden savaş halindeyiz. (Cumhurbaşkanının ifadesi)
Toplumda olağanüstü ve çok tehlikeli bir kutuplaşma yaşanıyor.
Trakya sınırımız ve Ege sahillerinde insani facialar yaşanıyor.
Kürt meselesinde hiçbir iyileşme yok.
Attıkları tweetler nedeniyle çok sayıda insan hakkında yine hiçbir hukuk devletinde görülmesi olanaksız takibatlar var.
Bu olumsuzluklar listesini çok daha uzatmak mümkün.
Peki, tüm bu olumsuzlukların kökeninde ne yatıyor?
Çok şey söylenebilir ama kanımca tüm olumsuzlukların en önemli belirleyicisi hukuk devletinin tamamen çökmüş olması.
Temel konu her yerde, her zaman hukuk olmalı.
Bu olumsuzluklar yaşanırken anamuhalefet partisi CHP ne yapıyor?
Kabul ediyorum, CHP örgütü (mesela Canan Kaftancıoğlu) ve özellikle Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu son bir-iki senedir geçmişe oranla çok daha başarılı bir çizgi izliyor, haklarını yemeyelim.
Ancak, bu "hukuk" meselesine yaklaşımda hala ve yine sorun var.
Aşağıda Sayın Kılıçdaroğlu’nun yaklaşık bir ay önce yayınladığı "Türkiye’nin beş temel sorunu" (Demokrasi, Eğitim, Dış politika, Toplumsal barış, Ekonomi) isimli bir tür bildirge var:
1-Demokrasi "Birincisi demokrasi. Bugün yaşadığımız en temel sorunlardan biri demokrasi. Düşüncesini açıkladı diye insanlar hapse atılamaz. Üniversitelerde her türlü düşünce özgürce konuşulabilmeli. Medya bağımsız olmalı."
2-Eğitim "Bir kuşağı yok ettiğimizin kaç kişi farkında acaba? Her bakana göre eğitim sisteminin değiştiğinin kaç kişi farkında. Eğitimin çıta atlattığını kaç kişi biliyor. Hiçbir anne ve baba okula gönderdiği çocuğunun eğitiminden memnun değilse bunu dillendirmeliyiz."
3-Dış politika "Dış politika bugün bireysel kin ve öfkeye dönüştü. Barışı değil savaşı önceleyen bir dış politika. Bunun sonuçlarını 82 milyon beraber yaşıyoruz. 1 milyon Suriyeli daha gelecek. Onların yanında eli silah tutan terörist gruplar da gelecek. Asıl karmaşayı o zaman yaşayacağız. Dış politikanın yanlış olduğunu anlatacağız."
4-Toplumsal barış "Hiç kimsenin inancından dolayı ötekileştirilmesini istemiyoruz ama hiç kimse inancını, kimliğini kullanarak siyaset yapmamalıdır. İnanç Allah ile kul arasındadır, kimse bu alana müdahale edemez. Yaşam tarzına hepimizin saygı duyması lazım."
5-Ekonomi "İki gün önce Hatay'da valilik binasının önünde kendisini yakan vatandaşı gördük. İşsizim, çocuklarım aç diyor ve kendini yakıyor. İnsan olan hiç kimse bu duruma kayıtsız kalamaz. Hâlâ iktidar kanadından olup bu olayı ucuz siyasi manevra olarak nitelendiren bir kadının insanlığını yitirmesine üzülüyorum. Nasıl oluyor da insanlığımızı unuttuk?
Türkiye üretmelidir. Fabrikada, tarlada, üniversitelerde üretmelidir Türkiye. Yozgat'ın kokulu mercimeği varken, biz gidip dışarıdan mercimek ithal ediyorsak durup düşünmemiz lazım. Her şeyimiz var, olmayan halkı düşünen siyasi irade. Halkı düşünen iradeyi inşa edeceğiz. Türkiye her alanda üretecek."
Yazılanlara hiçbir itirazım yok, "eksiği var fazlası yok" çünkü gerçekten bir eksik var.
5 maddeli metni dikkatlice okursanız, neyin eksik olduğunu göreceksiniz.
Metinde hiç "hukuk" kelimesi geçmiyor.
Bu eksikliği asla Sayın Kılıçdaroğlu’nun hukuk kavramına, hukuk devletine önem vermediği, ciddiye almadığı anlamına vurgulamıyorum ama biraz da insiyaki olarak, dil alışkanlığı olarak, zihniyet olarak hukuk kavramını en öne çıkarmıyoruz ama Türkiye’nin en büyük ihtiyacı diğer tüm konuların ön koşulu olarak hukuk.
Büyüme, artan kişi başına gelir hukuk devletini getirmeyecek, hukuk devleti kişi başına geliri arttıracak.
Hukuk devleti olmadan da demokrasi ancak bir noktaya kadar olabiliyor (illiberal demokrasiler) ama hiç anlamı ve önemi yok.
Hukuk olmadan toplumsal barış da olanaksız.
Hukuk olmadan düzgün bir dış politika da olanaksız.
Hukuk olmadan eğitimin nasıl olduğunu görmek için bugünkü tabloya bakmak yeter.
Lütfen, lütfen hukuk devleti talebini talepler dizimizin en yukarısına alalım.
Hukuk yoksa gerisi boş laftır.
