Generalissimusun* sert ellerine yine ihtiyaç duyuldu. Son dönemlerde Rusya’nın vatandaşları Iosif Stalin’in "suçları ve hatalarından" daha çok onun "devlet başarıları" hakkındaki söylemlerini duymak istiyorlar. Rusya’nın kamuoyu araştırma merkezinin yaptığı ankettin sonuçları bu yönde.
Uzmanlar uzun bir aradan bu yana Stalin döneminde yapılan suçlara ilişkin hafızanın oluşturulmadığını ve Rusya devletinin yurtseverliği hakkındaki yeni konsept ise tarihi sadece "başarıdan başarıya giden yol" olarak yazmakta olduğunu söylüyorlar.
Rusya Kamuoyu Araştırma Merkezi (RKAM) Iosif Stalin’in heykellerinin dikilmesine ilişkin anket yaptı. Anket 7-8 Temmuz’da 18 yaşından büyük 1,200 kişiyle telefon görüşmesi aracığıyla yapıldı. Bu anketin sonuçlarına göre Rusya vatandaşlarının yüzde 62 si Iosif Stalin’in heykellerinin Rusya’da dikilmesinden yana olduklarını belirtmişler. Yüzde 65’i ise Stalin’in işlediği suçlarının teşhir eden heykel ve anıtların dikilmesine karşıt olduklarının söylediler.
Ve dahası da var. En ilginç olanı şudur ki en çok ta 18-24yaş arası gençler Cugaşvili yoldaşı destekliyorlar. Gençlerin yüzde 77’si Stalin heykellerinin Rus şehirlerine dikilmesi gerektiğini düşünüyorlar.
Stalin’e karşı olumsuz bakış son yılarda gittikçe azalmaktadır ve tarihte rol alan şahısların objektif analizine ilişkin toplumsal talep artıyor. Aynı zamanda vatandaşların ülkelerinin tarihine ilişkin saygıları ve dikkatli davranışları da artıyor.
İşte böyle! Bundan daha önce "Levada-merkez" araştırma şirketinin araştırmasında da Stalin ülke tarihinin en büyük insanı olarak kabul görmüştü.
"Halkın babasına" ilişkin yaklaşımların hepsi toplumda büyük tartışmalara neden olmaktadır.
Moskova Devlet Hukuk Akademisinde Rektörlük Stalin’e atfen bir "anıt-tahtayı" duvara astı. Buna karşı bir tepki olarak Rusya’nın ünlü avukatı Genri Reznik akademideki görevinden istifa etti. Akademinin Hak Meclisi Başkanı Mihail Fedotov ise anıt tahtının hemen indirilmesini talep etti.
Rusya Devlet Başkanı basın sözcüsü Dimitri Peskov yaptığı açıklamada Genri Reznikin Stalin’e ait anıt-tahtasının asılmasından dolayı akademideki işinden istifasına ilişkin Kremlinin herhangi bir tavrının olmadığın dile getirdi. Sözcü "devlet başkanı bir çok defa bunun tarihimizin bir parçası olduğunu ve bizim ülkemiz bu süreçlerden geçtiğin ve kesinlikle bu konudaki tarihimizi çok soğukkanlı elle almamız gerektiğini" söylediğini vurguladı. Rusya Federasyonu İnsan hakları sorumlusu Tatyana Moskaleva hukuk akademisinde Stalin’in resmini bulunduran anıt tahtasının asılmasının doğru olduğunu ve bunun "geleceğin hukukçularına kanunlara karşı saygılı olması gerektiğini ve bu olmadığı takdirde de nasıl bir baskının ortaya çıktığını" hatırlatma olacağını söyledi.
Halk Stalin’in olduğu yerde zaferin olduğunu düşünmektedir. Böyle bir slogan vardı ikinci dünya savaşı döneminde. Tüm büyük zaferler Stalin’le bağlantılıdır. Tarihte oynadığı rol o kadar büyüktür ki onun döneminde bir kısım vatandaşlara karşı yapılan baskı ve züllümün o kadar da önemli olmadığı kanısına varılmaktadır. Büyük ve global zaferlerin söz konusu olduğu yerde yaşanan bireysel trajedi ve dram af edilir. Bu ülkeyi oluşturan, bu kadar büyük toprakları katan ve bu kadar çok dış düşmanı alteden kişidir Stalin. Bundan dolayı da ona karşı bu yaklaşım var.
O çok konuşan değil çok yapan bir adamdı.
İnsanların gözünde Stalin Rusya’nın büyüklüğünün simgesidir. İstesek de istemesek de bu doğrudur.
Bizde ise önemli olan büyüklüktür ve bunu da tatmin etmek gerekir.
Halk bunun Stalincilik olmadığı kanısında. Sadece memur ve bürokrat kesime bir uyarı olarak nitelemekte. Onları ülkeyi kötü yönettiklerini ve insanları talan etiklerine ilişkin uyarıyor. Yolsuzluk ve rüşvetçilik uyarısı. Stalin ise ülkenin refahını düşünüyordu ve hırsızları cezalandırıyordu. Rusya’nın tüm liderleri gibi Stalin de heykellerinin dikilmesini hak etmişti.
Benim bir dostum: "Biz Putin’i Putin olduğu için eleştirmiyoruz, Stalin kadar sert olmadığı için eleştiriyoruz" demişti. Stalin’in Rusyalılar arasında bu kadar meşhur olmasının anahtarı da burada yatıyor.
Bir de Stalin hakkında söylenen son yılarda söylenen yalanların ortaya çıkması da Stalin’in popüleritesini arttırıyor. Uzmanlar Sovyet diktatörünün bu kadar Rusya’da meşhur olmasının nedeninin şu andaki iktidara olan yaklaşımdan kaynaklandığını söylüyorlar.
Gençler için Stalin, Putin’e alternatiftir. Son dönemde yapılan tüm araştırmalar 25 yaş altındaki gençlerin büyük kısmının Stalin’e sempatiyle yaklaştığı yönündedir. Bunu bir nevi sessiz bir başkaldırı biçimi olduğu söyleniyor. Ve şu an yaşananlara karşı ancak Stalinciliğin alternatif olabileceği kanısı hakimdir.
* Stalin Kültü
