Kayseri’de patlayıcı tesis yapımından vazgeçen şirket aynı yerde ikinci projeyi hazırladı

Osman ÇAKLI

İSTANBUL - Erciyes Patlayıcı Maddeler Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinde gerçekleştirilmeyi planlayıp vazgeçtiği patlayıcı tesis için yeni proje dosyası hazırladı. İkinci projeyi hazırlayan şirket, patlayıcı üretim kapasitesini düşürdü. İlk projede yılda 85 bin ton patlayıcı üretileceği belirtilirken ikinci projede ise yılda 55 bin ton patlayıcı üretileceği belirtiliyor. Şirketin kapasitesini düşürüp, yeniden başvuru yapmasının nedeninin 'yasaların etrafından dolanmak' olduğunu ifade eden Pınarbaşılıların avukatı Harun Özkan, böylelikle ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir’ kararı alınmasının hedeflendiğini öne sürdü.

İÇME SUYU KAYNAKLARINA 200 METRE MESAFEDE 425 TONLUK PATLAYICI DEPOSU

Patlayıcı üretecek tesisin Pınarbaşı’nda yapılacağının öğrenilmesinin ardından 31 Ocak 2023’te Pınarbaşı’nda yaşayanlar, yaşam alanlarında patlayıcı tesisi istemediklerini belirterek dava açmıştı. Gelinen aşamada, şirket patlayıcı tesisiyle ilgili hazırladığı ilk projeden vazgeçti. Köylerin içme suyu kaynaklarına yaklaşık 200 metre mesafede yer alan projeyle ilgili hazırlanan ikinci tanıtım dosyasında, yılda 55 bin ton patlayıcı üretileceği, toplamda 425 tonluk da patlayıcı depolama alanının olacağı belirtiliyor. Proje dosyasında ayrıca, tesisleri çevreleyen her noktadan 110 metrelik sağlık koruma bandı için mesafe bırakılacağı ifade ediliyor.

‘ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR ALACAKLAR’

Patlayıcı tesisine karşı çıkanların gönüllü avukatlığını üstlenen Harun Özkan, şirketin ilk projeden vazgeçip, ikinci dosyayı hazırlamasının amacının 'yasaların etrafından dolanmak' olduğunu belirtti. Özkan, yıllık patlayıcı üretim kapasitesinin düşürüldüğünü sözlerine ekleyerek şöyle konuştu:

“Böylelikle ÇED’e tabii olmayacaklar. Kurumlar arasında yazışmalar başladı. Muhtemelen ‘ÇED gerekli değildir’ alacaklar ve inşa faaliyetlerine başlayacaklar. Biz de hukuki girişimlerimizi yapacağız. Bir hülle yoluna başvurdular. Biz daha önce de ihalelere ilişkin davalar açmıştık, dosyalar incelenmedi. Yargı süreci devam ederken de süreç ilerledi. Muhtemelen şimdi de benzer bir süreç olacak.”

HAZİNE ARAZİSİNDE PATLAYICI TESİSİ

Söz konusu bölgede mülkiyeti Hazine'ye ait olan arazilere ilişkin Pınarbaşı Kayseri Kaymakamlığı Milli Emlak Servisi ile proje sahibi şirket arasında ön izin sözleşmesi imzalandı. Şirket ayrıca yeraltı su kaynaklarına kullanacak. Eğrisöğüt, Yukarıbeyçayır, Aşağıbeyçayır ve Gölcük köyleri civarında patlayıcı tesisi açmak isteyen şirkete, köylüler tarım arazilerine zarar vereceği, akarsuları ‘zehirleyeceği’ ve can güvenliği endişeleri nedeniyle karşı çıkıyor.

‘HIZ KESMEYEN MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN PATLAYICI İHTİYACI ARTIYOR’

Şirketin patlayıcı tesisini yapmak istemesinin nedenleri arasında ise şu ifadeler yer alıyor: “Planlanan proje kapsamında üretilecek olan ürünler başta madencilik sektörü olmak üzere yol, köprü, tünel gibi ulaşım yapılarının inşasında ve çeşitli inşaat çalışmalarında kullanılmaktadır. Ülkemizde son yıllarda ulaşım ağına her geçen gün yeni güzergahlar eklenmekte, madencilik sektörü üretim faaliyetlerini hız kesmeden sürdürmektedir. Dolayısıyla bu ve benzeri sektörlerde kullanılan patlayıcı madde ihtiyacı da giderek artmaktadır.”

NE OLMUŞTU?

2 Şubat 2022 Aşağıbeyçayır Mahallesi 115 Ada 27 Parsel ve Eğrisöğüt Mahallesi 116 Ada 10 Parsel adresinin satışı ile ilgili ihale yapıldı. İhalede arazinin “Konut, enerji ve turizm hariç olmak üzere eğitim, ticari, sağlık, sanayi, organik tarım, organize hayvancılık, sosyal ve kültürel vb. sabit ve kalıcı tesis” olarak kullanılacağı şartnamede yer aldı. Eğrisöğüt’e 955, Aşağıbeyçayır köyüne yaklaşık üç buçuk kilometre mesafede yapılması planlanan patlayıcı fabrikası, her iki köyde de tepkiyle karşılandı. Köylüler verimli tarım arazilerinde patlayıcı tesis istemediklerini belirterek bir de dava açmıştı. Ayrıca tesiste kullanılacak kimyasalın havayı, suyu ve doğayı kirleterek geri dönüşü olmayan zararlara yol açacağı belirtildi. Dava süreci sonuçlanmadan, şirket projeden vazgeçtiğini duyurmuştu. Ancak aynı projenin üretim kapasitesi küçültülüp yeni bir süreç başlatıldı.

Kayseri’de patlayıcı fabrika yapmak isteyen şirket projeden vazgeçti