Bir sırrı daha çözüldü: Mona Lisa bize bakmıyor
Leonardo da Vinci’nin efsane haline gelen tablosu Mona Lisa’ya dair bir sır daha bilim insanlarınca aydınlatıldı. Buna göre ‘Mona Lisa Etkisi’ olarak bilinen ve Mona Lisa’nın gözleriyle bizi her an takip ettiği hissi yaratan durum, esasen gerçek değil. Almanya’da yapılan bilimsel bir araştırma, Mona Lisa’nın gözlerinin odadakileri takip etmediğini ortaya koydu.
Bielefeld Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, 24 katılımcıdan Mona Lisa’nın gözlerini ‘test etmeleri’ istendi. Katılımcılar bilgisayar ekranında, Mona Lisa tablosundan alınmış 15 farklı kesiti izledi. Bu sırada bir cetvelle Mona Lisa’nın gözlerinin kendi üzerilerinde nereye odaklandığını saptamaları istendi. Bu görseller katılımcılara rastgele olarak, 2 binden fazla defa gösterildi.
Çıkan sonuç şaşırtıcıydı: Katılımcılar neredeyse her seferinde, Mona Lisa’nın ortalama 15.4 derecelik bir açıyla, sağ taraflarına baktığını saptadı. ‘Mona Lisa Etkisi’nin oluşması, yani tablodaki kişinin sürekli olarak sizi izlemesi için ise bu açının en fazla 5 derece olması gerekiyor. Yani efsanenin aksine, Mona Lisa ‘göz teması’ kurmuyor, izleyicinin sağ tarafına bakıyor. Araştırmada da net bir dille, "Ölçümlerimizden vardığımız sonuç şu ki iddiaya nesnel kanıt yok: Mona Lisa ona bakan kişiye bakmıyor" denildi.
i-Perception dergisinde yayımlanan araştırmanın eş yazarlarından Gernot Horstmann, insanların kendilerine bakılıp bakılmadığını ölçmekte başarılı olduğuna dikkat çekerek, araştırmanın sonuçlarından şüphe duymadığını söylüyor. Göz hareketleri üzerine uzmanlaşmış bir psikolog olan Horstmann, Mona Lisa tablosuna dair bu efsanenin, ‘insanların ilgi odağı olma ve kendilerine bakılması yönündeki güçlü arzusundan’ kaynaklanmış olabileceğini söyledi. (KÜLTÜR-SANAT SERVİSİ)
