“World Justice Project” adlı kuruluş senelerdir yayınladığı “Hukuk Devleti Endeksinin” 2023 senesine ilişkin değerlendirmesini de yayınladı.
Hukuk devleti endekslerinde olduğu gibi başka uluslararası mukayeseler içeren endeksler de iktidar çevrelerinde saçma sapan yorumlara, değerlendirmelere (???) konu oluyor çünkü sıralamalar Türkiye için gerçekten çok kötü ve malum yerel ve milli iktidar çevreleri belirli bir süredir Türkiye’nin içinde bulunduğu çok can sıkıcı sıralamaların bu endeksleri yayınlayan küresel kuruluşların Türkiye aleyhine düzenledikleri oyunlar olduğunu iddia ediyorlar, edebiliyorlar; bu kuruluşların işleri güçleri yok da binlerce kişi çalıştırarak, büyük paralar harcayarak yayınladıkları bu araştırmaları Türkiye aleyhine bir algı oluşturmak, hatta bir adım daha ileri gidiyorlar, iktidarı hedef almak için gerçekleştiriyorlar.
Ne diyebiliriz, bu itirazları yapan yerel ve milli çevrelere Allah akıl ve fikir versin diyebiliriz ancak ama Allah’ın bu çevrelere vermediği bu akıl ve fikir düzeyiyle zaten ancak bu berbat sıralamalara ulaşabiliyor, bu akıl ve fikir düzeyiyle daha yukarılara çıkabilmek gerçekçi olursak pek mümkün görünmüyor.
Geçtiğimiz ay önemli bir Alman üniversitesinin yayınladığı akademik özgürlük endeksinden bahsetmiştik, bu endekste de Türkiye’nin sıralaması korkunç idi, 179 ülke arasında akademik özgürlüklerde 165. sırada idik, çok utanç verici idi ama ne Milli Eğitim Bakanı ne de YÖK başkanı denen zat-ı muhteremler bu korkunç alanda bir yorum daha yapmadılar, zaten yapsalar ne yapabilecekler bu durum karşısında.
ALLAH AKIL FİKİR VERSİN
World Justice Project (Dünya Adalet Projesi) isimli kuruluşun yayınladığı 2023 hukuk devleti endeksinde de durum akademik özgürlük sıralamamız kadar ürkütücü, utandırıcı, araştırma kapsamına alınan 142 ülke içinde Türkiye’miz 117. sırada ve eminim bu konuda da bu rezaletin kurumsal olarak sahibi Adalet Bakanı yine hiçbir şekilde bu konuyu gündemine getirmeyecek, iktidar çevrelerinden birisi bu konuyu gündeme getirse bile yukarıda belirttiğim gibi bu endekslerin Türkiye hakkında olumsuz algı yaratmak için hazırlandığını söyleyecek düzeydeler, Allah yine onlara akıl fikir versin.
Son senelerde pek kullanılmıyor ama eskilerde, çok da değil, 90’larda, 2000’lerin başlarında “Türkiye’nin imajını düzeltelim” diye saçma sapan bir laf vardı, katıldığım toplantılarda bu lafı söyleyenlere de ben “yahu bırakın imajını, Türkiye’nin kendisini düzeltelim, imajı kendiliğinden düzelir” derdim, bu kişiler bir de üstelik bana çok kızarlardı, muhtemelen muradları Türkiye’nin özünü değiştirmeden medyatik numaralarla imajını düzeltip durumu idare etmek idi.
Gelelim Türkiye’nin 142 ülke içinde ancak 117. sırada olabildiği hukuk devleti sıralamasının alt araştırmalarına.
Türkiye endeks hesaplamasında yüz üzerinden 41 puanla 117. sırada, durum gerçekten çok vahim, lise öğrencisi olsak on üzerinden 4 ile hukuk devleti dersinden sınıfta kalıyoruz yani.
Bölge ülkeleri içinde, bu durum ilginç, on beş ülke içinde sonuncuyuz.
Yukarı orta gelir seviyeli ülke olarak değerlendiriliyoruz ve bu gruba giren 41 ülke içinde sıralamamız 39.
Yolsuzluk endeksinde 142 ülke içinde 71. sıradayız, temel haklar konusunda yine 142 arasında sıralamamız 133, utanç verici yani temel haklar tamamen ayaklar altında ülkemizde, hukuk yargılaması kalitesi sıralamasında 142 ülke içinde 119, ceza yargılaması kalitesi sıralamasında da 107. sıradayız, bu da yargımızın, HSK’nın düzeyi hakkında fikir veriyor.
İktidarın güç ve kullandığı yetkilerine anayasal, yasal sınırlamalar getirebilme alanında da 142 ülke içinde 137. sıradayız, bu son sıralama “tek adam” nitelemesinin ne anlama geldiğini çok net gösteriyor galiba çünkü gerçek bir demokratik hukuk devleti demek yürütme erkinin gücünün anayasal sınırlanması demek bir bakıma.
Durum bu.
Bu korkunç duruma ilişkin bakalım Adalet Bakanından bir yorum gelir mi, gerçekten çok merak ediyorum.
Bir de Özlem Zengin adlı bir AKP milletvekili var, TBMM’de AKP grup başkan vekili, hukukçu ama ikinci uzmanlık alanı Allah’ın gazabı konsepti, ekranda kulaklarımla işittim maalesef şöyle diyordu kendisine yöneltilen temel hak ve özgürlüklerle (133/142) ilişkin bir soruya: “Türkiye’de temel hak ve özgürlüklere ilişkin sadece türban yasağı sorunu vardı, biz geldik o sorunu da çözdük, artık Türkiye’de temel haklara ilişkin bir sorun kalmadı”.
Boşuna dememiş idim, “Allah akıl fikir versin” diye.
Eser Karakaş: Kadıköy Saint Joseph lisesi muzunu. 1978’de Boğaziçi Üniversitesi İİBF’den mezun oldu. Doktorasını 1985 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde yaptı. 1996’dan itibaren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü’nde profesör olarak ders verdi. Bahçeşehir Üniversitesi İİBF’de Dekanlık yaptı. 2016 yılında 675 sayılı KHK ile ihraç edildi. 2008 yılından itibaren Strasbourg Üniversitesi Science Po’da misafir öğretim görevlisi olarak bulunuyor.
