‘’Bizi yok edecekler şunlardır: İlkesiz siyaset; vicdanı sollayan eğlence; çalışmadan zenginlik; bilgili ama karaktersiz insanlar; ahlâktan yoksun bir iş dünyası; insan sevgisini alt plana itmiş bilim; özveriden yoksun bir din anlayışı.’’

Mahatma Gandhi

Seçime doğru artık sular iyice ısındı. Geçen haftanın en önemli gündemi, hiç kuşkusuz vekil adayların belirlenmesi ve listelerin YSK’ya bildirilmesiydi. İktidar yapısı ve yeni bir muhalefeti örgütlemek için mücadele veren siyasi yapılar, son dakikaya kadar büyük bir yoğunluk yaşadı. Bu yoğunluğa tartışmalar da eşlik etti. Ben de bu seçim gündemine değinerek, az bırakılan halklardan gösterilen adayları kendi penceremden kısaca tanıtmaya ve durumlarını anlatmaya çalışacağım.

Cumhur İttifakı

İktidar yapısının aday listesi oluşturması muhtemelen diğer siyasi yapılara göre daha kolay olmuştur. Listedeki adaylara bakınca, partinin tek ve yegâne lideri Sayın Erdoğan’ın etkisi çok net görülüyor. AK Parti, Ermeni toplumundan Sevan Sıvacıoğlu’nu İstanbul 2. Bölge dokuzuncu sırada aday gösterdi. AK Parti’de MKYK üyesi olan Sıvacıoğlu, görevde olduğu süre zarfında dışa dönük siyasi bir irade sunmak yerine vakıflarla, patrikhanelerle daha fazla ilişkide olmaya çabaladı. AK Parti tarafından kendisine verilen bu görevi, AK Parti siyasi perspektifine uygun bir şekilde yerine getirmiş olmalı ki seçilme şansı yüksek olan Ermeni aday olarak listelerde yerini alıyor.

Millet İttifakı

Gelelim Millet İttifakı’na. Özellikle Millet İttifakı’nın çok bileşenli seçim listesi oluşturması, sanırım neredeyse hükümeti kurmaktan bile daha zor olmalı. Vekil aday adaylarının mücadeleleri bir yanıyla demokrasi açısından çok değerli. Aslında liste oluşturma şekli bile bu meçhul seçim sisteminin ne kadar yanlış olduğunu açık bir şekilde gösteriyor. Daha önceki yazılarımda değindiğim gibi Ermenistan – Türkiye normalleşme süreci ve Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun helalleşme çıkışından dolayı CHP listelerinde seçilebilir yerlerden Ermeni vekil adayları beklentisi aslında fazlaydı. Geçmiş dönemlerde İstanbul 2.Bölge 1. sıradan aday gösterilen sevgili Selina Doğan sonrası benzer bir çıkış beklentisi Ermeni toplumunda gözlemleniyordu. Ne yazık ki bu beklentimiz karşılık bulmadı.

Buna rağmen yine de CHP’ye yıllarca hizmet etmiş bir kadın arkadaşımız Margart Dikme 3. Bölge 23. sıradan aday gösterildi. Sıra açısından seçilmesi zor bir yerden aday gösterilen sevgili Dikme, geçmişte az bırakılan toplumlar için gösterdiği çabayı eminim bu seçim adaylığında da gösterecektir. Bu açıdan seçim sürecindeki çalışmalarını bile başta Ermeni toplumu olmak üzere az bırakılan tüm halklar için çok kıymetli görüyorum. Bu değerli misyonu bugüne kadar yerine getirdiği gibi yine yerine getireceğinden kendi namıma hiç şüphem yok.

Emek ve Özgürlük İttifakı

Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenlerinden TİP, çok tartışmalı bir şekilde seçime kendi listesiyle girdi. Parti, ünlü isimlere listelerinde yer vererek ciddi bir gündem yarattı. Seçim günü bu gündemin halklar nezdinde ne kadar karşılık bulacağı merak konusu.

TİP, Ermeni ve Rum arkadaşlarımızı listelerinden aday gösterdi. Bu adaylardan bir tanesi, coğrafyamızın sol, sosyalist tarihinin önemli isimlerinden olan Masis Kürkçügil. Kürkçügil İstanbul 2. Bölge 13'üncü sıradan aday gösterilmiş. Yayınevi sahibi ve birçok önemli kitabın yazarı olan Masis Kürkçigil, sadece Ermeni toplumu için değil, Türkiye ve dünya sol hareketi için de önemli bir isim. Siyasi birikimi ve duruşu çok net olan Kürkçigil, seçim sürecinde eminim adından çok söz ettirecek isimlerden. Masis Engerin/ yoldaşın seçim sürecindeki çalışma ve konuşmalarının, ders niteliğinde olacağını şimdiden söylemeliyim. Özellikle takip edilmesini öneririm.

Diğer TİP adayı yine önemli bir isim olan arkadaşımız, Rum halkından Foti Benlisoy. Benlisoy, birçok önemli kitabın yazarı aynı zamanda. Özellikle tarihsel gerçekleri sol perspektifle değerlendiren Benlisoy, neredeyse 2.500 kişi kalmış Rumların temsiliyetini adaylığı sürecinde gündeme getirecek. Foti arkadaşımız, toplumlar arası diyalog adına bu seçim sürecini en iyi değerlendirecek arkadaşlarımızdan olacaktır.

TİP, barajı geçmeyi başarabilir mi bilemiyorum ama iki önemli ismi aday göstermesinin, Az bırakılan halklar ve sol cenah adına önemli bir adım olduğunu söyleyebilirim. Her iki yoldaşımıza da selam olsun.

Yeşil Sol Parti’ye gelirsek; vekil listesi çok ses getirdi. Bazı isimler eleştirilse de net bir siyasi akıldan çıktığı çok belli olan bir strateji ile yola çıkıldığı aşikâr. Bu akıl seçim sonrası elbette meyvelerini verecektir. Bileşenlerle kurulmuş partide liste oluşturmanın çok kolay olmadığını gördük. Bu açıdan baktığımızda, oluşan listenin ülke demokrasisi açısından da öneminin büyük olduğu yadsınamaz.

Bana göre az bırakılan halkların en fazla oy verdiği siyasi yapı HDP, kapatılma riski olduğu için malumunuz, bileşen Yeşil Sol Parti çatısında seçimlere girecek. Az bırakılan halklardan iki Asuri/ Süryani ve bir Ezidi vekil adayı, Yeşil Sol Parti listesinde yerini aldı.

Bu adaylardan bir tanesi de seçilme ihtimali çok yüksek olan Süryani cemaati mensubu George Arslan. Arslan, Mardin 4. sıradan aday. Kadim bir halkın temsilcisinin Meclis sıralarında yer alması önemli.

Diğer Asuri/ Süryani aday ise Edip Aslan. Aslan, İstanbul 3. Bölge 10. sıradan aday gösterildi. Yıllardır yakından tanıdığım Aslan, HDK’de halklar inançlar üzerinde hali hazırda birlikte çalıştığım yol arkadaşım. Edip Aslan, sessiz sedasız çalışan değerli bir parti emekçisi olmasının yanı sıra Mezopotamya’nın kültürünü çok iyi özümsemiş bir arkadaştır. Anadili dışında coğrafyanın dillerine hâkim olması, eminim seçim sürecinde kendisini öne çıkaran özellikler olacak.

Son olarak Azad Barış’tan söz etmek istiyorum. Azad, bu coğrafyanın kadim inançlarından olan Ezidi toplumun evladı. Neredeyse yok denecek kadar az kalmış bir toplumun temsilcisi. Tarihsel olarak büyük acılar yaşamışlar. Azad Barış, yıllardır çalışmalarıyla tarihsel birikimini imkânı ölçüsünde aktardı. Deneyimli bir politikacı olan Azad Barış, HDP‘de Basından Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcılığı, MYK ve Parti Meclis görevlerin bulundu. Diyarbakır 10. sıradan aday olan Azad Barış, seçilme ihtimali olan adaylar arasında. Tüm aday dostlarıma başarılar dilerim.

Birazda genel görüşümü dillendireyim. Hiç inkâr edemeyeceğim, bu süreçte Yeşil Sol Parti listelerinde Ermeni adayın olmaması beni ve tüm toplumu üzdü. Eminim ileride telafisi yapılacaktır. Bu nedenle seçilecek vekillerin tarihsel açıdan görevleri çok fazla.

Bu yazımda az bırakılan halkların ve inançların adaylarını kendi penceremden anlattım. Önceki yazılarımda da ifade ettiğim gibi özellikle bu süreçte Ermeni vekil adayları çok önemliydi. Ne yazık ki Meclis’te bugün ki meclis vekil dağılımında muhalif yapılarda siyaset yapan vekiller arasında bizim temsiliyetimiz olmayacak. AK Parti’nin Ermeni adayının, siyaset hattını nasıl bir çizgiyle belirleyeceği ise bilinmez. Umuyorum ve ümit ediyorum ki özellikle Emek ve Özgürlük İttifakı vekilleri, bizlerin iradelerini Meclis’te en iyi şekilde yansıtacak.

Seçim sonuçlanana kadar ısrarla vurgulayacağım, cehennemin kapısını kapamaya az kaldı ve ‘ama’sız, ‘fakat’sız şekilde seçime motive olmak en önemli görevimiz.

***

Hüda Kaya’ya özel teşekkür

Paskalya Yortusu’nu kutlayan inanç kurumlarını, HDK Halklar İnançlar temsilcileri olarak vekilimiz Hüda Kaya ile geçen pazar günü ziyaret ettik. Katolik Ermeni Patrikhanesi, Keldani Katolik Patrikhanesi ve Süryani Katolik Kilisesi ruhanileri ve vakıf üyeleriyle güzel sohbetler yapıldı. İnançlar arası köprü kurma görevini Meclis’te en iyi şekilde temsil eden değerli dostum, vekilim Hüda Kaya’ya emekleri için özel özel olarak teşekkür ederim. Bizlerin önüne konulan duvarları elbet birlikte yıkacağız.

Murad Mıhçı: Ermeni yazar, siyasetçi, aktivist. 1975’te İstanbul'da doğdu. 2010’da Eşitlik ve Demokrasi Partisi Parti Meclis üyesi oldu. 2014’te İstanbul Halkların Demokratik Partisi İl yönetiminde görev alıp basın sözcüsü görevini yürüttü. 2015 yılında yapılan 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde HDP İstanbul 1. Bölge Vekil adayı oldu. 2016 ve 2017 'de Halkların Demokratik Partisi 2 Kongresi’nde Parti Meclis ve Merkez Yürütme Kurul üyesi görevlerini üstlendi. Halklar İnançlar ve Genişleme Komisyonlarında çalışma yürüttü. Turnusol, Agos Gazetesi (misafir yazar), Demokrat Haber'de yazarlık yaptı. ''Yeniden İnşa Et '' kitap yazarlarından.