Baskın Oran
Seçim şokundaki Rejim inadına sertleşiyor
CB Erdoğan, 31 Mart seçimlerinden üç gün sonra (3 Nisan) nihayet bir iftarda konuştuğunda özet olarak “Terörle mücadeleyi demokratikleşmeden, demokratikleşmeyi de ekonomiden bağımsız görmüyoruz” diyerek ‘çarpışarak geri çekileceğim’ sinyalini veriyordu sanki.
Ama iki hafta sonra, 17 Nisan’da TBMM AKP Grubu’nda söyledikleri, bu sinyalin sadece “çarpışarak” biçiminde anlaşılması gerektiğini söylüyor:
“Bunun bir yerel seçim olduğunu unutup şımaranlar, farklı heveslere kapılan zavallılar olduğunu görüyoruz. 81 ilimizde tek bir iktidar vardır o da 14-28 Mayıs'ta milletin ülkeyi yönetme vazifesi verdiği Cumhurbaşkanı ve Kabinesidir (…) Herkes şunu çok iyi bilsin; biz bitti demeden hiçbir şey bitmez. Arızaları giderir, eksikleri düzeltir yolumuza devam ederiz”.
***
Otuz günlük Nisan haberlerinden seçtiğim “Kötüye gidiş alametleri” dosyam 4,5 sayfa tuttu. “İyiye gidiş alametleri” ise, RTÜK’ün TRT haberlerinin tek taraflı oluşunu inceleme kararı aldığına ilişkin 1 haberle sınırlı kaldı. Ve o haberden de şu âna kadar sıfır sonuç çıktı.
Taksim’in 1 Mayıs’a yine kapatılması rezaleti zaten her şeyin özü ve özeti, ama onu sona bırakalım ve konulara ayırarak Nisan’ı gözden geçirelim.
***
1) Önce, Kürtler konusu. Çünkü CB Erdoğan “Terörle mücadele” derken İslamcı IŞİD’i kastetmiyor; sadece Kürtleri kastediyor:
2 Nisan: Van Belediyesi’ni kazanan DEP’li Abdullah Zeydan’ın iptal edilen mazbatası kitlesel tepki üzerine geri verildi.
17 Nisan: IŞİD’in Kürt örgütü YDG’ye Suriye Kobani’de saldırması üzerine çıkan çatışmalar Kobani Davası’na yol açtı. Aralarında eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 36 kişiye Nisan 2023’te en az 1 kez ağırlaştırılmış müebbet istenmiş davada yine karar ve tahliye çıkmadı.
20 Nisan: İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Diyarbakır Sur Belediyesi’ndeki mazbata töreninde Atatürk ve Erdoğan’ın fotoğraflarına hakaret edildiğini söyleyerek, adli soruşturma başlatıldığını açıkladı. Bu hakaretleri yapanın, kalabalık gördüğü her yere gittiği bilinen ve İnönü Üniversitesi Sağlık Kurulu’ndan %50 zihinsel engelli raporu bulunan, partiyle ilgisiz birisi olduğu anlaşıldı. Kişi tutuklandı.
23 Nisan: 1990'larda dönemin Başbakanı Çiller'in "Elimizde 60 kişilik liste var" açıklamasının ardından Kürt iş insanlarına yönelik infazların başladığı sürece ilişkin, MGK toplantısında jandarmaya verilen emrin resmî belgesi kağıt hurdacısında ortaya çıktı Olay konusunda herhangi bir resmî açıklama yapılmadı.
24 Nisan: CB Erdoğan’ın danışmanlarından Oktay Saral, CHP Seyhan Belediye Başkanı Oya Tekin’in DEM Parti Seyhan ilçesine Ocak’ta yaptığı ziyarette çekilmiş, duvarda Öcalan’ın resminin yer aldığı bir toplantı fotoğrafı paylaştı. Fotoğrafın montaj olduğu ortaya çıkınca paylaşımını sildi.
24 Nisan: Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin "kapatılması” çağrısı yaptığı DEM Parti’yle ilgili olarak, “HDP terörle arasında mesafe koyamadı, terör eylemlerini destekleyen mahiyette söylemleri oldu. Bu nedenle HDP için dava açıldı. DEM Parti de araya mesafe koymazsa terörü destekleyen birtakım faaliyetlerde olursa, [dava açılması] kaçınılmaz olur” dedi.
24 Nisan: DEM Parti Batman İl Örgütü binası epostayla gönderilen bir ihbar üzerine basıldı: “Açık camdan gördüm. İçerde PKK bayrakları ve terörist resimleri asılıydı, Abdullah Öcalan’ın fotoğrafı vardı. Ve oradaki kişiler kitap okuyorlardı, terörist kitaplarıydı muhtemelen. Bunlar terörist şarkıları dinliyorlardı. Ben devletimi seviyorum lütfen bunlara gereken yapılsın. İsmim gizli kalsın lütfen”
29 Nisan: DEM Parti’nin kazandığı Ağrı Belediyesi hacizle karşı karşıya. Belediye’nin hesabı, AKP'li önceki yönetimin borcu nedeniyle bloke edildi.
Bu haberler, Rejim’in yeni kayyım atamaları için prova yaptığını düşündürüyor.
***
2) Din konusu:
16 Nisan: MEB İlçe Şube Müdürü Engin Aktaş, Ordu Çaybaşı’da denetim için gittiği Süleymancılara bağlı yurtta, cemaat üyelerinin saldırısına uğrayarak 7 gün iş göremezlik raporu aldı.
20 Nisan: Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2024-2028 Stratejik Planı’nda “Seküler anlayışın toplum üzerindeki etkilerinin geleneksel değerlerimizin gelecek nesillere aktarılmasında olumsuz yansımaları olmaktadır” denilen raporda, bu riske karşı “Manevi değerlerin güçlendirilmesine yönelik çalışmaların artırılması gerektiği” ifade edildi
28 Nisan: “Kreş görünümlü sıbyan mektepleri”. Din dersine çocuklarını sokmak istemeyen veliler, arkadaşları tarafından dışlanan çocuklarının itirazlarıyla karşılaşıyorlar.
28 Nisan: MEB’in yeni müfredat taslağında, Fen Bilgisi derslerinin 4. sınıfta “Peygamber sevgisi”, 5. sınıfta da “Tevhid” (Allah’ın birliği) inancıyla pekiştirilmesi öngörüldü
***
3) Filistin konusu:
6 Nisan: İsrail’le ticaretin durdurulmasını isteyen gençler İstanbul Beyoğlu’nda dövülerek gözaltına alındı.
13 Nisan: 'İsrail'e jet yakıtı satmışlar' diyen akademisyen Evren Barış Yavuz "terör örgütü propagandası yapmak" ve "yanıltıcı bilgiyi yaymak"tan tutuklandı.
20 Nisan: AKP Gn. Bşk. Yd. Nihat Zeybekci, "Yani eyvallah, İsrail'in Müslümanlara yaptığı bebek katliamını nefretle kınıyoruz. Ama diğer taraftan da ticaretin hiç kimseye zarar vermeyen bölümleriyle ilgili de, İsrail serbest ticaret anlaşmamızın olduğu bir ülke. 6 satıp 1 aldığımız bir ülke" dedi
***
4) Ekonomi ve tasarruf:
29 Nisan: Beşevler’deki Saray’da Ocak-Mart 2024 döneminde aylık ortalama harcama 740,3 milyon TL, günlük harcama 24,6 milyon TL, saatlik harcama 1 milyon TL, dakikalık harcama 17.083 TL olarak gerçekleşti. Başka bir ifadeyle dakikada 1 asgari ücret harcandı. Buna göre bu üç aylık dönemde toplam 2 milyar 221 milyon TL harcanmış oldu
29 Nisan: CİMER, Cumhurbaşkanlığı'nda kaç danışmanın görev yaptığı sorusunu, bilgi edinme hakkı kapsamı dışında olduğu gerekçesiyle yanıtsız bıraktı.
30 Nisan: Ekim 2022’de Birgün gazetesinin sorduğu “Cumhurbaşkanlığı’na ait kaç uçak ve helikopter var?” sualine CİMER 17 ay sonra “İhtiyaç duyulan miktarda araç bulunmaktadır” cevabını vermişti. CB Yrd. Fuat Oktay’ın açıkladığı kadarıyla envanterine kayıtlı 8 uçağı olduğu öğrenilen Cumhurbaşkanlığı’nın, kiralık olanlar hariç Haziran 2018’de 214 olan otomobil adedi, 2024’te, 37’si zırhlı olmak üzere 461’e yükseldi.
***
5) Baskılar, cezalar ve cezasızlıklar:
17 Nisan: CHP Grubunun, 15 Temmuz sonrasında dağıtılan silahlar ile bu süreçten sonra oluştuğu ifade edilen ülkedeki mafya düzeninin tespiti için verdiği Meclis araştırma önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
22 Nisan: %61 engelli Makbule Özer, Adli Tıp’ın verdiği “cezaevinde kalabilir” raporunun ardından cezaevine konuldu. 83 yaşındaki M. Özer, Van'da 'örgüte yardım etmek"ten 2 yıl 1 ay hapis cezası almıştı
23 Nisan: 2018’de eski AKP Milletvekili İbrahim Halil Yıldız’ın koruma ve yakınları tarafından eşi ve iki oğlu öldürülen Emine Şenyaşar, Urfa'da Adliye önünde 846 gün “Adalet Nöbeti” tuttuktan sonra eylemini Ankara'da Adalet Bakanlığı önüne taşımıştı. Buradaki eylemini 84. gününde sürdürmekte olan E. Şenyaşar hakkında 31 soruşturma başlatılmış, bunlardan 11'i davaya dönüştürülmüştü. Şimdi de Urfa Başsavcılığı, ağıt yakarken söylediği sözlerden dolayı “Cumhurbaşkanına hakaret”ten Şenyaşar hakkında dava açtı.
23 Nisan: İstanbul ve Ankara'da ev baskınları: Gözaltına alınan 7 gazeteciye için avukat görüş kısıtlaması getirildi.
26 Nisan: Kasım 2022’de İstiklal Caddesi’nde bomba patlatarak 6 kişinin ölümüne ve onlarca insanın yaralanmasına yol açan yabancı kadına 7 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 1.794 yıl hapis cezası verildi. Mahkeme kararında, “Sanık Ahlam Albashir hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan cezalandırılması talebiyle kamu davası açılmış ise de; söz konusu suçun devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma suçu içerisinde eridiği” gerekçesiyle üyelikten hüküm kurulmadı. Yani örgüt üyeliği söz konusu edilmedi
29 Nisan: Eski Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi'nin Sur ilçesinde vurularak öldürülmesine ilişkin davada, Savcılık tutuksuz yargılanan üç polisin beraatını talep etti.
***
Birçoklarının yanı sıra Can Atalay, Osman Kavala, Selahattin Demirtaş gibiler fî tarihinden beri cezaevinde tutuklu kalmaya devam ediyorlar. Bu arada Hollanda Parlamentosu, Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’la ilgili AİHM kararlarına uymayan Türkiye’ye gümrük yaptırımı uygulanmasını kabul etti.
Tek Adam Rejimi’nin seçimden sonra düzelmek yerine fena sertleştiğinin en vahim ve mantıksız örneği, 1 Mayıs’ın Taksim’de yasaklanması oldu.
Çünkü bu valilik yasaklamalarını 15.12.2023 tarihinde anayasa ihlali ilan eden ve tazminata hükmeden AYM kararından sonra CHP de Taksim’e yürüyeceğini ilan etti.
Avukat Turgut Kazan’ın ayrıntısıyla yazdığı bu büyük hatayı seçim yenilgisinden sonra yapabilen bir iktidardan daha neler beklenebileceğini bilemiyorum.
Şimdi Rejim bütün bu hataları perdelemek için, Murat Yetkin’in tanımıyla “sis bombası” atmaya çalışıyor: Bir “Yerli ve milli ve sivil” anayasa önerisi.
Not: Unutmadan yazayım, Rejim yeni anayasanın kabulü için bir de horoz şekeri öneriyor: “Partisiz cumhurbaşkanı”. Sanki AKP’de Erdoğan’dan başkası varmış da bişey değişecekmiş gibi…
Baskın Oran: 1945 İzmir. Uluslararası ilişkiler emekli profesörü. Özellikle azınlıklar üzerine çalışıyor. 1968’de bitirdiği SBF’de (Mülkiye) asistanken 1971 ve 1980 cuntaları tarafından toplam 9 yıl üniversiteden atıldı, her seferinde Danıştay’da kazanarak döndü. 1999-2009 arasında Avrupa Konseyi ECRI nezdinde ulusal irtibat görevlisi idi. Ekim 2004’te Başbakanlık İHDK’nın Azınlık ve Kültürel Haklar Raporu’nu yazınca mahkemeye verildi ve beraat etti. 2006’da erken emekliliğini isteyerek Oxford (2006) ve Harvard’da (2009) dizi konferanslar verdi. Aralık 2008’de Ermenilerden Özür Kampanyası’nı başlatan 4 kişi arasında yer aldı. Genelkurmay başkanına (2009), cumhurbaşkanına (2017) ve içişleri bakanına (2018) davalar açtı ve kaybetti. Nisan 2013’te Kürt Barışı çerçevesinde Akil İnsanlar Ege heyetinde bulundu. Ocak 2016’da 1.128 akademisyenin Bu Suça Ortak Olmayacağız bildirisini imzalayanlardan biriydi. Mülkiye’deki lisansüstü dersleri Temmuz 2016’daki OHAL’den sonra kaldırıldı. 1985’te başlayan haftalık yazıları günümüzde Agos ve Artı Gerçek’de çıkıyor. 90’ı aşkın bilimsel makalesi ve 3’ü yurt dışında da olmak üzere 26 kitabı yayınlandı (https://baskinoran.com/).