mahallelerde gece bekçileri uygulamasını, yılar sonra tekrar gündeme getiren yasal düzenleme meclisten geçti.

bu alanda 40 bin kişinin istihdam edilmesi öngörülüyor. sosyal hakları, kıyafet, edevat vb. masraflar düşünüldüğünde… vatandaş olarak kesemize bereket diyebiliyorum. farklı kaynaklarda bekçilerin alacakları ücretle ilgili farklı bilgiler var ama hemen hepsi 4 bin liranın üzerinde rakamlar veriyor bekcialimi.com sitesi, eşi çalışmayanlara ve çocuklulara verilecek ek ödemelerle, iki çocuklu bir bekçi ücretinin 4.970 lira olacağını, "örneğin hakkâri’de" görev yapanlara 290 lira ek ödeme yapılacağını söylüyor. aynı site, bekçilerin kendi memleketlerinde görev yapacaklarını da yazmış. bu bilgiye başka bir yerde rastlamadım. ancak en az ücret kadar cazip olan nokta, haftada 40 saat çalışma! hayatım boyunca haftada sadece kırk saat çalıştığımı hatırlamıyorum. bekçilerin mesaisi saat 18.00-19.00 sularında başlayacak ve sabah 06.00-07.00 arasında bitecek. mahalle ve çarşı bekçisi olarak kadınların da istihdam edileceğine dair bir şey göremedim.

resmi gazete’ye göre, bekçi alımlarında "şehit veya vazife malulü eş veya çocuklarına" bir kontenjan açılacak. "emniyet teşkilatı, jandarma genel komutanlığı, sahil güvenlik komutanlığı, tsk personeli şehit veya vazife malullerinin eş veya çocukları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı terörle mücadele kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) ve (j) bentleri kapsamında olanların eş veya çocuklarına kontenjan, polis memuru istihdamında da var. devletin bu insanlara iş sağlamak istemesi anlaşılır bir şey ancak böyle travmalar yaşamış, intikam arzusu içinde olabilecek insanların silahlı kollukta görevlendirilmesi kabul edilebilir değil. 

bekçilerin silah kullanma ve dışarıdan, elle üst arama yetkisi var, yani ceketinizi çıkartmanızı isteyemez, elini ceplerinize sokamaz. aynı şekilde, aracınızın dışarıdan görülmeyen herhangi bir yerini açtırma yetkisi de yok. 

türkiye’de geceleri, her mahallede polis arabaları devriye geziyor; jandarma alanına giren yerlerde de jandarmalar. bekçilerin resmi gazete’de belirtilen görevlerinden hangisini onlar gerçekleştiremez, kararı size bırakıyorum:

a) Yolda hastalanan, kazaya uğrayan, düşüp kalan ve genel durumu itibarıyla yardıma muhtaç olanlara yardım etmek,

b) Yardıma ihtiyaç duyduğu değerlendirilen, şiddet mağduru veya şiddete ya da istismara uğrama riski taşıyan kadın ve çocukları, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yakın genel kolluk birimlerine teslim etmek,

c) Bir semt, yer, yol veya sokak sormak için başvuranlara gerekli bilgiyi vermek,

ç) Doğum, ölüm, hastalık, kaza, yangın veya afet gibi önemli ve acele hâller sebebiyle, yapılacak yardım isteklerinden gücü dâhilinde olanları öncelikle yerine getirmek,

d) Büyük tehlike arz eden yangın ve su baskını gibi afetlerde mahalle sakinlerini derhal uyarmak,

e) Toplum sağlığını ve güvenliğini tehdit eden bir hayvana rastlanıldığında verebileceği zararları engellemek için kişileri alandan uzaklaştırmak, ilgili genel kolluk ve belediyeyi durumdan haberdar etmek,

a) Görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede devriye hizmeti yürütmek,

b) Görev bölgeleri içinde bulunan konut, iş yeri ve araçlar gibi malların korunmasında sahipleri tarafından noksan alınan tedbirleri tamamlattırmak,

c) Görev saatleri içerisinde vâkıf oldukları şüpheli durum veya kişileri bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirmek,

ç) Kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların önlenmesi amacıyla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici tedbirleri almak,

d) Görev bölgeleri içinde uyuşturucu madde imal edildiği, satıldığı veya kullanıldığından, kumar oynandığından ya da fuhuş yapıldığından şüphe edilen yerleri bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirmek,

e) Kişilerin can, mal ve ırzına yönelik saldırı ve tehditleri önlemek ve genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar gerekli tedbirleri almak,

f) Mahalle sakinlerini etkileyen elektrik, su, doğalgaz, kanalizasyon gibi arızaları, bağlı bulunduğu genel kolluk birimleri ile ilgili kurum ve kuruluşlara bildirmek ve görevli ekipler gelinceye kadar gerekli önleyici tedbirleri almak,

g) Halkın sükûn ve istirahatini bozanları ve başkalarını rahatsız edenleri engellemek,

ğ) Sokak, geçit ve meydanları tıkayarak trafiğe mâni olan taşıtların ve diğer engellerin kaldırılmasını sağlamak ve gerektiğinde bağlı bulunduğu genel kolluk birimlerine bildirmek,

h) Yangın, deprem, su baskını gibi afet ve tehlikelerde genel kolluğu bilgilendirmek ve görevli ekipler gelinceye kadar gerekli önleyici tedbirleri almak,

a) Bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek,

b) Suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,

c) Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek,

ç) Kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya mal varlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek…

biliyorsunuz, türkiye’de daha önce de bekçiler vardı ve parklarda sohbet eden çiftleri, başlarında ebeveynleri olmadan oturan gençleri canlarından bezdirirlerdi. çünkü aileyi tek sosyalleşme birimi olarak görür, -el ele gezmek de dahil olmak üzere- evlilikdışı her ilişkiyi fuhuş olarak değerlendirirlerdi. zaman zaman işi, ailelerinden gizli görüşen gençleri tehdit ederek para sızdırmaya kalkmak gibi suiistimallere vardırdıkları da olurdu. yalnız yaşayan kadın sayısının çok az olduğu bir dönemden söz ediyorum!

seks işçiliğiyle ilgili tartışmalar bu yazının sınırlarını aşar ancak şunu hatırlamakta yarar var, türkiye’de fuhuş yasak değil, bunu düzenleyen yasalardaki muğlaklık seks işçilerine zarar vermenin ve tüm kadınların hayatını denetlemenin bir aracı.

bir "yerde" fuhuş yapıldığından nasıl şüphe edilebilir? bekçiler, partnerle müşteriyi birbirinden nasıl ayıracak?  aynı şekilde, bir evde kumar oynandığını nasıl tespit edecek? iki ailenin bir araya gelip parasına okey çevirmesi yasak mı? benzer bir durum uyuşturucu üretimi için de geçerli. diyelim bir karı koca, abdurrahman dilipak’ı ziyadesiyle ciddiye almış ve evlerinde saksı saksı kenevir yetiştiriyor. elindeki tek istihbarat aracı mahallede devriye gezmek olan bekçi, mahremiyeti çiğnemeden, bütün bunlardan nasıl haberdar olabilir? bir de "suçun ve kabahatin işlenmesini önleme" görevi var, bundan daha muğlak, bundan daha suiistimale açık bir şey duydunuz mu?

özel alanın ihlaline çok açık bu uygulamalara hukukçulardan, kadın ve lgbti+ hareketlerinden başka itiraz edenler de olacağını umuyorum.