Mehmet Altan
1999 yılının 'Mahzurlu' kelimeleri…
25 Kasım 1998’de Mesut Yılmaz hükümeti düştü.
7 Ocak’ta Demirel yeni hükümeti kurma görevini DSP başkanı Bülent Ecevit’e verdi.
17 Ocak’ta da Ecevit başkanlığında bir azınlık hükümeti kuruldu. Hedef, ülkeyi yeni seçimlere götürmekti.
***
18 Nisan’da yapılan genel seçimlerde DSP oyların % 22,17’sini alarak 137, MHP % 17,98’le 129, ANAP % 13,22’yle 86, DYP % 12,03’le 85 milletvekili çıkardı.
Demirel yeni kabineyi kurmakla Bülent Ecevit’i görevlendirdi.
DSP başkanı da MHP ve ANAP’la bir koalisyon oluşturdu.
Ecevit’in başkanlığındaki hükümette MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz başbakan yardımcılıklarına getirildi.
Hükümet 9 Haziran’da Meclis’ten güvenoyu aldı.
***
1997 yılında başlayan "28 Şubat süreci", 1999 yılında da sürdü.
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre, 1999 yılında TCK’nın "devleti tahkir ve tazyif" suçunu tanımlayan 159. maddesi uyarınca açılan davalardan 113’ü beraat ve 101’i mahkumiyetle sonuçlandı.
"Halkı dil, din ve ırk esasına göre kin ve düşmanlığa tahrik etme" suçunu tanımlayan TCK’nın 312. maddesi uyarınca açılan davalardan 501’i sonuçlandı; bu davalardan 136’sında beraat, 246’sında mahkûmiyet kararı verildi.
"Halkı askerlikten soğutma suçu" ile ilgili TCK’nın 155. maddesi uyarınca da toplam 5 kişi hakkında dava açıldı.
1999 yılında bu suçla ilgili davalar sonuçlanmadı.
1999 yılında "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasasına muhalefet suçlamasıyla", 325'i 18 yaşın altında, 6.782 kişi hakkında dava açıldı.
Aynı gerekçeyle açılan 421 davadan 294’ü beraat ve 85’i mahkûmiyet kararıyla sonuçlandı.
***
Basın Yasası’na muhalefet suçlamasıyla ise 1999 yılında toplam 3.174 sanık hakkında 2.604 dava açıldı.
Bu gerekçeyle açılan toplam 3204 davadan 434’ü beraat, 1409’u mahkûmiyetle sonuçlandı.
Kısacası Türkiye gene bildiğimiz Türkiye’ydi…
***
Ama bence bütün bu gelişmelerin en çarpıcı olanı "sözcüklere yasak" getirilmesiydi…
İçişleri Bakanlığı, nisan ayında yayınladığı genelgeyle kamu kuruluşlarınca yapılacak basın açıklamaları ile kamuoyuna yansıyacak etkinliklerde bazı kavramların kullanılmasını yasakladı.
İçişleri Bakanlığı Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı’nın 26 Nisan 1999 tarih ve 096 sayılı yazısıyla TRT, Anadolu Ajansı ve ilgili kuruluşlara da gönderilen genelgeye göre, kullanılması "mahzurlu" görülen terimlerle, yerlerine kullanılması önerilen terimler şunlar:
Kullanılması "Mahzurlu" terimler Kullanılması Gereken Terimler
Gerilla (kır gerillası, şehir gerillası), asi Terörist, terörist unsur, eşkıya, haydut
Peşmerge, mülteci Kuzey Iraklılar, sığınmacılar
Kürt ulusal kurtuluş savaşı, özgürlük mücadelesi Terörist faaliyetler
PKK, KAWA, KUK, PKK terör örgütü, kanlı terör örgütü, cinayet şebekesi
Operasyon, temizlik harekatı, güvenlik harekatı Teröristlerin ve suçluların aranması, suçluların takibi
Komutan, vali, kaymakam Bir yetkili
Kürt, Kürt Türkleri, Kürt ırkı, Kürt vatandaşı Türk vatandaşı
Kürt soylular, Kürt kökenliler, Kürt soylu vatandaşlar, Kürt soyundan halk Türk vatandaşı, bölücü çevrelerce Kürt olarak isimlendirilen vatandaşlarımız
Geçici olarak silah bırakma, ateşkes Terörist faaliyetlere ara verme, silahlı terörist eylemleri geçici olarak durdurma
Barış çağrısı Terörist faaliyetlere geçici ara verme
Apo tazminatı, PKK tazminatı, terör-Kürt tazminatı Olağanüstü Hal Bölge görev tazminatı
Güney Kürdistan Kuzey Irak
Kuzey Kürdistan Türkiye'nin doğusu
Botan, Amed, Dersim, Serhat, ...... eyaleti Şırnak-Van-Hakkari yöresi, Bingöl-Muş-Diyarbakır yöresi, Erzincan-Tunceli-Elazığ yöresi
Botan (.....) komutanı, sorumlusu Teröristlerin yöre sorumlusu
Apo Terörist Öcalan
Milis Terör örgütüne yardım ve yataklık yapanlar, terörist işbirlikçisi
Örgüt üssü, kampı, karargahı (yurtiçinde) Terörist barınağı, terörist yuvası
Örgüt önderi, Örgüt lideri, PKK lideri, bölücü başı -bölücü elebaşı, Terörist başı, örgüt başı
Örgütün lider kadrosu - kadrosundan Terör örgütü sorumlularından
Bölücü terör örgütü, bölücü terör örgütü PKK Terör örgütü, terör örgütü PKK
Bölücü örgüt / bölücü Terör örgütü, terörist
Marksist - Leninist örgüt, Terör örgütü
Marksist - Leninist PKK Terör örgütü PKK
İnsanlığa karşı suç Terör suçu, cinayet - katliam suçu, toplu katliam suçu
Öcalan'ın Roma yürüyüşü Terörist başının Roma'ya / İtalya'ya sığınması
Boşaltılan köyler-yakılan köyler Terk edilen köyler, halkın terk ettiği köyler
Doğu ve Güneydoğu Anadolu halkı Türkiye'nin doğusundaki vatandaşlarımız
Sürgünde Kürt parlamentosu PKK terör örgütü güdümündeki toplantı
Kürt milletvekili-Kürt parlamentosu, Milletvekili-üyesi Terör örgüt elemanı
Kürt bayrağı, sözde Kürt bayrağı Terör örgütünün sembolü
ERNK bürosu Teröristlerin irtibat bürosu
ERNK – ARGK Terörist örgütün alt birimi
Ulusal Meclis-Eyalet Meclisi, ......nci Kongre Terörist toplantısı
Düşük (alçak) yoğunluklu savaş Terörle mücadele
Terörist timi-bölüğü vb. Terörist grubu
Kürt Devleti Kuzey Irak'taki oluşum
Kürt liderler-liderleri Kuzey Iraklı aşiret ağaları-reisleri
Kaynak: TİHV, 1999 Türkiye İnsan Hakları Raporu
***
Mahzurlu kelimeler arasında "barış" kelimesi de vardı…
"Barış çağrısı" İçişleri bakanlığı tarafından mahzurlu bulunuyor, bu tamlama yerine "terörist faaliyetlere ara verme"nin tercih edilmesi vurgulanıyordu…
Türkiye sorunları kalıcı bir şekilde çözme kabiliyetinden hep çok uzak…
Birçok köklü sorun evladiyelik, yıllardır var.
Dön dolaş hep aynı yerde…
Ama muhteşem birikim yaptığı bir konu var: "Algı" operasyonu.
Bir de "olgular" olmasa her şey güllük gülistanlık…