Erdoğan yönetimi (AKP iktidarı) “Orta Vadeli Plan” (OVP) ile üç yıllık ekonomik planını resmen ilan etti. Bizzat Erdoğan tarafından açıklanan OVP, içerik olarak bir IMF programıdır. IMF ile anlaşma imzalansa idi, herhalde IMF de bundan farklı bir program önermeyecekti.
Zaten OVP’nin ilanının hemen ardından Dünya Bankası’nın 18 milyar dolarlık yeni bir yatırım paketi açıklaması da buna işaret etmektedir. Bakan Mehmet Şimşek de twitter’dan Dünya Bankası’nın bu açıklamasını “OVP’nin başka bir onayı” olarak nitelemiştir. Erdoğan yönetimi IMF’siz IMF programı yürütmektedir.
OVP BİR VERGİ PROGRAMIDIR
OVP ağır bir vergi salma programıdır. Devletin halkın cebinden alacağı para misliyle artacaktır. Devletin vergi geliri 2023 yılında 4.2 trilyon lira olarak hedeflenirken; 2024’te (3 trilyon lira artışla!) 7.4 trilyona, 2025’te 9,5 trilyona, 2026’da ise 11.3 trilyona çıkartılıyor. Atalarımızın da dediği gibi: “Ekende yok, biçende yok, yiyende ortak Osmanlı!
OVP halkın gelir düzeyini ve alım gücünü bastırmayı amaçlamaktadır. Enflasyon tırmanırken en büyük kaybı ücretliler yaşamıştı. Şimdi enflasyonu düşürmek için yine ücretliler ezilecek. Bunun başlıca iki yöntemi OVP’de ilan edilmiştir.
İlkin, OVP’nin en önemli unsuru olarak, ücret zamları artık gerçekleşmiş enflasyona göre değil, hükümetin enflasyon hedefine göre yapılacaktır. Ki, son iki yılda, TÜİK’in açıkladığı enflasyon verisine göre yapılan zamlar dahi ücretli kesimde büyük kayıplara sebep olmuştu. Şimdi artık, hedeflenen enflasyona göre, yani maaşlara çok daha az zam yapılacak. Reel gelir kaybı artacak.
KREDİ MUSLUKLARI KAPATILACAK
İkinci olarak ise, kredi kartı harcamaları kısılacak. Kart limitleri azaltılacak, taksit sayıları düşürülecek, aylık asgari ödeme limitleri yükseltilecek. Mevcut durumda kredi kartları, yoksulun temel dayanağıdır. Kredi kartıyla harcayıp, üçte birlik asgari ödeme tutarını ödeyerek günü kurtarıyor emekçi haneler. Yani üç harcayıp bir ödüyor. Kalanı faize giriyor. Anlaşılan yeni dönemde hem ücretler reel olarak düşürülecek hem kart harcamaları azaltılacak. Böylece alım gücü azaltılıp talep kısılacak. Sanayici ve bankacı süper kârlarını korurken, ücretler bastırılacak. Son 5 yılda olağanüstü seviyede artan devlet harcamalarında da kesintiye gidilmeyecek “Pahalı devlet” sürecek.
OVP BİR ÖZELLEŞTİRME PROGRAMIDIR
OVP ile, üretilen ürünlerin dışarıya satışı hedeflenirken, iç tüketim düşürülecek. Böylece yabancı yatırım çekilecek. Ya da en azından hedeflenen bu.
OVP bir özelleştirme programıdır. 2023’te 12 trilyon liralık özelleştirme yapan iktidar, 2024’te bunun iki katından fazla, yani 25 trilyon, 2025’te 30 trilyon, 2026’da ise 35 trilyon özelleştirme geliri hedefliyor. Hangi kamu varlıklarının satılacağı ise henüz ilan edilmedi.
OVP, işçi sınıfının elinde kalan ender kazanımlardan birisi olan kıdem tazminatını da tırpanlıyor. Kıdem tazminatında gün sayısının 30’dan 15-20’ye düşürülmesi ve ödenen tazminatın getirisinin ise mali fonlara bağlanması öngörülüyor. Kıdem tazminatının fona devri ve böylece patronların yükünün (caydırıcılığının) azaltılması, Türkiye ile ilgili IMF taleplerinin en başında yer alıyordu zaten.
Yani kısacası OVP, Erdoğan-AKP iktidarının, uluslararası ve yerli sermaye tekellerinin çıkarları doğrultusunda hazırladığı, emek karşıtı bir programdır. Önümüzdeki üç yılda, emek ve sermaye arasındaki sınıf mücadelesinin yoğunlaşacağının habercisidir.
Alp Altınörs: Çevirmen, yazar, siyasal iktisatçı, düşünce işçisi. İngilizce, İspanyolca ve Rusça dillerinden çeviriler yapmakta ve bu dillerde araştırmalar yürütmektedir. "İmkânsız Sermaye- 21. Yüzyılda Kapitalizm, Sosyalizm ve Toplum" adlı kitabın yazarıdır. Uluslararası siyasal iktisat, uluslararası ilişkiler, filoloji ve tarih disiplinlerinde; SSCB, Çin Halk Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu tarihi, sosyalizmin sorunları ve 19. Yüzyıl Rus edebiyatı üzerine pek çok makalesi ve çevirisi bulunmaktadır. TED Ankara Koleji Lisesi'ni ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirmiştir. 2008 yılında İstanbul'da kurulan Nazım Hikmet Marksist Bilimler Akademisi'nin koordinatörlüğünü yürütmüş siyasal iktisat dersleri vermiştir. 2014-2016 yıllarında HDP Merkez Yürütme Kurulu'nda yer almıştır
