Ragıp Zarakolu
Hapisteki gazeteciler
Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın 2022 yılı başında verdiği sayılara göre profesyonel gazeteci olarak Kürt basınından 4 kişi, sol basından 7 kişi, F. Gülen basınından ise 12 kişi hapisteydi.
TGS’ye göre halen 38 gazeteci hapiste.
Haziran ayında Kürt gazetecilere yönelik 16 kişilik toplu tevkifat ile birinciliği Kürt basını aldı. Bu toplu tevkifatın asıl nedeni Suriye’ye yönelik büyük askeri operasyon hazırlığı idi. Bu operasyon Rusya ve ABD’nin izin vermemesi nedeniyle yapılamadı. Kabak Kürt basınının başına patladı.
Son durumda Kürt basınından şu anda 20 kişi cezaevinde.
Temmuz 2016’dan bu yana aralarında Özgür Gün TV, Jiyan TV, Azadi TV, Denge TV, HTV Hayat, İMC TV, TV 10, Zarok TV, Mezopotamya TV'nin de aralarında bulunduğu 18’si televizyon kanalı, 22’si radyo, 50’si gazete ve 20’si dergi olmak üzere en az 116 medya kapatıldı. Bunlar arasında ilk ve tek kadın haber ajansı JINHA ile ilk ve tek günlük Kürtçe yayın yapan gazete Azadiya Welat, DİHA da bulunuyordu.
I… Sol basının şampiyonu 21 yıl ile halen Bolu Cezaevi'nde kalan Odak dergisinin sahibi ve yazı işleri müdürü Erol Zavar. 2001 yılında DGM tarafından müebbet hapse mahkum edilmiş. Onu 19 yıldır hapiste olan ve halen Bakırköy Kadın Cezaevi'nde kalan Atılım Gazetesi editörü Hatice Duman izliyor. 2003 yılında DGM tarafından müebbet hapse mahkum edilmiş. 2004 yılında hapse giren Ekmek ve Adalet dergisi Ankara temsilcisi Mustafa Gök 18 yıldır hapiste. O da müebbetlik. Halen Burhaniye Cezaevi'nde kalıyor.
2010 yılında tutuklanan Mezitli FM Radyosu genel yayın yönetmeni Alevi kimlikli Mithat Algül 12 yıldır hapiste. Halen Adana F. Tipinde. 2013 yılında tutuklanan Mücadele Birliği dergisi yazı işleri müdürü Sami Tunca, Gezi protestoları sırasında tutuklanmış 9 yıldır hapiste. Halen, Tekirdağ Cezaevi'nde… O da müebbetlik, dergide yer verdiği yazılardan dolayı.
2018 yılında tutuklanan Halkın Günlüğü gazetesi muhabiri Sertan Önal ise 4 yıldır hapiste.
İlk olarak 2000 yılında tutuklanan Erdal Süsem, 2007 yılında serbest bırakıldı; ancak 4 yıl serbest kalabildi. Hapisteki yazarlara yer verdiği Eylül gazetesini çıkardıktan sonra tekrar tutuklandı. Toplam 18 yıldır hapiste ve müebbet hapse mahkum.
II… Kürt basınında en uzun süre hapis yatan 2009 yılında hapse giren Kenan Karavil. İlk kez 2000’de tutuklanan Karavil’in toplam hapisliği 18 yıla ulaştı. Radyo Dünya ve Azadiya Welat editörü. Halen Balıkesir Burhaniye Cezaevi'nde kalmakta. Özgür Halk Dergisi editörü Mahmut Gülecan ise 2010 yılından bu yana 12 yıldır hapiste. Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Nedim Türfent (Van Cezaevi), Abdulkadir Turay (Mardin E Tipi Cezaevi) 2016 yılından bu yana tutuklu. JinNews haber müdürü, Safiye Alagaş da 2016 yılından tutuklandı. 19 Kasım 2001’de Afganistan'da El Kaide tarafından öldürülen İtalyan kadın gazeteci Maria Grazia Cutuli adına verilen Uluslararası Basın ödülü sahibi kendisi. Belki asıl tutuklanma sebebi bu.
PİA Film Yapım kameraman ve sunucusu Abdurrahman Öncü, Mazlum Güler, Suat Doğuhan ve Elif Üngür, Mezapotamya Ajansı editörü ve muhabirleri Aziz Oruç, Ömer Çelik ve Lezgin Akdeniz; Xwebûn Gazetesi editör ve muhabirleri Mehmet Ali Ertaş, Mehmet Şahin, Zeynel Abidin Bulut; Pel Film Yapım yönetici ve sunucusu Suat Doğuhan ve Neşe Toprak; Özgür Gün TV editörü İbrahim Koyuncu, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği başkanı Serdar Altan da Haziran 2022’de tutuklandılar. (*)
III… F. Gülen basını olmakla suçlananlar 2016 yılında tutuklandılar. Yayın organları da kapatıldı. Zaman gazetesinden yazar Ali Ünal, görsel yayın yönetmeni Fevzi Yazıcı, yazı işleri müdürü Harun Çümen, Ankara temsilcisi Mustafa Ünal, editör Vahit Yazgan, Karşı gazetesinden imtiyaz sahibi Alaattin Akkaşoğlu, TRT’den haber koordinatörü Ali Ahmet Büken, Bugün gazetesinden muhabir Cihan Acar, yazar Gültekin Avcı, Fox TV'den editör Ercan Gün, Nokta dergisinden yazı işleri müdürü Murat Çapan
IV… Liberal basın olarak tanımlayabileceğimiz Taraf gazetesinden Mehmet Baransu ise, gizli devlet belgelerini açıkladığı gerekçesi ile 2015 yılında tutuklandı ve 36 yıl hapse mahkum oldu. Hakkında devam eden diğer davalarda da kendisi için ağır cezalar istenmekte.
(*) 2022 Haziranında tutuklanan Kürt gazetecilerine ilişkin olarak ayrıntılı bilgi için bk:
https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/263391-diyarbakir-da-tutuklanan-gazeteciler-kimdir ve https://m.bianet.org/bianet/medya/263493-tutuklanan-16-kurt-gazeteci-dunya-basininda