Coldplay ve Sting'den idam mahkumu İranlı rapçi Salehi için adalet çağrısı

Artı Gerçek - Aralarında Coldplay, Sting'in de bulunduğu 100'ün üzerinde kültür dünyası insanı ve hak savunucusu, İran'da rejim karşıtı protestolara destek verdiği gerekçesiyle idama mahkûm edilen rapçi Toomaj Salehi'nin serbest bırakılması çağrısında bulunan bir bildiriye imza attı.

Avukatının ifadesine göre, "başörtüsünü düzgün takmadığı" gerekçesiyle İran'da 2022'de ahlak polis tarafından gözaltına alınan ve polis gözetimindeyken ölen kürt kadın Jina Mahsa Amini'nin ölümünü takip eden aylarda düzenlenen "Jin Jiyan Azadi" (Kadın, Yaşam, Özgürlük) protestolarının destekçisi olan 33 yaşındaki rapçi, 24 Nisan'da İsfahan kentindeki bir mahkeme tarafından ölüm cezasına çarptırıldı.

Salehi İlk olarak Eylül 2022'de tutuklanmış ve 252 günü hücre hapsinde olmak üzere 1 yıl 21 gün cezaevinde kalmıştı. Cezaevinde geçirdiği süre boyunca "ağır işkence" gördüğünü anlatan rapçi, kefaletle serbest bırakıldıktan iki hafta sonra, Aralık 2023'te tekrar tutuklandı.

'CEZASI DERHAL VE KOŞULSUZ OLARAK BOZULSUN'

İfade özgürlüğünü savunmak üzere kurulmuş İngiltere merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan "Index on Censorship" tarafından hazırlanan ve Salehi'nin serbest bırakılması çağrısında bulunan bildiriye Little Mix'ten Jade Thirlwall, DJ Rob Da Bank, yazar Margaret Atwood ve tiyatrocu Roshi Nasehi de destek verdi.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Sanatçılar, müzisyenler, yazarlar ve önde gelen kültürel figürler olarak Toomaj Salehi ile dayanışma içindeyiz. Kendisine verilen idam cezasının derhal ve koşulsuz olarak bozulması ve diğer tüm suçlamaların düşürülmesiyle birlikte gecikmeksizin serbest bırakılması çağrısında bulunuyoruz. Sanatın eleştirmesine, provoke etmesine, sorgulamasına ve otoriteye meydan okumasına izin verilmelidir. Sanatçılar olarak bu bizim hem hakkımız hem de görevimizdir."

TAMARA BARSCHAK: DEMOKRASİ VE ADALETİN DESTEKÇİSİYİM

Instagram'da iki milyondan fazla takipçisi olan Salehi, Mouse Hole, Turkmenchay ve Pomegranate gibi rejimi eleştiren, yolsuzluğa dikkat çeken, işçiler ve kadınlar için daha iyi koşulları destekleyen isimler, protest parçalarla İran rejimine karşı daima muhalif oldular

Dilekçeyi imzalayan Londralı besteci ve piyanist Tamara Barschak da "Demokrasinin ve adaletin destekçisiyim ve baskıcı rejimlere tamamen karşıyım." diye konuştu. Barschak, Salehi'nin ölüm cezasını duyduğunda şok olduğunu belirterek özellikle müzik dünyasında konuya ilişkin farkındalığın arttırılması çağrısında bulundu.

'İNSANLARI BU REJİMİN BOYUTLARI KONUSUNDA UYARMALIYIZ'

Müzisyenleri Index on Censorship belgesini imzalamaya, Salehi hakkında şarkılar yazmaya ve davasını sosyal medyada tartışmaya teşvik eden Barschak, "İnsanları bu rejimin boyutları konusunda uyarmamız gerekiyor. Bir müzisyenin inançlarını ifade ettiği için idam tehdidi altında olması korkunç. Herkes bu konu hakkında konuşmalı; ben de bir müzisyen olarak internet üzerinden bu konu hakkında konuşmaya başlayacağım" dedi.

'SANATÇILAR TARİHSEL OLARAK HEDEF ALINMIŞTIR'

Bildiriyi imzalayanlardan bir diğeri olan İngiltere merkezli kampanya grubu Art Not Evidence'dan Elli Brazzill ise şunları söyledi: "Müzik yaptığı için verilen bu idam cezası dehşet verici bir adımdır. Sanatçılar tarihsel olarak hedef alınmıştır çünkü müzik ve sanat çok güçlü araçlardır. Müziğin, özellikle de isyan ya da protesto müziğinin sansürlenmesi dünya çapında binlerce yıl öncesine dayanıyor, ancak bunun için ölüm cezasına çarptırılmak hayal bile edilemez."

KÜRT RAPÇİ SAMAN YASİN DE İDAMA MAHKUM EDİLMİŞTİ, ŞİMDİ SÜRGÜNDE

Kürt-İranlı rapçi Saman Yasin de "Jin, Jiyan, Azadi" protestolarının ardından 2022 yılında İran'da tutuklanmış ve idama mahkûm edilmişti. Reform yanlısı haber kuruluşu IranWire'a göre, karar Aralık 2022'de bozuldu ve şimdi beş yıl sürgün cezasına çarptırıldı.

'İRAN ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI TAAHHÜTLERİNE BAĞLI KALMALI'

Index on Censorship'in yeni genel müdürü Jemimah Steinfeld, Salehi'nin serbest bırakılması için kuruluşun aldığı desteğin büyüklüğüne vurgu yaparak "Bu bildiriyi imzalayanların büyüklüğü ve çeşitliliği uluslararası kültür camiasına Toomaj'ın derhal serbest bırakılması gerektiği yönünde açık bir mesaj gönderiyor. Toomaj cesur ve zeki bir insan ve insanların onun arkasında bu şekilde birleştiğini görmek en hafif tabirle inanılmaz derecede onur verici... İran uluslararası insan hakları taahhütlerine bağlı kalmalıdır" dedi. (Kaynak: The Guardian)

Rejim karşıtı eylemlere destek veren İranlı rapçiye idam cezası