Ukrayna’nın bu yılki Oscar adayı Klondike’la yönetmen Maryna Er Gorbach, uzaktan izlediğimiz bir savaşın içine çekiyor bizi, kadrajının ve sinematografisinin incelikli gücüyle.

2014 yılında, Ukrayna’nın Donetsk bölgesindeki bir köyde açılan film, eve atılan bir bombanın duvarda açtığı büyük delikle film boyunca süren bir güvensizliği işaret ediyor.

İçerisi ile dışarısı ayrımının ortadan kalktığı, korunaklı yuva formundan, nereden neyin geleceği belirsiz bir hedefe dönüşen evde Irka ve Tolik çifti yaşar. Irka, doğacak ilk bebeklerine hazırlık yaparken düşen bombanın bebek arabasının tekerleklerini yamultmasına sinirlenir. Ve sanki filmin başında eve isabet eden bomba bir işaret olur. Irka’nın hiçbir surette köyünden ayrılmayacağının, bu konudaki istikrarlı inadının ilk işareti…

Bahçesindeki “hayatta kalan” domatesleri toplayıp konserveler yapan İrka, bu konserveleri stoklar ardiyeye. Her ne yapıyorsa sessizce yapar ve sanki savaş hiç onun gündemi değilmişçesine günlük rutinini sürdürmeye çalışır ve sadece bir kez, evin yıkılmış duvarını, onun renkli dünyasını tasvir eden, bombalama sonrası parçalanmış deniz manzaralı duvar kâğıdını silerken ağlar. Irka’nın dirimi, inadı, yaşamı normal halde sürdürmekteki ısrarı etkileyici bir dişil yaratım örneği. Ölümlere, kaygı veren bombalamalara rağmen, doğacak bebeğinin yaşamını tesis etme çabası, tıpkı diğer türlerde de olduğu gibi, dişilin gücünü, yaşam verdiği için “anne panter” kesilmesini irkiltici bir sahicilikle gösteriyor.

Irka’yı bekleyen bir diğer savaş da aile içindedir. Kocası Tolik, Irka ve bebeklerini korumaya çalışan, tek derdi Irka’yı savaşın olmadığı bir yere götürmek olan, köydeki Rusya taraftarı grup gibi düşünmese de ailesinin güvenliği için onlarla arayı iyi tutmaya çalışan bir adamdır. Bu gruptan olan, yetimhanede birlikte büyüdüğü arkadaşına kaptırdığı arabasını almak için uğraşıp durur.

Irka’nın Kiev’de üniversite okumuş ve bir zamanlar aynı evde yaşadıkları erkek kardeşi Yarik ise, Donetsk bölgesinin Rusya’ya bağlanmasına karşı olan, Ukrayna milliyetçisi genç bir adamdır. Eniştesini, Rusya yanlısı grupla arası iyi olduğu için “satılmış” olarak görür ve durmadan kavga ederler. “Öldür ya da öldüreceğim” mottosuyla erkeklerin savaşının ev içinde başladığını gösteren bir çatışma sahnesinde, Tolik ve Yarik’in üstüne bir kova sıcak suyu dökerek kavgayı bitirense, savaşmayı bildiği kadar bunu tercih etmeyen, yüzünü yaşama dönen Irka’dır.

Irka’yı, kadınsılığı “kırılgan, narin, korunması gereken” olarak gören genel yargıyı baş aşağı eden rolüyle Oxana Cherkashyna oynuyor. Erkeklerde daha yaygın bir korku olan “hamile kadın” veya doğum korkusunu gördüğümüz duygusal Tolik’i ise Sergey Shadrin.

Rusya’nın yıllar önce bölgeye koloni nüfus olarak yerleştirdiği Rus kökenli halkın paramiliter güç haline getirilmesinin, yetmedi Çeçenistan’dan savaşçıların bölgeye sevk edilmesinin korkunç sonuçlarını izlemeyi seyirciye bırakmak daha doğru sanırım.

Ukrayna -Türkiye ortak yapımı Klondike, gerçek olaylardan esinlenilerek Maryna Er Gorbach tarafından yazılmış, 2022’deki Rusya-Ukrayna savaşından önce ilk gösterimlerini yapmaya başlamış. Klondike, ölümün orta yerinde yaşamın kadınsı bir güçle yeniden inşası.