Eser Karakaş
Şanghay’a giriş: Şanghay siyasi kriterleri ve müzakere dosyaları
Türkiye Devleti Cumhurbaşkanı Erdoğan Şanghay İşbirliği Örgütü toplantısından dönerken bu örgüte tam üye olmak için gerekli adımları atacaklarını ifade etmiştir.
Ne güzel.
Temennimiz Erdoğan’ın Şanghay İşbirliği Örgütü’ne katılma konusunda AB’ye tam üye olma başarı çıtasını aynen yakalamasıdır.
Şanghay İşbirliği Örgütü’ne tam üye olarak katılım da AB tam üyelik süreci ile büyük benzerlik göstermektedir.
AB sürecinde kriterlerini yerine getirmek için çalıştığımız Kopenhag siyasi kriterlerine paralel Şanghay siyasi kriterleri mevcuttur.
Şanghay siyasi kriterleri:
1- Komuta ekonomisi ve merkezi planlama ön koşuldur, piyasa ekonomisi talepleri kabul edilemez.
2- Ana muhalefet liderlerinin, parti başkanlarının hapse atılması Şanghay siyasi kriterlerine aykırı görülemez.
3- Azınlıklara baskı çoğunluğun talebi yani demokrasi ise bu baskı demokrasinin bir gereğidir
4- Kimse Şefin görüşleri dışında ifade özgürlüğünü kullanmayacaktır.
5- Tarihle ilgili yorumlarda da Şefin görüşlerinin dışına çıkılmayacaktır.
6- Temel siyasi ilke yerli ve milli olmaktır, neyin yerli ve milli olduğuna da Şef karar verir.
Şanghay İşbirliği Örgütüne aday ülke Türkiye’nin yukarıdaki siyasi kriterleri yeterince yerine getirdiğine karar verilirse fasılların müzakere sürecine geçilir ve fasıllar aşağıdaki gibidir.
Müzakere dosyaları:
1- Uyuşturucu girişi, çıkışı, satışını ve gelirinin bölüşümünü bir üst kurul (Ot Üst Kurulu) düzenleyecek ve denetleyecektir.
2- Kara para işlerini koruyacak ve kollayacak bir üst kurul oluşturulacak ve bu kurulun adı da "Nasıl kazandıysan kazandın, uyuşturucu parası da olabilir, dert etme getir Üst Kurulu" olacaktır.
3- Mafya liderleri ve kara paracıların ülkeye giriş çıkışlarının garantörlüğü ilgili bakanlığa verilecek, Bakana da "Pasaport ve dönüş bileti Bakanı" adı verilecektir.
4- Kuvvetler ayrılığı ilkesi Anayasa'dan çıkarılacaktır.
5- Anayasa ihlali yapan yargıçlar en üst hukuk kurullarına mesela Yargıtay’a, Hakimler ve Savcılar Kurulu’na, hatta Anayasa Mahkemesi'ne atanacaklardır.
6- Anayasa Mahkemesi kapatılacak, seçilmişlerin ve Cumhurbaşkanı'nın çıkardığı yasaların ve kararnamelerin anayasallık denetimi yapılmayacaktır.
7- Şanghay sekizlisine girmek istemek için batıyı, AB’yi, Kopenhag kriterlerini, ABD’yi NATO’yu eleştirmek esastır ama üniversite yaşında çocuklarınızı da yine batı üniversitelerine göndermek daha da esastır ama en esas olan, Türkiye’nin batıya en açık üniversitelerini son on senede açılan üniversitelerin düzeyine çekerek Anayasa'nın eşitlik ilkesini yaşama geçirmektir. Şanghay üniversiteler akademik sıralamasında pozisyonu iyileşen Türkiye üniversitelerinin yerli ve milli çizgiye çekilmesi için komisyonlar kurulur.
8- Şanghay İşbirliği Örgütü üye devletler ve ortak üyeler olarak aşağıdaki devletler:
Üye devletler: Rusya, Çin, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Hindistan, Pakistan, İran
Diyalog ortağı üyeler: Suudi Arabistan, Mısır, Katar
Türkiye de bu Şanghay İşbirliği Örgütü üyesi olursa Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının "Bizim bu ülkelerle birlikte ne işimiz var ya?" diye şikayet etmeleri durumunda Terörle Mücadele Kanunu devreye girer.
9- Türkiye üye ülkelerin kendi aralarında bir gün kuracakları kamu alımları rekabetçi ortak piyasasının dışında kalacağını şimdiden deklare eder.
10- Çin’de geçerli sosyal politika ilkeleri hemen Türkiye sosyal politika kriterleri olarak Türkiye hukuk mevzuatına dahil edilir.
11- Rusya’da geçerli rekabet hukuku ve devlet yardımları kurum ve kuralları bire bir Türkiye’de de benimsenecektir.
12- İran’da geçerli özel hukuk ilkeleri orta vadede Türkiye’de de benimsenecektir
13- Kara para ve uyuşturucu parası için özel bir "sermayenin serbest dolaşım" modeli geliştirilecektir.
14- İşgücünün serbest dolaşımı müzakere dosyasında toplam nüfusları üç milyara yaklaşan Çin ve Hindistan için Türkiye’ye on senelik bir geçiş süresi tanınacaktır.
15- Malların serbest dolaşımı dosyası çerçevesinde Rus vodkasının Türkiye’ye girişinde çok yüksek gümrük vergileri ve eş etkili tedbirlere Türkiye başvurabilecektir, bu yerli ve milli anti-vodka politikası Örgüt ilkelerine aykırı olarak değerlendirilemez.
16- İstatistik müzakere başlığında tüm Şanghay İşbirliği Örgütü ülkeleri Türkiye’nin TÜİK modelini örnek alacaklardır.
17- Çevre müzakere başlığı altında Türkiye Çin’in uygulamakta olduğu iklim değişikliği ilkelerini aynen benimseyecek ve her milyon dolarlık milli gelir üretimi için Çin’in ürettiği CO2 miktarına ulaşılacaktır.
18- Hukuk devleti, demokrasi ve basın özgürlüğü küresel endekslerinde Türkiye’nin durumu her sene izlenecek ve şayet bir iyileşme görülürse Şanghay İşbirliği Örgütü'nden çıkarılması için süreç başlatılacaktır.
19- Hapishanelerdeki teröre bulaşmamış gazeteci sayısı müzakereler sürecinde belirlenen sayının altına düşürülmeyecektir.
20- Kamu görevlilerinin, profesörlerin kamu görevlerinden, üniversitelerden uzaklaştırılabilmesi için birim başkanının "kanaati" yeterli olacaktır ve yargıya gidilemeyecektir.
21- Kazakistan’ın başkenti (Kazaklar baş kasaba diyorlar) Astana’nın adı çok yerinde bir kararla Nur Sultan olarak değiştirilmişti. Şimdi Devlet Başkanı'nın inisiyatifi ile tekrar Astana ismine geri dönüldü ama bu durum aday olacak ülke Türkiye tarafından çok pozitif karşılanmadı. Belli mi olur, Ankara ve İstanbul şehirlerinin 2023 sonrası alternatif ismi mevcuttur ve Türkiye kötü örnek olmaması için Kazakistan Devlet Başkanı'ndan tekrar Nur Sultan Nazarbayev’in ismine dönüşü bir katılım jesti, hoş geldin faizi olarak bekler.
Bakalım Şanghay siyasi kriterlerini ve müzakere sürecini ne kadar sürede tamamlayacağız?
Zaten hazırız mıyız, ne güzel.