Musa Özuğurlu
Ortadoğu'nun en kritik seçimi
Bu seçimler için siyasal tarihimizin en önemli seçimi deniyor ya. Bu sadece bizim için geçerli değil. Bütün dünya pazar günü yapılacak seçimi büyük merakla bekliyor. Bu seçimden çıkacak olası sonuçlar üzerine dünya basınında onlarca makale yayınlandı, Ortadoğu, Arap, Müslüman ülkeler basınında da hakeza. Seçimde karşı karşıya olan adayları, partileri, dinamikleri şaşırtıcı şekilde yakından tanıyor ve takip ediyorlar. Kimi Türkiye kaynaklı kimi Ortadoğu'dan yazan birçok sosyal medya hesabında yoğun tartışmalar sürüyor.
Neden Ortadoğu'nun en kritik seçimi? Bu hükümet döneminde Türkiye, tarihinde hiç olmadığı kadar Ortadoğu'nun içinde artık. Ekonomik ilişkileri ile, askeri, siyasal, toplumsal ilişkileri ile Ortadoğu'nun hemen her sorununa ortak ya da tersi Ortadoğu'nun her meselesi artık Türkiye'nin de meselesi.
***
Türkiye bu seçimle iç ve dış politikasının yönünü de belirlemiş olacak.
Mevcut hükümetin bölge politikaları belli zaten. Hükümet açısından belirlenecek olan bu politikalarının daha da tahkim ve revize edilmiş şekilde devam edip etmeyeceği. Muhalefetin kazanması durumunda ise bugüne kadar uygulanan ve başımıza bir hayli bela açmış politikalarda değişikliğin olup olmayacağı önemli. Yani artık istesek de istemesek de Ortadoğu bizi, biz de Ortadoğu'yu çok yakından etkileyecek durumdayız.
Hükümet kalsa da gitse de Türkiye'yi çok zor bir kabuk değiştirme dönemi bekliyor. Ortadoğu'da klasik Batı müttefiki devletlerin artık yeni bir dünya / dengeye göre pozisyon almaya başladığı malum. Türkiye bu seçim ile beraber bu pozisyona karşı durumunu belirleyecek.
Birkaç başlık altında toparlamak gerekirse:
BATI AÇISINDAN
Son yıllardaki denge arayışına rağmen Türkiye, Batı blokunun Doğu'ya uzanan son parçası olarak hala önem arzediyor. Batı'nın Ortadoğu politikalarında iş birliği yapılacak ülkelerden birisi olmayı sürdürüyor. Türkiye'de olası bir hükümet değişikliği Batı'nın politikalarının sahadaki uygulamaları açısından ne getirir? Örneğin mevcut hükümet Suriye Kürtleri konusunda ABD ile ciddi bir gerilim içinde.
Yeni hükümet gelirse güvenlikçi devlet politikasından vazgeçer mi yoksa ABD ile aynı gerilim devam eder mi? Diğer yandan olası yeni hükümet Suriye politikalarında bölgesel dengelere göre mi yoksa ABD/Batı eksenli politikalara göre mi hareket edecek? Suriye ile diğer bölge ülkeleri arasında yaşanan yumuşama dönemi Türkiye'yi de etkileyecek mi?
MÜSLÜMAN KARDEŞLER - SİYASAL İSLAM AÇISINDAN
Müslüman Kardeşler (İhvan) modeli büyük çöküş içinde. Radikal dinsel siyaset ve siyasal İslam da öyle. Ortadoğu ülkeleri artık bu anlayıştan kurtulma eğiliminde. Eğer Türkiye'de yeni hükümet göreve gelirse İhvan başta olmak üzere radikal düşünce modeli bir darbe daha yemiş olacak. Özellikle İhvan'ın son kalelerinden birinin daha yıkıldığına şahit olacağız. Radikal örgütler ise kendilerine yeni yuva / faaliyet alanı bulmak zorunda kalacak ya da yok olmaya doğru gidecekler. Umarız yeni alan olarak Türkiye'yi seçmezler. Zira böyle bir tehlike var maalesef.
Bir başka açıdan Türkiye'de seçmen Ortadoğu'da demokrasi yanlıları için de oy kullanacak aslında. Diğer bir deyişle bu seçim laik düşünce ile teokratik - otokratik düşünce arasında yüzyıllardır devam eden mücadelede önemli dönüm noktalarından biri olma niteliği de taşıyor.
ARAP - İSLAM DEVLETLERİ AÇISINDAN
Bütün bunların toplamı olarak bu seçim Türkiye'nin, Arap - İslam dünyası içindeki geleceğini şekillendirecek. Bu coğrafyanın bir parçasıyız. Küresel siyasette artık klasik "bir blokta yer alma" politikası geçerliliğini yitirmiş durumda dolayısıyla aynı anda dünyanın her yerindeyiz. Önce Ortadoğu'dan başlamış oluyoruz doğal olarak.
Hükümetin hatası dinsel / düşünsel saikler ile ve belli bir ideoloji doğrultusunda hareket etmesi ve bunları çıkar siyasetinin önüne koymasıydı. Türkiye'nin çıkarının bu siyaset anlayışında olduğunu düşünmüş olabilirler ama öyle olmadığı pratikte görüldü.
Ortadoğu eski Ortadoğu değil ve bu hükümet kalsa da gitse de Türkiye buna göre pozisyon belirlemeli. Aksi halde 11 yıl önce giriştiği macerada olduğu gibi bu kez de treni kaçırabilir. Bu seçimler bu nedenle de çok kritik.
Musa Özuğurlu: Çok sayıda radyo ve TV kanalının haber merkezlerinde editörlük, muhabirlik, program sunuculuğu yaptı. 2010'da TRT Türk’ün Suriye temsilcisi olarak çalıştı. Suriye’de 2011’de başlayan süreci 2016'ya kadar yerinde takip eden az sayıda yabancı gazeteciden biridir. Alanı Suriye başta olmak üzere Ortadoğu. Halen ARTI TV’de hafta içi her sabah 08:00 - 11:00 saatleri arasında “Gün Başlıyor” programını sunmaktadır.